Τις ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων που επικρατούν στα ελληνικά νησιά, καταδεικνύει, έκθεση των «Γιατρών χωρίς Σύνορα», με αφορμή τη συμπλήρωση ενός χρόνου από τη Συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας.
Στην έκθεση με τίτλο «Ένας χρόνος από τη Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας: αμφισβητώντας τα “εναλλακτικά στοιχεία” της ΕΕ», η οργάνωση επιχειρεί να καταρρίψει τρεις από τους κυριότερους ισχυρισμούς της Ευρώπης για τη Συμφωνία: ότι έχει επιτύχει τη σημαντική μείωση του αριθμού των διελεύσεων και του αριθμού των θανάτων, ότι οι συνθήκες στα ελληνικά νησιά είναι αρκετά ικανοποιητικές, καθώς και ότι η Συμφωνία σέβεται τις θεμελιώδεις αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
«Το κλείσιμο των πυλών εισόδου της Ευρώπης για τους αιτούντες άσυλο δεν συμβάλλει στην αντιμετώπιση των συγκρούσεων ούτε δίνει σε όσους εγκαταλείπουν τις εστίες τους μια πραγματική εναλλακτική λύση προκειμένου να μην καταφύγουν στα δίκτυα των διακινητών», εξηγεί η οργάνωση και προσθέτει πως «χωρίς ασφαλή εναλλακτική λύση, ωθούνται στα δίκτυα των διακινητών και σε ακόμη πιο ριψοκίνδυνα χερσαία και θαλάσσια δρομολόγια προς τη βόρεια Ευρώπη».
Αναφορικά με την κατάσταση στα ελληνικά νησιά, οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» επαναλαμβάνουν ότι οι πρόσφυγες και μετανάστες «αναγκάζονται να ζουν σε εντελώς ακατάλληλες συνθήκες για διαστήματα μέχρι και έναν χρόνο, θέτοντας την υγεία και τη ζωή τους σε κίνδυνο». Περιγράφουν εικόνες συνωστισμού ανθρώπων στα hotspots, υπενθυμίζουν τους θανάτους προσφύγων σε αυτά και εξηγούν ότι οι άνθρωποι είναι καταβεβλημένοι από τις απάνθρωπες πολιτικές.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι οι ψυχολόγοι της οργάνωσης στη Λέσβο είδαν τους ασθενείς με συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης να αυξάνονται κατά 150% και τους ασθενείς με διαταραχή μετατραυματικού στρες να τριπλασιάζονται, ενώ αυξήθηκαν και τα ψυχωτικά συμπτώματα.
Παράλληλα, οι ομάδες των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα» βλέπουν περισσότερους ασθενείς με σοβαρά ψυχολογικά τραύματα και περισσότερα περιστατικά αυτοτραυματισμού και απόπειρες αυτοκτονίας.
Αντίστοιχα στη Σάμο, μέσα από τις σχεδόν 300 συνεδρίες ψυχικής υγείας που έχουν πραγματοποιήσει, οι ομάδες της οργάνωσης βλέπουν μια παρόμοια επιδείνωση και μια κλιμάκωση στους αυτοτραυματισμούς και τις απόπειρες αυτοκτονίας τους τελευταίους μήνες.
Τέλος, η οργάνωση παραθέτει μερικές από τις ευρωπαϊκές πολιτικές που οδηγούν σε παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων: έλλειψη κατάλληλης κατάρτισης του προσωπικού που διενεργεί τον έλεγχο ευπάθειας στα ευάλωτα άτομα στην Ελλάδα, περιορισμένοι χρόνος και πόροι που επενδύονται για την αποτελεσματική ταυτοποίηση ευάλωτων ατόμων και την παραπομπή τους σε οργανισμούς προστασίας στη χώρα, έλλειψη διαθεσιμότητας κατάλληλων καταλυμάτων για τη στέγαση ατόμων με ειδικές ανάγκες στην Αθήνα, μεγάλη διάρκεια της διαδικασίας παροχής ασύλου, διακρίσεις εις βάρος συγκεκριμένων εθνικοτήτων και πίεση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς την Ελλάδα να επιστρέψει σε πιο διευρυμένη χρήση της πρακτικής της κράτησης.
Οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» απευθύνουν έκκληση στους ηγέτες της ΕΕ να αλλάξουν δραστικά την πολιτική τους σχετικά με τους πρόσφυγες, να δώσουν τέλος στη δυστυχία χιλιάδων ανθρώπων που υφίστανται τις επιπτώσεις της Συμφωνίας, να επιταχύνουν και να διευρύνουν την εφαρμογή της επανεγκατάστασης, με κριτήριο την ευπάθεια κάθε ατόμου και ανεξάρτητα από την εθνικότητά του.
Επίσης, ζητούν την άμεση μεταφορά όσων είναι εγκλωβισμένοι στα νησιά της Ελλάδας εξαιτίας της Συμφωνίας, σε δομές υποδοχής που πληρούν τα πρότυπα της ΕΕ. Τέλος, επαναλαμβάνουν ότι η μόνη ανθρωπιστική λύση που θα δώσει τέλος στους θανάτους και τη δυστυχία στα σύνορα της Ευρώπης είναι ο πλήρης σεβασμός του δικαιώματος για αίτηση ασύλου και η δημιουργία ασφαλών και νόμιμων οδών για τη μετακίνηση των ανθρώπων.
