Αγνωστες και άκρως γοητευτικές πτυχές της Κωνσταντινούπολης της τελευταίας δεκαετίας του 19ου αιώνα παρουσιάζει η έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Η Κωνσταντινούπολη των Jean Pascal Sebah & Polycarpe Joaillier (1890-1900) από την Τρικόγλειο Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ».
Η έκθεση εγκαινιάζεται αύριο στον εκθεσιακό χώρο της Αγιορειτικής Εστίας στη Θεσσαλονίκη, όπου και θα παραμείνει μέχρι τις 10 Ιουνίου.
Ο Συροαρμένιος Ζαν Πασκάλ Σεβάχ και ο γαλλικής καταγωγής Πολυκάρπε Ζουαγιέ ήταν γνωστοί φωτογράφοι και δημιούργησαν εργαστήριο και στούντιο στην Κωνσταντινούπολη, ενώ φωτογράφησαν επίσης τοπία και ανθρώπους στην Αίγυπτο.
Μάλιστα το 1893 ύστερα από εντολή του σουλτάνου Αμπντουλχαμίντ ΙΙ, το στούντιο «Foto Sabah» των Σεβάχ και Ζουαγιέ έφτιαξε 51 μικρά φωτογραφικά άλμπουμ με φωτογραφίες της οθωμανικής αυτοκρατορίας, τα οποία και δίνονταν σε επίσημους προσκεκλημένους. Ο 22ος και 24ος πρόεδρος των ΗΠΑ, Γκρόβερ Κλίβελαντ (ο μόνος που υπηρέτησε δύο μη συνεχόμενες θητείες), είχε πάρει ένα αντίτυπο, το οποίο και βρίσκεται σήμερα στη βιβλιοθήκη του Κογκρέσου.
Στην έκθεση παρουσιάζονται 50 φωτογραφίες των Ζαν Πασκάλ Σεβάχ (1872-1947) και Πολυκάρπε Ζουαγιέ (1848-1904), οι οποίοι ασχολήθηκαν κυρίως με τη φωτογράφηση της Κωνσταντινούπολης και της Αιγύπτου.
Λευκώματα
Σκοπός της δουλειάς τους ήταν η παραγωγή εντυπωσιακών φωτογραφικών λευκωμάτων, τα οποία προορίζονταν να πουληθούν σε επισκέπτες από τη Δύση που γοητεύονταν από το φυσικό περιβάλλον και τα μνημεία του παρελθόντος, ωστόσο, σε κάποιες από τις φωτογραφίες, εμφανίζονται δείγματα της πρόθεσης των φωτογράφων για τη δημιουργία, όχι μόνο ντοκουμέντων, αλλά και έργων τέχνης.
Η έκθεση πραγματοποιείται στο πλαίσιο του εορτασμού για τη συμπλήρωση 90 χρόνων από την ίδρυση της Βιβλιοθήκης και Κέντρου Πληροφόρησης του ΑΠΘ και συνδιοργανώνεται από την Κεντρική Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ, το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και την Αγιορειτική Εστία, ενώ μαζί με τις φωτογραφίες παρουσιάζονται και δέκα σπάνιες εκδόσεις για την Κωνσταντινούπολη της περιόδου από το 1829 έως το 1926.
Οι φωτογραφίες προέρχονται από τη Φωτοθήκη της Τρικογλείου Βιβλιοθήκης και οι εκδόσεις από τη συλλογή σπάνιων βιβλίων της εν λόγω βιβλιοθήκης, την οποία δώρισε το 1963 στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ο Ελληνοαιγυπτιώτης Ιωάννης (Γιάγκος) Τρικόγλου (Αλεξάνδρεια, 1888 – Αθήνα, 1966). Ο Τρικόγλου δημιούργησε μια τεράστια συλλογή με πάνω από 12.000 τόμους και 3.500 έργα τέχνης (γκραβούρες, πίνακες ζωγραφικής, φωτογραφίες κ.τ.λ.), όπως επίσης και πληθώρα εγγράφων, φυλλαδίων όπως και το προσωπικό του αρχείο και τη δώρισε στο ΑΠΘ, προκειμένου να διασώσει το σπάνιο υλικό. Επιμελητές της έκθεσης είναι οι Θοδωρής Μάρκογλου, Αντώνης Σαραγιώτης και Μαρία Φαρμάκη και όπως σημειώνουν στο σχετικό κείμενο: «Οι εικόνες με τα χαρακτηριστικά της καρτ ποστάλ είναι συγχρόνως και απόπειρες διαχείρισης του φωτός και της σκιάς στη σύνθεση.
Είναι ηθογραφικές και εθνογραφικές, αλλά ταυτόχρονα η παρουσία της ανθρώπινης μορφής ”καδράρεται” σ’ ένα μελαγχολικό, συμβολικό, ενίοτε σουρεαλιστικό, τοπίο, εικόνες δηλαδή τουριστικές, αλλά με βαθιά εικαστικό χαρακτήρα.
Η διττή αυτή φύση καθιστά τις εικόνες ξεχωριστές ακόμη και σήμερα, όχι μόνο ως ντοκουμέντα της εποχής και ως δείγματα της τεχνολογίας της, αλλά και ως προσπάθειες της φωτογραφίας του 19ου αιώνα να ανυψωθεί στο επίπεδο των καλών τεχνών».
Στη μεγάλη φωτογραφία ο Ιππόδρομος, ο αιγυπτιακός οβελίσκος και στο βάθος η Αγια-Σοφιά.
H γέφυρα στον Κεράτιο κόλπο
H μονή Παντοκράτορος
H σκεπαστή αγορά