Δύο χρόνια μετά το μεγάλο προσφυγικό και μεταναστευτικό κύμα που υποδέχθηκε η Ελλάδα, αναμένεται να υπάρξει επίσημη καταγραφή και πιστοποίηση των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ) που δραστηριοποιούνται στη χώρα. Στις 15 Νοεμβρίου του 2015, ο δήμαρχος Σάμου Μιχάλης Αγγελόπουλος με επιστολή του προς το υπουργείο Εσωτερικών και το Μέγαρο Μαξίμου ζητούσε να ενημερωθεί θεσμικά για τις αρμοδιότητες και το έργο της κάθε οργάνωσης που δραστηριοποιείται στο νησί. «Υπάρχει εκχώρηση αρμοδιοτήτων χωρίς έλεγχο», τόνιζε. «Δεν κατηγορούμε κάποιον, αλλά θέλουμε να ξέρουμε τι συμβαίνει, ποιος κάνει τι», διευκρίνιζε. Αν και έχει περάσει ήδη πάνω από ένας χρόνος χωρίς ανταπόκριση από την κεντρική διοίκηση, μετά τις πρόσφατες ανακοινώσεις του υπουργείου Εσωτερικών ο δήμαρχος θεωρεί ότι θα λάβει τελικά απάντηση.
Συγκεκριμένα, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας ανακοίνωσε ότι από τον Μάρτιο 2017 και μετά όσες ΜΚΟ δραστηριοποιούνται στους καταυλισμούς προσφύγων και μεταναστών θα πρέπει να έχουν εγγραφεί στο σχετικό εθνικό μητρώο ελληνικών και ξένων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων. Οσον αφορά τους μεμονωμένους εθελοντές, ο υπουργός τόνισε ότι θα πρέπει στο εξής να λειτουργούν σε συγκεκριμένο πλαίσιο. Οπως δήλωσε, στο νέο πλαίσιο που δημιουργείται, «έχουμε αφήσει χώρο για τους μεμονωμένους εθελοντές, τους αλληλέγγυους. Η κυβέρνηση επιθυμεί να παραμείνουν στους καταυλισμούς και να προσφέρουν βοήθεια, αλλά οργανωμένα μέσα στο πλαίσιο που δημιουργείται». Διευκρίνισε ότι η παροχή βοήθειας από μεμονωμένους πολίτες θα πρέπει να γίνεται σε συνεννόηση με τους υπεύθυνους των καταυλισμών (σ.σ. οι οποίοι, πάντως, ακόμη δεν έχουν τοποθετηθεί) και πάντα σε σχέση με τις ανάγκες που υπάρχουν στα συγκεκριμένα σημεία.
Η ιστοσελίδα για την κατάθεση αίτησης για την εγγραφή στο μητρώο (mko.ypes.gr,) βρίσκεται σε λειτουργία από τις 5 Δεκεμβρίου. Εως τώρα έχουν καταθέσει αίτηση για εγγραφή στο μητρώο 39 ΜΚΟ. Ωστόσο, ο συνολικός αριθμός όσων δραστηριοποιούνται στη χώρα, σύμφωνα με μια πρώτη καταγραφή, ανέρχεται σε πολλές δεκάδες. Επιτροπή που αναμένεται να συσταθεί έως το τέλος Ιανουαρίου, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», και η οποία θα συντονίζεται πιθανότατα από την αρμόδια για τις ΜΚΟ διεύθυνση του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, θα εξετάζει λεπτομερώς τα στοιχεία που αφορούν καθεμία από τις ΜΚΟ που έχουν καταθέσει αίτηση και θα παρέχει πιστοποίηση για την εγγραφή στο μητρώο που ισοδυναμεί με άδεια δραστηριοποίησης. Η καθυστέρηση στις διαδικασίες αποδίδεται στο γεγονός ότι το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής βρίσκεται υπό σύσταση, διαδικασία που αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί, σύμφωνα με κυβερνητικές εκτιμήσεις, μέσα στους τέσσερις πρώτους μήνες του 2017.
Οπως τονίζει στέλεχος του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, ο στόχος της δημιουργίας του μητρώου είναι να υπάρχουν «γνώση, έλεγχος, συντονισμός, συνεργασία, προκειμένου να ξέρουμε ποιος δραστηριοποιείται, τι υπηρεσίες παρέχει, ποιες ανάγκες καλύπτει». Διευκρινίζει ότι η καταγραφή αφορά όλες τις ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στους καταυλισμούς στην ενδοχώρα, αλλά και στα νησιά στις δομές εκτός των hotspots. Για είσοδο εντός των πέντε hotspots απαιτείται και τώρα άδεια εισόδου.
Τα οικονομικά
Ο έλεγχος πάντως που μπορεί να ασκήσει το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής στις ΜΚΟ έχει συγκεκριμένα όρια και δεν αφορά τα οικονομικά τους και τους ευρωπαϊκούς πόρους που διαχειρίζονται. Ο κ. Μουζάλας διευκρινίζει ότι το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής δεν ασκεί οικονομικό έλεγχο στις ΜΚΟ, εφόσον δεν έχει τέτοια αρμοδιότητα. «Υπήρξαν και υπάρχουν δυσκολίες στη συνεργασία με τις ΜΚΟ. Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι εάν τα χρήματα δίνονταν στην κυβέρνηση θα απέδιδαν περισσότερο», δηλώνει. Ωστόσο, εξηγεί ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση αποφάσισε να διοχετευθούν τα χρήματα μέσω των ΜΚΟ. «Προσπαθούμε με τη συνεργασία που έχουμε με τις ΜΚΟ τα κονδύλια να αξιοποιηθούν όσο το δυνατόν καλύτερα».
Οι τοπικές κοινωνίες, ειδικά στα νησιά, τους τελευταίους μήνες έχουν βρεθεί πολλές φορές στην απέναντι όχθη με τις ΜΚΟ, αποδίδοντας στους εργαζομένους κακή συμπεριφορά αλλά και «υποχθόνιες» πρωτοβουλίες.
Το δημοτικό συμβούλιο στη Λέσβο κάτω από την πίεση της κοινής γνώμης αποφάσισε να ζητήσει την αποχώρηση όλων των ΜΚΟ από τον καταυλισμό του Καρά Τεπέ. Οπως εξηγεί στην «Κ» εκπρόσωπος των κατοίκων, «οι ΜΚΟ μας ξεγέλασαν και επιθυμούν να παραμείνουν οι πρόσφυγες για να έχουν και αυτοί δουλειά στη Λέσβο. Εμείς, αντιθέτως, θέλουμε να φύγουν». Το αίτημα δεν ικανοποιήθηκε.
Στη Σάμο, ο δήμαρχος Μιχάλης Αγγελόπουλος τονίζει ότι κανείς δεν γνωρίζει ποιος κάνει τι στο νησί. «Εμείς δεν έχουμε θεσμική, τακτική συνεργασία με τις ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στο νησί. Μερικές φορές μάς ζητούν βοήθεια και όπου μπορούμε την προσφέρουμε».
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ