Ο ίδιος ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε ομιλία που μετέδωσε προ μηνών το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της χώρας του, είχε κατηγορήσει ευθέως τη Γερμανία για παροχή προστασίας σε τρομοκράτες. «Εσείς στη Γερμανία υποστηρίζετε την τρομοκρατία και αυτό θα σας γίνει μπούμερανγκ, είναι θέμα χρόνου να χτυπήσει κι εσάς η τρομοκρατία. Εμείς ανησυχούμε γιατί η Γερμανία προστατεύει εδώ και δεκαετίες τρομοκρατικές οργανώσεις όπως το PKK και το DHKPC, ενώ τώρα έγινε και στέκι της οργάνωσης του Φετουλάχ Γκιουλέν (FETÖ)» έλεγε ο πρόεδρος της Τουρκίας.
Μία ολόκληρη χώρα ως «άνδρο τρομοκρατών»; Κάπως έτσι θέλει να παρουσιάζει τη Γερμανία ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Για τους Γερμανούς η περιγραφή φαντάζει αλλοπρόσαλλη, αλλά για τους Τούρκους που διαμένουν στη Γερμανία ενέχει και μία απειλή: πολλοί φοβούνται ότι η Άγκυρα, επικαλούμενη την απόπειρα πραξικοπήματος του Ιουλίου ή άλλες «ανατρεπτικές» δραστηριότητες, θα μπορούσε να ζητήσει την έκδοσή τους από τις γερμανικές αρχές ή να ακυρώσει τα διαβατήριά τους. Δεν είναι λίγοι πλέον εκείνοι που ζητούν άσυλο στη Γερμανία.
Προθεσμία σε απόδημους για επιστροφή στην Τουρκία;
Όπως ο Τζαφέρ Σαδίκ, μέλος του φιλοκουρδικού κόμματος HDP και παλαιότερα δημοτικός σύμβουλος σε μία μικρή πόλη με συμπαγή κουρδικό πληθυσμό. Αυτό και μόνο, λέει ο Σαδίκ, ήταν αρκετό ώστε να του απαγγελθεί κατηγορία για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση, η οποία τελικά οδήγησε στην καταδίκη του. «Ποτέ δεν κράτησα όπλο, ποτέ δεν έκανα κάτι παράνομο, δεν έχω σχέση με τρομοκρατική οργάνωση. Πιστεύω ότι το κουρδικό ζήτημα πρέπει να επιλυθεί με δημοκρατικές διαδικασίες, αυτή τη λύση υποστήριζα πάντα και καμία άλλη» λέει ο ίδιος.
Τελικά ο Σαδίκ κατάφερε να διαφύγει. Σήμερα ζει στην Κολωνία. Φοβάται όμως ότι, όπως αναφέρουν πρόσφατα δημοσιεύματα, η Τουρκία θα ακυρώσει τα διαβατήρια πολιτών που είχαν διαφύγει στο εξωτερικό, αν δεν επιστρέψουν στην πατρίδα τους μέσα στους επόμενους τρεις μήνες. «Είχα υποστεί μία αυθαίρετη τιμωρία και αναγκάστηκα να εγκαταλείψω την πατρίδα μου. Θέλω να προσαρμοστώ όσο πιο γρήγορα γίνεται στη Γερμανία και να βρω δουλειά, ώστε να φέρω και την οικογένειά μου. Γι αυτό ελπίζω να γίνει δεκτή η αίτησή μου για παροχή ασύλου» λέει ο ίδιος. Μέχρι στιγμής πάντως, οι τουρκικές αρχές δεν φαίνεται να έχουν υποβάλει επίσημο αίτημα για την έκδοση του Τζαφέρ Σαδίκ.
Πώς ορίζεται η «τρομοκρατία»;
Σύμφωνα με τις σχετικές ευρωπαϊκές συμβάσεις, η έκδοση δεν επιτρέπεται για διώξεις που αφορούν πολιτικές ή θρησκευτικές πεποιθήσεις. Επιπλέον, απαγορεύεται η έκδοση σε χώρες που δεν διαθέτουν εγγυήσεις για δίκαιη δίκη ή προβλέπουν τη θανατική ποινή για συγκεκριμένα αδικήματα. Όπως επισημαίνει η Άμκε Ντίτερτ από τη Διεθνή Αμνηστία, αναφερόμενη στις μαζικές συλλήψεις των τελευταίων μηνών στην Τουρκία, «οι συλληφθέντες κατηγορούνται ότι παραβίασαν την αντιτρομοκρατική νομοθεσία, η οποία ωστόσο δεν περιορίζει την τρομοκρατική δράση αποκλειστικά και μόνο στη χρήση βίας. Την επεκτείνει και σε οποιονδήποτε στόχο πολιτικής δράσης, που θεωρείται ότι υπονομεύει το κράτος».
Σύμφωνα με τις αρμόδιες γερμανικές αρχές, το 75% των Τούρκων που ζητούν πολιτικό άσυλο κατάγεται από κουρδικές επαρχίες. Άλλοι θωρούνται υποστηρικτές του ισλαμιστή πνευματικού ηγέτη Γκιουλέν. Δεν λείπουν όμως και κάποιες ξεχωριστές περιπτώσεις, όπως είναι η φοιτήτρια Άιτσα Έτσντεμιρ που βρέθηκε στην Κολωνία με το πρόγραμμα Εράσμους, αλλά το περασμένο καλοκαίρι έμαθε ότι στην Τουρκία συνέλαβαν τον πατέρα της και μάλιστα τον φυλάκισαν στο ίδιο κελί μαζί με άλλους 36 κρατούμενους. Τώρα η νεαρή Τουρκάλα φοβάται να επιστρέψει στην πατρίδα της. «Από τότε που έγινε η απόπειρα πραξικοπήματος έχουν επανέλθει και τα βασανιστήρια στις φυλακές. Η Διεθνής Αμνηστία έχει δημοσιεύσει μαρτυρίες δικηγόρων. Οι ίδιοι οι κρατούμενοι υφίστανται απειλές και εκφοβισμούς, για να μη μιλήσουν. Στη Γερμανία αισθάνομαι ασφάλεια, γιατί το κράτος σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα του πολίτη. Γι αυτό ζήτησα πολιτικό άσυλο…» λέει η ίδια.
Χουσείν Τόπελ (DLF), Γιάννης Παπαδημητρίου
