Μετά από επτά χρόνια αναμονής και ταλαιπωρίας, χιλιάδες οργισμένοι πολίτες που έχασαν τους κόπους μιας ζωής από την «απάτη του αιώνα», όπως ονομάστηκε το σκάνδαλο της Ασπίς, βλέπουν να πλησιάζει η μέρα που επιτέλους θα αποζημιωθούν.
Ο πάλαι ποτέ ισχυρός άντρας, ιδιοκτήτης του ομίλου της Ασπίς Πρόνοια, που τους ενέπλεξε σ’ αυτή την πρωτοφανή απάτη, Παύλος Ψωμιάδης κρατείται στον Κορυδαλλό εδώ και τέσσερα χρόνια. Ομως για τα θύματα αυτό δεν είναι αρκετό. Η απόδοση της δικαιοσύνης θα ολοκληρωθεί όταν πάρουν πίσω τα χρήματα που υπεξαίρεσε ο Παύλος Ψωμιάδης, ο «Έλληνας Μέιντοφ», όπως τον αποκαλούν, από τους λογαριασμούς τους.
Αυτό αποδείχθηκε δύσκολο εγχείρημα αφενός γιατί η υπόθεση που «έσκασε» το 2009, ανοίγοντας όχι τρύπα αλλά κρατήρα ύψους 1 δισ. ευρώ, ήταν πολυδαίδαλη και αφετέρου γιατί ακολουθήθηκε χρονοβόρα διαδικασία -με ρυθμούς Δημοσίου- ως προς την εκκαθάριση της εταιρείας.
Ωστόσο η νέα ομάδα εκκαθαριστών με την εποπτεία της ΤτΕ κατάφερε να ξεμπλοκάρει την υπόθεση και άρχισε να χορηγεί αυτές τις μέρες το πρώτο πακέτο προσωρινών διανομών, ύψους 10 εκατ. ευρώ, σε 3.500 ασφαλισμένους της Ασπίς Πρόνοια και της Commercial Value.
Το συνολικό ποσό που έχει έως τώρα στη διάθεσή του ο ασφαλιστικός εκκαθαριστής από την αποδέσμευση των περιουσιακών στοιχείων ανέρχεται σε 100 εκατ. ευρώ. Συνολικά θα πρέπει να αποζημιωθούν περί τα 70.000 συμβόλαια, καθένα από τα οποία μπορεί να φέρει τις υπογραφές και δέκα δικαιούχων. Το ποσό των προσωρινών διανομών αφορά σε καταβολή ποσοστού επί της συνολικής απαίτησης. Η αποζημίωση των θυμάτων θα γίνει σταδιακά, με στόχο κάθε ομάδα συμβολαίων που πιστοποιείται να πληρώνεται.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν, βλέποντας με την ψυχρή ματιά που επιτρέπει το πέρασμα του χρόνου, ότι η υπόθεση του Παύλου Ψωμιάδη είναι ενδεικτική της διαπλοκής, του κουκουλώματος των ένοχων μυστικών από τους πολιτικούς άρχοντες και των χαλαρών ελέγχων που συνέθεταν το σκηνικό της κερδοσκοπίας και του εύκολου πλουτισμού στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με το βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών, οι κατηγορούμενοι είχαν συστήσει επί μία δεκαετία (2001-2010) εγκληματική οργάνωση η οποία προέβη σε αξιόποινες πράξεις σε βάρος 17 εταιρειών του ομίλου, μεταξύ των οποίων οι Aspis Capital, Ασπίς Πρόνοια ΑΕΓΑ, Ασπίς Πρόνοια ΑΕΑΖ, Ασπίς ΑΕΓΑ και Commercial Value ΑΑΕ. Οι αξιόποινες πράξεις που τους αποδίδονται είναι απάτη, υπεξαίρεση, ξέπλυμα μαύρου χρήματος και πλαστογραφία. Ιθύνων νους του σχεδίου ήταν ο Παύλος Ψωμιάδης, ο οποίος δημιούργησε ένα πολυδαίδαλο εταιρικό σχήμα με 80 εταιρείες, οι περισσότερες εκ των οποίων ήταν εικονικές, άδειοι «σκελετοί», κενοί κουμπαράδες, έτοιμοι να γεμίσουν κλεμμένο χρήμα.
Δύσκολα μπορεί κανείς να παρακολουθήσει τις διαδρομές εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ που ταξίδεψαν σε τράπεζες του εξωτερικού και στις εικονικές εταιρείες για να χαθούν τα ίχνη τους έως ότου αυτά καταλήξουν στους προσωπικούς λογαριασμούς του επιχειρηματία ή στους λογαριασμούς ορισμένων μετόχων. Τα χρήματα αυτά ωστόσο, σύμφωνα με τη Δικαιοσύνη, προέρχονται από τις επενδύσεις των ασφαλισμένων της Ασπίς, οι οποίοι είδαν τις οικονομίες τους κυριολεκτικά να εξανεμίζονται.
Για να καλύψει την τρύπα ο Π. Ψωμιάδης αγόραζε ακίνητα υπερτιμολογημένα στα χαρτιά 5 και 10 φορές επάνω από την πραγματική τους αξία. Για παράδειγμα, οι επόπτες εντόπισαν ένα ακίνητο που βάσει του συμβολαίου κόστιζε εκατομμύρια ενώ στην πραγματικότητα ήταν ένα παρατημένο γιαπί.
Η κομβική στιγμή όπου θα μπορούσε να αναστραφεί το κανόνι ήταν το 2002, όταν η εταιρεία έκανε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Ομως η χαλαρή εποπτεία δεν εμπόδισε την παλιά διοίκηση, η οποία είχε λερωμένη τη φωλιά της, να ξαναπάρει τα ηνία. Τότε ήταν που άρχισε το μεγάλο πάρτυ.
Ο επιχειρηματίας που δημιούργησε έναν κολοσσό, μέσα στο γενικότερο κλίμα ευμάρειας που επικρατούσε τις δεκαετίες του ’80 και του ’90, άρχισε να μοιράζει επενδυτικά προϊόντα, τα περίφημα Αspis Βonds ή αλλιώς «Ψωμιαδόχαρτα», χωρίς όμως να διαθέτει και την αντίστοιχη κεφαλαιακή επάρκεια.
Ο Π. Ψωμιάδης δεν πίστευε ποτέ ότι ο όμιλός του θα βάραγε κανόνι και ο ίδιος θα κατέληγε στον Κορυδαλλό. Ηταν σίγουρος ότι είχε στο χέρι τους αρμόδιους υπουργούς, οι οποίοι θεωρούσε ότι δεν θα έφταναν στα άκρα αφήνοντας εκτεθειμένες 227.000 οικογένειες που είχαν ασφαλιστεί στις εταιρείες του. Οι κυβερνήσεις θα ήθελαν να αποφύγουν τον αρνητικό απόηχο από ένα μεγάλου βεληνεκούς σκάνδαλο. Ομως διαψεύστηκε.
Το τελευταίο χαρτί που προσπάθησε να παίξει ήταν να αυξήσει την παραγωγή (τον αριθμό συμβολαίων) για να καλύψει μέρος της μαύρης τρύπας. Ηταν, όμως, ήδη αργά.
Παρά τις προσπάθειες κουκουλώματος της φούσκας Ψωμιάδη, όταν η κατάσταση δεν μπορούσε πλέον να κρυφτεί οι εποπτικές αρχές τού έβαλαν το μαχαίρι στον λαιμό απαιτώντας, τον Σεπτέμβριο του 2009, να προχωρήσει σε αυξήσεις κεφαλαίου ύψους 200 εκατ. ευρώ για να καλυφθούν οι δείκτες φερεγγυότητας. Τα χρήματα αυτά όμως είχαν «φυγαδευτεί» και τότε το κανόνι έσκασε. Τα ποσά ήταν τόσο μεγάλα που ούτε οι μεταφορές κεφαλαίων από τη μία θυγατρική σε άλλη, όπως στο παρελθόν, μπορούσαν να τα καλύψουν. Σε μία νύχτα η Επιτροπή Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης (ΕΠΕΙΑ) έβαλε λουκέτο στις εταιρείες Ασπίς Πρόνοια ΑΕΓΑ, Ασπίς Πρόνοια ΑΕΑΖ, General Union ΑΕΓΑ και General Τrust ΑΕΓΑ, για να αποκαλυφθεί μια τρύπα άνω των 400 εκατ. ευρώ και να μείνουν στον δρόμο 700 εργαζόμενοι και 227.000 ασφαλισμένοι με συνταξιοδοτικά και άλλα προγράμματα ζωής να αγωνιούν για τις αποταμιεύσεις μιας ζωής. Από τη μια στιγμή στην άλλη ο επιτυχημένος επιχειρηματίας, ομοτράπεζος πολιτικών και προσώπων της υψηλής κοινωνίας, έγινε ο μοιραίος άνθρωπος που κατέστρεψε εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες αλλά και την ίδια του την οικογένεια.
Τον Απρίλιο του 2012 ο Ψωμιάδης συλλαμβάνεται για την πλαστή εγγυητική επιταγή των περίπου 550 εκατ. ευρώ που προσκόμισε το 2009 στην ΕΠΕΙΑ. Την ίδια ώρα οδηγούνται στη φυλακή η σύζυγός του Μάρω, ο γιος του Ντάνος και η κόρη του Ολγα, οι οποίοι κατηγορούνται για την υπόθεση της εξαπάτησης των ομολογιούχων επενδυτών της Aspis Capital.
Τα μέλη της οικογένειάς του αποφυλακίστηκαν αφού συμφώνησαν να παραχωρήσουν όλα τα ακίνητά τους για να αποζημιωθούν οι ομολογιούχοι της Ασπίς. Κάποια εξ αυτών που περνούν στους ζημιωθέντες της Aspis Capital είναι ένα κτίριο στη Βασιλίσσης Σοφίας, ακίνητα στη Μύκονο, στο Κεφαλάρι και στη λεωφόρο Κηφισίας, διαμερίσματα στου Φιξ και στο κέντρο, καθώς και διαμερίσματα στην οδό Τσιμισκή στη Θεσσαλονίκη. Στην εταιρεία ανήκουν 130 ακίνητα, πολλά από τα οποία είναι υποθηκευμένα δύο και τρεις φορές. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το εμβληματικό κτίριο της Βασιλίσσης Σοφίας, έργο του αρχιτέκτονα και κατασκευαστή Ηλία Μπαρμπαλιά, είναι υποθηκευμένο στις Eurobank και Eurohypo, από τις οποίες είχε ληφθεί δάνειο 20 εκατ. ευρώ για την ανακατασκευή του. Στο τέλος της εκκαθάρισης και αφού πάρουν οι τράπεζες τα περιουσιακά στοιχεία που τους ανήκουν, θα φανεί αν έχουν μείνει «καθαρά» ακίνητα προς εκποίηση. Οι εκκαθαριστές δεν θέλουν να ξεπουλήσουν την ακίνητη περιουσία, η οποία ούτως ή άλλως μετράει βαριές απώλειες λόγω της κατάρρευσης των τιμών στην αγορά ακινήτων.
Η άνοδος και η πτώση μιας αυτοκρατορίας
Το φτωχόπαιδο που ξεκίνησε ξυπόλητο στην κυριολεξία από το Κερατσίνι και τέλειωσε το νυχτερινό γυμνάσιο, καθώς τα πρωινά δούλευε ως κλητήρας για να βοηθήσει την οικογένειά του, έφτασε να κινεί τα νήματα ενός κολοσσού, να φωτογραφίζεται σε σκάφη με πρωθυπουργούς, να διαθέτει συλλογή έργων τέχνης ανεκτίμητης αξίας και να ξεγλιστρά λόγω της κάλυψης που του παρείχαν οι πολιτικές γνωριμίες του. Πολλοί τον θυμούνται στην αρχή της καριέρας του με μια τσάντα στο χέρι να γυρνάει από γειτονιά σε γειτονιά για να κλείσει ασφάλειες ζωής. Η δεκαετία του ’90 θα είναι η κορυφαία για τον Π. Ψωμιάδη, καθώς θα αγοράσει στον ασφαλιστικό κλάδο «ό,τι κινείται και πουλιέται» και θα βάλει την Ασπίς στο Χρηματιστήριο. Ομως την επιτυχία ακολουθούν μοιραία κερδοσκοπικά παιχνίδια. Ο πάλαι ποτέ μεγιστάνας άρχισε να κλέβει τις ίδιες τις επιχειρήσεις του.
«Ηταν έξυπνος και φιλόδοξος, με στόφα ηγέτη», λένε ακόμα και οι άσπονδοι φίλοι του, αλλά καθόλου εγκρατής. Στη βιασύνη του να φτάσει στο απόγειο της εξουσίας δεν φρόντιζε να φυλάει τα νώτα του. Τα χρόνια της χλιδής, στην έπαυλή του στο Κεφαλάρι δίνονταν δεξιώσεις και πάρτυ που θα ζήλευε και ο Υπέροχος Γκάτσμπυ. Η οικογένεια κυκλοφορούσε με αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού, όπως Porsche Cayenne και ακριβές Mercedes. Το παράδοξο είναι ότι τα πρώτα χρόνια μετά το κανόνι η οικογένεια δεν περιόρισε τις χλιδάτες καταναλωτικές συνήθειές της, καθώς, σύμφωνα με τη Δικαιοσύνη, είχαν φυγαδευτεί στο εξωτερικό πολλά εκατομμύρια από τα κλεμμένα.
Σήμερα, όμως, το σκηνικό έχει ανατραπεί. Το σπίτι στο Κεφαλάρι δεν ανήκει πια στην οικογένεια, η οποία έχει απομονωθεί από την καλή κοινωνία.
*Όπως δημοσιεύτηκε στο Business Stories της 8ης Ιανουαρίου
