Βραδυφλεγή βόμβα στα θεμέλια της οικονομίας αποτελεί το «ιδιωτικό» ληξιπρόθεσμο χρέος. Έχει σπάσει το φράγμα των 240 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 137% του ΑΕΠ και προσεγγίζει επικίνδυνα πια, το δημόσιο χρέος της χώρας.
Όλοι χρωστούν σε όλους. «Κόκκινα» τραπεζικά δάνεια κάθε είδους (επιχειρηματικά, στεγαστικά και καταναλωτικά), οφειλές πολιτών και επιχειρήσεων προς την εφορία και προς τα ασφαλιστικά ταμεία, οφειλές του Δημοσίου προς τους ιδιώτες, απλήρωτοι μισθοί από τις επιχειρήσεις στους εργαζόμενους, συνθέτουν ένα Σισύφειο, εκρηκτικών διαστάσεων, ιδιωτικό χρέος.
Τα χρέη εκτινάχθηκαν σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα μέσα στο 2016 και η διαχείρισή τους καθίσταται ακόμη πιο δύσκολη από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που βαρύνονται με αυτά.
Μήνα με τον μήνα τα ιδιωτικά χρέη «φουσκώνουν» όλο και περισσότερο φρενάροντας την προσπάθεια της οικονομίας να περάσει σε βιώσιμη αναπτυξιακή τροχιά.
Οι οφειλέτες βρίσκονται σε απόγνωση υπό την έντονη πίεση των εισπρακτικών μηχανισμών για να ρυθμίσουν τις οφειλές τους και απειλούνται με κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών και εισοδημάτων αλλά και πλειστηριασμούς ακινήτων, ενώ ολοένα και περισσότεροι οφειλέτες χάνουν τις ρυθμίσεις στις οποίες είχαν υπαχθεί, καθώς αδυνατούν πλέον να ανταποκριθούν σε αυτές.
Οι διαστάσεις είναι τέτοιες που το ιδιωτικό χρέος στην Ελλάδα σύντομα πλησιάζει το μέγεθος του δημοσίου χρέους, το οποίο σε όρους κεντρικής διοίκησης ανέρχεται στα 323,7 δισ. ευρώ στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2016.
Το «κόκκινο» ιδιωτικό χρέος, έχει πλέον ξεπεράσει τα 240 δισ. ευρώ, ποσό που είναι πενταπλάσιο των ετήσιων εσόδων του προϋπολογισμού και φτάνει στο 137% του ετήσιου ΑΕΠ, το οποίο και σταθερά αυξάνεται?
Η έκρηξη του ιδιωτικού χρέους, που καταγράφεται από το 2009 και μετά είναι φυσική εξέλιξη της βαθιάς ύφεσης που έχει βιώσει η ελληνική οικονομία και οδήγησε στην απώλεια του 26% του ΑΕΠ, στο λουκέτο χιλιάδων επιχειρήσεων και στον υπερδιπλασιασμό του αριθμού των ανέργων.
Ο δραματικός λογαριασμός του «κόκκινου» ιδιωτικού χρέους
Χρέη στην εφορία:
Περισσότεροι από 4,3 εκατομμύρια Έλληνες ή σχεδόν ένας στους δύο οφείλουν συνολικά στην εφορία 94,2 δισ. ευρώ, ποσό που υπερβαίνει το μισό ΑΕΠ. Τα «φρέσκα» χρέη αυξάνουν με ρυθμό σχεδόν 1 δισ. ευρώ κάθε μήνα. Στο 11μηνο Ιανουαρίου ? Νοεμβρίου του 2016 προστέθηκαν στην τεράστια δεξαμενή των ληξιπρόθεσμων οφειλών νέα χρέη 12,6 δισ. ευρώ. Με τους ρυθμούς που αυξάνονται κάθε μήνα τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο είναι βέβαιο ότι στους πρώτους μήνες του 2017 θα ξεπεράσουν τα 100 δισ. ευρώ και μέχρι το τέλος του 2017 θα υπερκαλύψουν και το 60% του ΑΕΠ.
Η κατάσταση αυτή αποτυπώνει και την εξάντληση της φοροδοτικής ικανότητας των Ελλήνων, υπό το βάρος των αλλεπάλληλων φοροεισπρακτικών μέτρων και αυξήσεων φόρων, περικοπών σε μισθούς και συντάξεις, της ανεργίας και των «λουκέτων» στα χρόνια των Μνημονίων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από το Νοέμβριο του 2009 όταν ξέσπασε η κρίση και λίγους μήνες πριν την επιβολή του πρώτου Μνημονίου μέχρι και τον περασμένο Νοέμβριο τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς την εφορία «φούσκωσαν» κατά 55,5 δισ. ευρώ. Τα 38,7 δισ. του Νοεμβρίου του 2009 εκτοξεύτηκαν σε 94,2 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο του 2016.
Το κυνήγι των οφειλετών του Δημοσίου κυρίως με κατασχέσεις στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς έφερε στα δημόσια ταμεία έσοδα πάνω από 4,6 δισ. ευρώ το 2016.
Οφειλές στα Ταμεία:
Πάνω από 300.000 επιχειρήσεις και αυτοαπασχολούμενοι οφείλουν αθροιστικά 24 δισ. ευρώ στα ασφαλιστικά ταμεία, όταν το 2009 οι οφειλές ανέρχονταν σε 8,17 δισ. ευρώ (αύξηση 15,8 δισ. ευρώ). Στο Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) έχουν μεταφερθεί απλήρωτες εισφορές ύψους 17 δισ. ευρώ από τα 24 δισ. ευρώ.
Υπό την πίεση των κατασχέσεων και της υπαγωγής στη ρύθμιση των 12 δόσεων εισπράχθηκαν πέρυσι 1,2 δισ. ευρώ. Παράλληλα το ΚΕΑΟ διαχωρίζει ήδη τις οφειλές σε «εισπράξιμες» για τις οποίες λαμβάνονται αναγκαστικά μέτρα και στις «ανεπίδεκτες είσπραξης» για τις οποίες έχει ξεκινήσει διαδικασία διαγραφών.
«Κόκκινα» τραπεζικά δάνεια:
Επιχειρήσεις και ελληνικά νοικοκυριά έχουν σταματήσει να εξυπηρετούν σχεδόν 1 στα 2 δάνεια στις τράπεζες. Τα «κόκκινα» τραπεζικά δάνεια φθάνουν τα 112 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, το 2015 η Ελλάδα είχε το τρίτο υψηλότερο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων τραπεζικών δανείων στον κόσμο (36,6%). Λιγότερο μόνο από την Κύπρο και τον Άγιο Μαρίνο. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα μιας σταδιακής επιδείνωσης στην εξυπηρέτηση των δανείων που ξεκίνησε το 2009. Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης των κόκκινων δανείων καταγράφηκε τη διετία 2012-2013. Το 2014, η τάση επιβραδύνθηκε αισθητά, όταν όμως τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είχαν ξεπεράσει το 30% του συνόλου.
Χρέη δημοσίου προς ιδιώτες
Στα τέλη του περασμένου Νοεμβρίου τα ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου μαζί με τις εκκρεμείς επιστροφές φόρων είχαν διαμορφωθεί στα 5,6 δισ. ευρώ. Οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης είχαν χρέη χρωστούν στους ιδιώτες 2,37 δισ. ευρώ, τα νοσοκομεία στους προμηθευτές τους 758 εκατ. ευρώ, τα υπουργεία σε τρίτους 280 εκατ. ευρώ έναντι 238 εκατ. ευρώ, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε ιδιώτες 358 εκατ. ευρώ, τα νομικά πρόσωπα του Δημοσίου έχουν οφειλές σε τρίτους 393 εκατ. ευρώ ενώ την ίδια ώρα οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων φθάνουν σε 1,440 δισ. ευρώ.
Απλήρωτοι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα:
Ο λογαριασμός του «κόκκινου» χρέους μεγαλώνει ακόμη περισσότερο αν υπολογιστεί ένα «κρυφό» χρέος περί τα 4,8 δισ. ευρώ από απλήρωτους μισθούς από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις της χώρας. Πρόκειται για οφειλόμενες από 2 έως και 6 μήνες αποδοχές σε περίπου 1 εκατ. εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα. Το ποσό, σύμφωνα με κύκλους της αγοράς, υπολογίζεται με βάση το μέσο μηνιαίο κόστος μισθοδοσίας που σήμερα ανέρχεται στα 1,2 δισ. ευρώ και μια μέση καθυστέρηση καταβολής αποδοχών στους 4 μήνες.
Μαρία Βουργάνα
ΗΜΕΡΗΣΙΑ
