Για νέα σκληρή εργασιακή πραγματικότητα στο δημόσιο τομέα μέσα της εφαρμογής της αξιολόγησης, η οποία θα φέρει μειώσεις μισθών, εντατικοποίηση της εργασίας, υποχρεωτικές μετακινήσεις, ακόμη και οι απολύσεις, κάνουν λόγο οι συνδικαλιστές των «Παρεμβάσεων -Κινήσεων – Συσπειρώσεων στο Δημόσιο» και εκπρόσωποι της παράταξης στην Εκτελεστική Επιτροπή της ΑΔΕΔΥ.
Συγκεκριμένα στην ανακοίνωση τους, αναφερόμενοι στο σχέδιο της κυβέρνησης για την εφαρμογή της αξιολόγησης σε συνδυασμό με την κινητικότητα, σημειώνουν:
“Αξιολόγηση και αναδιάρθρωση του κράτους
«Δεν βλέπουμε ευκαιριακά τις μεταρρυθμίσεις, αλλά προσανατολισμένες στον τελικό στόχο». Ό. Γεροβασίλη, Γενάρης 2017
Με εγκύκλιο του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης η κυβέρνηση προχωρά στην εφαρμογή του συστήματος «αξιολόγησης» των δημοσίων υπαλλήλων που προβλέπεται στον Ν. 4369/2016.
Πίσω από τις υποκριτικές διακηρύξεις για «αξιοκρατία, εκδημοκρατισμό και κοινωνική λογοδοσία» στη Δημόσια Διοίκηση, η αξιολόγηση προωθείται στο πλαίσιο της συνολικής αντιδραστικής αναδιάρθρωσης του κράτους και των εργασιακών σχέσεων στο εσωτερικό του, που είναι προαπαιτούμενο όλων των Μνημονίων και εφαρμόζεται απαρέγκλιτα από όλες τις κυβερνήσεις.
Η αναδιάρθρωση του κράτους επιχειρείται να επιτευχθεί με μια σειρά μέτρων που έχουν ήδη νομοθετηθεί και η υλοποίησή τους ξεκινά τώρα: σύνταξη των νέων οργανογραμμάτων υπουργείων, οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και εποπτευόμενων φορέων, δημιουργία ψηφιακών οργανογραμμάτων, κατάρτιση περιγραμμάτων θέσεων, επιλογή προϊσταμένων, ενιαίο σύστημα κινητικότητας και, βέβαια, αξιολόγηση δομών και προσωπικού.
Στόχος είναι, βέβαια, όχι η βελτίωση του κράτους προς την κατεύθυνση ικανοποίησης των κοινωνικών αναγκών, αλλά η οικοδόμηση ενός «μικρού, ευέλικτου και επιτελικού» κράτους, δηλαδή η εκχώρηση των λειτουργιών του σε επιχειρηματικά συμφέροντα, η συρρίκνωση έως και εξαφάνιση του κοινωνικού του χαρακτήρα, η σκόπιμη αποδυνάμωση των όποιων ελεγκτικών μηχανισμών απέναντι στην ασυδοσία των επιχειρηματικών συμφερόντων, το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, η καταστολή εργασιακών δικαιωμάτων και, τελικά, το φόρτωμα του κόστους της κρίσης στις πλάτες των εργαζομένων. Θα ήταν άλλωστε, αφέλεια, να πιστέψει κανείς πως σε μια περίοδο βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης, η πολιτική που εφαρμόζεται από κυβερνήσεις, Ε.Ε. και Δ.Ν.Τ. στοχεύει σε κάτι διαφορετικό.
Το νέο σύστημα αξιολόγησης – στοχοθεσίας – προαγωγών – υπηρεσιακής εξέλιξης, εντάσσεται σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο. Παρουσιάζεται, μάλιστα, ως η «δημοκρατική» και «αξιοκρατική» απάντηση της σημερινής κυβέρνησης στις ακρότητες της αξιολόγησης του Μητσοτάκη, που απαιτούσε το 15% των αξιολογούμενων να βαθμολογούνται κάτω από τη βάση και συνδεόταν ευθέως με απολύσεις.
Επειδή εκείνη η αξιολόγηση ακυρώθηκε στην πράξη από την οργανωμένη και συντονισμένη συλλογική αντίδραση των εργαζομένων, ξανασερβίρεται τώρα με διαφορετικό περιτύλιγμα, ώστε οι εργαζόμενοι να την δουν με θετικό μάτι. Στόχος είναι να αποδεχτούν οι δημόσιοι υπάλληλοι, χωρίς τις προηγούμενες αντιδράσεις, την εφαρμογή του νέου συστήματος, πιστεύοντας ότι δεν κινδυνεύουν από αυτή τη διαδικασία αξιολόγησης.
Μας θυμίζει το πείραμα με το βάτραχο: όταν μας πέταξαν κατευθείαν στο βραστό νερό, εμείς πηδήξαμε αμέσως έξω από την κατσαρόλα. Τώρα επιχειρούν να μας ξεκινήσουν από το κρύο, ώστε να σιγοβράσουμε χωρίς να το καταλάβουμε…
Ποιος θα μας αξιολογεί και με ποια κριτήρια;
«Η αξιολόγηση δεν είναι ατομοκεντρική. Η αξιολόγηση είναι αποτίμηση της ικανότητας κάθε υπηρεσίας να εξυπηρετεί τους πολίτες. Αυτό γίνεται στη βάση στόχων, που είναι κοινώς αποδεκτοί από την ίδια την υπηρεσία και ρεαλιστικοί ως προς την εφαρμογή τους».
Χρ. Βερναρδάκης, Σεπτέμβρης 2016
Σύμφωνα με το νέο σύστημα, θα αξιολογούμαστε από τους δύο ανώτερους ιεραρχικά προϊσταμένους μας. Η έκθεση αξιολόγησης θα γίνεται με κριτήρια όπως «η επίδειξη ενδιαφέροντος και η αφοσίωσή μας, οι πρωτοβουλίες και οι καινοτομίες, η ικανότητα άσκησης πολλαπλών καθηκόντων(!) συναφών προς τη φύση της υπηρεσίας, η άμεση εξυπηρέτηση των αναγκών των πολιτών, η ποσοτική και ποιοτική απόδοσή μας, η επίτευξη της ατομικής στοχοθεσίας μας και η συμμετοχή στην στοχοθεσία του τμήματος».
Θα καλούμαστε σε ατομική «συμβουλευτική» συνέντευξη από τον προϊστάμενο, προκειμένου να συζητήσουμε «μέτρα βελτίωσης της απόδοσής μας». Θα λειτουργεί «ολομέλεια Τμήματος» όπου θα συζητάμε για την στοχοθεσία και την πρόοδό μας σχετικά με τους στόχους που μας έχουν θέσει. Προβλέπεται ακόμα και η αξιολόγηση των προϊστάμενων από τους υφιστάμενούς τους, με ανώνυμο ερωτηματολόγιο, η οποία θα λαμβάνεται υπόψη κατά την αξιολόγησή τους.
Ας παραβλέψουμε πως οι αξιολογητές μας είναι στο μεγαλύτερο ποσοστό τους τοποθετημένοι στις θέσεις που κατέχουν όχι μετά από κρίση των Υπηρεσιακών Συμβουλίων, αλλά με υπουργικές αποφάσεις είτε από την προηγούμενη είτε από την τωρινή κυβέρνηση. Ας παραβλέψουμε ακόμη και το γεγονός πως στην πλειονότητα των υπηρεσιών ούτε ολομέλειες έχουν γίνει ούτε στοχοθεσία έχει τεθεί, ατομική ή τμήματος. Τι μένει;
Ο εμπαιγμός των κριτηρίων αξιολόγησης, όταν η κατάσταση που αντιμετωπίζουμε καθημερινά είναι η διάλυση των δημόσιων υπηρεσιών, η έλλειψη υποδομών και μέσων, οι μεγάλες ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό και η απαξίωσή μας ως εργαζόμενων, ηθικά και μισθολογικά! Για ποια αντικειμενικότητα μπορεί να γίνει λόγος όταν η δουλειά των περισσότερων υπαλλήλων και το αποτέλεσμά της είναι άρρηκτα δεμένη με αυτήν ακριβώς την πραγματικότητα και συχνά ακόμη και με την εργασία εργαζομένων άλλων εργασιακών σχέσεων ή και ιδιωτικών εταιρειών, οι οποίοι παραμένουν αφανείς για την αξιολόγηση-στοχοθεσία;
Όσον αφορά τις δήθεν συμμετοχικές διαδικασίες στοχοθεσίας και αξιολόγησης, δεν υπάρχει, προφανώς, καμία εγγύηση ούτε αξιοκρατίας ούτε αντικειμενικότητας ούτε και δημοκρατίας. Εφόσον όλες οι πολιτικές αποφασίζονται από τα πάνω, είναι δεδομένο ότι δεν θα περνάει ο λόγος των εργαζόμενων. Καμία ολομέλεια τμήματος, άλλωστε, δεν μπορεί να αλλάξει τους στόχους που έχουν τεθεί άνωθεν!
Και ποιος εργαζόμενος θα τολμήσει να αξιολογήσει αρνητικά τον προϊστάμενό του, έστω και ανώνυμα, όταν εξαρτάται από αυτόν ο βαθμός αξιολόγησής του και γενικότερα η εργασιακή του καθημερινότητα;
Πέρα, λοιπόν, από τις ψευδεπίγραφες εξαγγελίες των κυβερνητικών στελεχών, το νέο σύστημα αξιολόγησης διέπεται ακριβώς από τη λογική της ατομικής αξιολόγησης που αποδίδει εξατομικευμένες ευθύνες στην υλοποίηση των αντεργατικών πολιτικών που εφαρμόζει το κράτος. Ο δημόσιος υπάλληλος καθίσταται ατομικά υπόλογος για τη διάλυση των δημόσιων υπηρεσιών.
Πόσο «ακίνδυνη» είναι η αξιολόγηση;
«Με τη διαδικασία αυτή δεν είναι θέμα επιβράβευσης ή τιμωρίας για κάποιους ή κάποιες. Βεβαίως, οι καλύτερες υπηρεσίες θα επιβραβεύονται όχι ατομικά αλλά για το σύνολο των υπαλλήλων τους. Και όσοι/ες δεν μπορούν να ακολουθήσουν θα εκπαιδεύονται περισσότερο, θα κινούνται σε άλλες πιο πρόσφορες θέσεις». Χρ. Βερναρδάκης, Σεπτέμβρης 2016
Αντίθετα από τις καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις των κυβερνητικών στελεχών, η αξιολόγηση και ατομικές επιβραβεύσεις και ατομικές τιμωρίες προβλέπει! Όπως έχει ήδη προβλεφθεί στο νέο μισθολόγιο (παρ. 1 & 3 του αρθ. 12 του Ν.4354/2015), υπάλληλοι που θα βαθμολογηθούν με άριστα για τρεις συνεχείς χρονιές θα μπορούν να εξελίσσονται ταχύτερα στην μισθολογική κλίμακα, λαμβάνοντας ένα επιπλέον Μισθολογικό Κλιμάκιο (ΜΚ). Αντίθετα, όσοι κριθούν για τρεις συνεχείς χρονιές ως «ανεπαρκείς» (25-39 στα 100) ή ως «ακατάλληλοι για την υπηρεσία» (0-25 στα 100) κινδυνεύουν με αναστολή της αυτόματης μισθολογικής τους εξέλιξης!
Οι «ακατάλληλοι για την υπηρεσία», άλλωστε, θα κινούνται «σε άλλες πιο πρόσφορες θέσεις»! Η νέα αξιολόγηση, σε συνδυασμό με το νόμο για την κινητικότητα, ο οποίος προβλέπει, μεταξύ άλλων, και υποχρεωτική μετακίνηση υπαλλήλων ακόμη και εκτός Νομού (Ν. 4440/2016, άρθ. 9, παρ. 2), με τα νέα οργανογράμματα, τα περιγράμματα θέσεων και με την επέκταση των ελαστικών σχέσεων εργασίας κάθε μορφής (συμβασιούχοι ορισμένου χρόνου, αναπληρωτές, ωρομίσθιοι, «ωφελούμενοι» του ΟΑΕΔ, συμβασιούχοι έργου, εργολαβικοί, προγράμματα μαθητείας κ.λπ.), διαμορφώνει μια νέα εργασιακή πραγματικότητα στο δημόσιο τομέα, στην οποία οι μειώσεις μισθών, η εντατικοποίηση της εργασίας, οι υποχρεωτικές μετακινήσεις, ακόμη και οι απολύσεις, είναι προγραμματισμένα.
Είναι προφανές πως η αξιολόγηση θα λειτουργήσει ως εργαλείο πειθάρχησης και εκβιασμού των υπαλλήλων από τα στελέχη της διοίκησης, που θα εφαρμόζουν απαρέγκλιτα και πειθήνια τις αποφασισμένες πολιτικές, θα πιέζουν τους κατωτέρους τους για την επίτευξη εξωπραγματικών στόχων, προκειμένου να διατηρήσουν και να αυξήσουν τα επιδόματα της θέσης τους. Θα καλλιεργεί τον ανταγωνισμό μεταξύ των υπαλλήλων καθώς θα δημιουργεί κατηγοριοποιήσεις και μια εκτεταμένη βάση δεδομένων που σε εποχές μνημονίων μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κάθε αντεργατική κατεύθυνση, από την τωρινή ή από τις μελλοντικές κυβερνήσεις, ανάλογα με τις εξελίξεις και τις εντολές των «θεσμών».
Σε συνδυασμό με το ενιαίο ψηφιακό οργανόγραμμα της Δημόσιας Διοίκησης (άρθ. 16 του Ν.4440/2016), στο οποία θα περιλαμβάνονται οι οργανικές μονάδες όλων των φορέων, όλοι οι υπηρετούντες υπάλληλοι και τα περιγράμματα των θέσεων εργασίας τους, το κράτος θα έχει πλέον τη δυνατότητα, ανά πάσα στιγμή, να συγκρίνει, με βάση μνημονιακής έμπνευσης δείκτες, το προσωπικό των φορέων και να το αναπροσαρμόζει κατά το δοκούν. Ξέρουμε όλοι που οδήγησαν παρόμοιες διεργασίες στο παρελθόν. Είναι ενδεικτικό, άλλωστε, πως η νέα αξιολόγηση δεν αποφεύγει το «μαγείρεμα» των τελικών αποτελεσμάτων, αφού στην παρ. 15 του αρθ. 17 του Ν.4369/2016 προβλέπεται σύσταση ειδικής Δ/νσης στο Υπ. Εσωτερικών που θα παρακολουθεί τα στατιστικά δεδομένα των βαθμολογιών αξιολόγησης και θα εισηγείται στο Κυβερνητικό Συμβούλιο Μεταρρύθμισης «συντελεστή διόρθωσης», όταν παρατηρεί εμφάνιση ακραίων τιμών σε μόνιμη βάση.
Το ότι έχουμε απέναντί μας μια ενιαία αντι-υπαλληλική αλληλουχία θεσμικών αλλαγών φαίνεται και από τις εξελίξεις με τα οργανογράμματα-οργανισμούς. Με τον Ν.4024/2011 (αρθ. 33) είχαμε κατάργηση των κενών οργανικών θέσεων έως και το 60% του συνόλου των θέσεων, η οποία πέρασε άμεσα με υπουργικές αποφάσεις στους υπάρχοντες οργανισμούς. Καταργήθηκε κατ’ ουσίαν η έννοια των οργανικών θέσεων, χαρακτηρίστηκε πλεονάζον ένα μέρος του προσωπικού και ξεκίνησε η διαδικασία της διαθεσιμότητας. Με το αρθ. 35 του ίδιου νόμου και τον Ν.4178/2013 (αρθ. 54) ξεκίνησε και προχωράει η αναδιάρθρωση-αξιολόγηση των δημοσίων υπηρεσιών με καταργήσεις φορέων, σύνταξη νέων οργανισμών, περιγράμματα θέσεων, κατάργηση ή συγχώνευση κλάδων, δημιουργία «πλεονάζοντος προσωπικού». Αυτό το αντεργατικό κεκτημένο όχι μόνο δε καταργήθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, αλλά ολοκληρώνεται σήμερα με την οριστικοποίηση των νέων μνημονιακών οργανισμών, ενσωματώνοντας όλες τις μειώσεις οργανικών θέσεων και δομών.
Να μην τους κάνουμε τη χάρη! Να μην πειθαρχήσουμε!
Αν αποδεχτούμε τη νέα αξιολόγηση, οι δημόσιοι υπάλληλοι θα βρεθούμε στη μέγγενη ενός αυταρχικού ελεγκτικού συστήματος που θα καθιστά εμάς υπόλογους απέναντι και στη διοίκηση και στην κοινωνία για τη διάλυση του δημόσιου τομέα.
Αν δεχτούμε την αξιολόγηση, θα πρέπει να κυνηγάμε τους αντιλαϊκούς στόχους των Μνημονίων για να πιάνουμε καλές βαθμολογίες στην αξιολόγηση και τη στοχοθεσία.
Αν δεχτούμε την αξιολόγηση, ανοίγουμε την πόρτα στη νέα εργασιακή πραγματικότητα της συνεχούς εντατικοποίησης της δουλειάς μας και της στενής παρακολούθησης της «αποδοτικότητάς» μας, του εκβιασμού και του ανταγωνισμού, της κατηγοριοποίησής μας και της διαρκούς χειροτέρευσης της θέσης μας και της ζωής μας.
Δεν έχουμε κανέναν λόγο να αποδεχτούμε τη λογική ενός κράτους που θα λειτουργεί με όρους πολυεθνικής επιχείρησης, όχι μόνο γιατί χειροτερεύουν οι όροι εργασίας μας και κινδυνεύουμε να χάσουμε τις δουλειές μας, αλλά και γιατί θέλουμε ένα κράτος στην υπηρεσία των κοινωνικών αναγκών και όχι των καπιταλιστικών συμφερόντων.
Καλούμε όλους τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες στο δημόσιο τομέα να μην πειθαρχήσουν στο νέο σύστημα αξιολόγησης-στοχοθεσίας, όπως δεν πειθάρχησαν ούτε στο προηγούμενο!
Καλούμε κάθε συνάδελφο, κάθε σωματείο και Ομοσπονδία να υλοποιήσει μαζικά την Απεργία – Αποχή από κάθε διαδικασία αξιολόγησης.
Κανένας να μη συμπληρώσει τα φύλλα αξιολόγησης ούτε για τον εαυτό του ούτε για κανέναν άλλον – ακόμα και αν πρόκειται για το χειρότερο προϊστάμενο. Κανείς να μην «τσιμπήσει» ούτε στην αξιολόγηση του προϊσταμένου του: αυτός είναι ο τρόπος για να αποδεχτεί τη διαδικασία της αξιολόγησης και άρα να νομιμοποιήσει και το να αξιολογηθεί από αυτόν!
Καλούμε όλα τα στελέχη της διοίκησης να συμμετάσχουν στην Απεργία – Αποχή και να μην αποδεχτούν να κάνουν τη «βρώμικη δουλειά». Διαφορετικά δε θα έχουν κανένα ελαφρυντικό για την συνέργειά τους στην καταστροφική πολιτική σε βάρος των συμφερόντων των εργαζόμενων και της κοινωνίας συνολικά.
Καλούμε τα σωματεία να οργανώσουν συλλογικές διαδικασίες και μαζικές παρεμβάσεις στα στελέχη τη διοίκησης για να μην τους επιτρέψουν να αξιολογήσουν.
Με συλλογικό τρόπο και προτάσσοντας την συναδελφική αλληλεγγύη απέναντι στον ατομισμό, να βάλουμε εμπόδια στην υλοποίηση του σχεδίου τους. Η στοχοθεσία τους είναι διαφορετική από τη δική μας. Δικός τους στόχος είναι η επιβολή της πολιτικής που διαλύει την κοινωνία, δικός μας στόχος είναι η ανατροπή αυτής της πολιτικής!
Όλοι και όλες μαζί μπορούμε να νικήσουμε ακόμα μια φορά!
Όλοι και όλες μαζί μπορούμε να ακυρώσουμε τα σχέδια τους!”.
