Από τότε που υπεγράφη η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για την αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών, πολλές φορές η Αγκυρα έχει απειλήσει με ακύρωσή της.
Η συχνότερη αφορμή είναι προκειμένου να ασκηθεί πίεση για να προχωρήσει η απελευθέρωση βίζας για τους Τούρκους πολίτες που ταξιδεύουν στην ΕΕ, ένας όρος της συμφωνίας, η υλοποίηση του οποίου έχει «κολλήσει».
Τα τελευταία 24ωρα όμως η Αγκυρα απειλεί πάλι με κατάρρευση της συμφωνίας, εξαιτίας της έντασης που προέκυψε στις σχέσεις της Τουρκίας με την Ολλανδία, τη Γερμανία και άλλες χώρες, που απαγορεύουν προεκλογικές συγκεντρώσεις στο έδαφός της για το τουρκικό δημοψήφισμα.
Αλλά τώρα πια ο Ταγίπ Ερντογάν δεν μπορεί να απειλήσει την ΕΕ ότι θα στείλει νέα κύματα προσφύγων, καθώς οι συνθήκες έχουν αλλάξει, όπως επισημαίνουν αναλυτές που μίλησαν στους New York Times.
Η κατάσταση διαφέρει πολύ σε σύγκριση με το 2015. Κατά συνέπεια, δεν είναι στο χέρι- ή προς το συμφέρον- της Τουρκίας να επηρεάσει τις προσφυγικές ροές με τον τρόπο που έκανε πριν από ένα χρόνο, αναφέρει η αμερικανική εφημερίδα.
Από την υπογραφή της συμφωνίας Αγκυρας-ΕΕ, ο αριθμός των προσφύγων που φεύγουν από τις τουρκικές ακτές έχει περιοριστεί δραματικά, σε 1.500 τον περασμένο Ιανουάριο, σε σύγκριση με τους 70.000 του ίδιου μήνα του 2016.
Γιατί είναι διαφορετική η κατάσταση
Οι προσφυγικές ροές μέσω Τουρκίας αυξήθηκαν κατακόρυφα το 2015 γιατί ήταν συγκριτικά πιο εύκολο για τους Σύρους να φτάσουν στη χώρα, από τη Συρία, την Ιορδανία και τον Λίβανο. Τότε ήταν πιο εύκολο να περάσουν τα σύνορα Τουρκίας-Συρίας, ενώ οι Σύροι στο Αμάν και τη Βηρυτό μπορούν να ταξιδέψουν αεροπορικώς στην Τουρκία χωρίς βίζα.
Δύο χρόνια αργότερα, οι Σύροι χρειάζονται βίζα για να μπουν στην Τουρκία, ενώ τα χερσαία σύνορα προστατεύονται πολύ καλύτερα. Θεωρητικά, γράφει η αμερικανική εφημερίδα, ο Ερντογάν θα μπορούσε να άρει και τους δύο αυτούς περιορισμούς. Ομως, αναλυτές εκτιμούν ότι αυτό είναι απίθανο, καθώς μία τέτοια κίνηση θα έκανε την Τουρκία ακόμη πιο ευάλωτη στην εισροή τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους, ενώ θα υπήρχε ο κίνδυνος να εξαγριωθούν οι εθνικιστές Τούρκοι, ενώ μέσω της εκστρατείας για το δημοψήφισμα.
Επιπλέον, μία τέτοια απόφαση του Ερντογάν θα δημιουργούσε μία μεγάλη αντίφαση, καθώς η Τουρκία συνεχίζει τη στρατιωτική επιχείρηση στη Συρία, με στόχο να δημιουργήσει ασφαλές έδαφος ώστε να επιστρέψουν οι πρόσφυγες, τονίζει ο Ααρον Στάιν, Τούρκος αναλυτής του Atlantic Council.
«Μου φαίνεται ως κενή απειλή. Και είναι καιρός η Ευρώπη να ”ξεσκεπάσει” την μπλόφα της Τουρκίας», πρόσθεσε.
Δεν θέλουν να περάσουν στην Ελλάδα
Παρόλα αυτά, η Τουρκία συνεχίζει να φιλοξενεί τον μεγαλύτερο προσφυγικό πληθυσμό στον κόσμο, στον οποίο περιλαμβάνονται πάνω από 2,5 εκατ. Σύροι. Θεωρητικά, κάποιοι από αυτούς θα μπορούσαν να επωφεληθούν από την κατάσταση και να πληρώσουν λαθροδιακινητές ώστε να τους μεταφέρουν στην Ελλάδα.
Ομως, οι συνθήκες που τους περιμένουν εκεί είναι πλέον πολύ χειρότερες από αυτές που αντιμετώπισαν οι πρόσφυγες που το επιχείρησαν αυτό το 2015, επισημαίνουν οι New York Times. Πλέον, έχει κλείσει ο «δρόμος» προς τη Γερμανία. «Αυτό δεν σταμάτησε εντελώς τους πρόσφυγες. Πάνω από 25.000 πέρασαν πέρυσι στα Βαλκάνια, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Ομως, χιλιάδες παγιδεύτηκαν σε άθλιες συνθήκες στην Ελλάδα, πολλοί από αυτούς σε κέντρα κράτησης στα νησιά», συνεχίζει το δημοσίευμα.
Αυτό στέλνει ένα μήνυμα στους πρόσφυγες: «Μην έρθετε», λέει ο Δημήτρης Χριστόπουλος, πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Ο,τι κι αν κάνει ο Ερντογάν, η προοπτική του ταξιδιού προς την Ελλάδα είναι λιγότερο ελκυστική για τους Σύρους πρόσφυγες πλέον, λέει η Χέβεν Κρόουλι, ειδική σε θέματα μετανάστευσης στο πανεπιστήμιο του Κόβεντρι. «Υπάρχουν άνθρωποι στην Τουρκία που θα ήθελαν να μετακινηθούν, αλλά δεν βλέπουν το νόημα να ”κολλήσουν” στην Ελλάδα», προσθέτει.
