Οι πολυκατοικίες είναι «τρόπος ζωής». Γνωρίζεις κόσμο. Μαθαίνεις να ζεις σαν μέλος ενός συνόλου. Βέβαια τις περισσότερες φορές αυτό δεν το επιλέγεις… Και εκεί είναι που ξεκινούν τα προβλήματα. Όχι αυτά τα «θεωρητικά» που μιλούν για τις ανθρώπινες σχέσεις. Τα πιο πρακτικά και επώδυνα: Δραπανοκατσάβιδο με συνεχή λειτουργία από νωρίς το πρωί, τρύπες στους τοίχους, φωνές, μουσική στη διαπασών, διαχειριστές να χτυπούν κουδούνια, «δωράκια» από το πάνω μπαλκόνι και πολλά άλλα που δεν θα θέλαμε να αναφέρουμε λεπτομερώς.
Παρακάτω παρουσιάζουμε έναν χρήσιμο οδηγό για όσα συμβαίνουν στις πολυκατοικίες και όσα πρέπει να ξέρετε μέχρι εκεί που «ακουμπούν» τα όρια του νόμου. Γενικά, συστήνουμε ψυχραιμία!
Ο «πονοκέφαλος» των απλήρωτων κοινοχρήστων
Τα κοινόχρηστα έχουν εξελιχθεί σε μια βραδυφλεγή βόμβα με απροσδιόριστες συνέπειες κυρίως για τις πολυκατοικίες με τους συνεπείς ιδιοκτήτες που φροντίζουν και πληρώνουν.
Στην ουσία οι τελευταίοι είναι αυτοί που συντηρούν ακόμη τις πολυκατοικίες από την πλήρη αποσύνθεση, αφού καθημερινά σε μεγάλες οικοδομές δεν λειτουργεί ακόμη και ο ανελκυστήρας λόγω διακοπής του ρεύματος εξαιτίας συσσωρευμένων οφειλών στην ΔΕΗ. Τo πρόβλημα με τα κοινόχρηστα είναι βαθύτερο από ότι μπορεί να φανταστεί ο καθένας μας. Ο νομοθέτης έχει δώσει τη δυνατότητα να μπορεί ο διαχειριστής μετά από απόφαση της Γενική Συνέλευσης του κτιρίου να προχωράει άμεσα σε δικαστικές ενέργειες προκειμένου να διασφαλίσει τα συμφέροντα της οικοδομής και να επιτύχει την λειτουργία της.
Η δυνατότητα αυτή είναι η διαδικασία της διεκδίκησης των οφειλών ακόμη και με διαταγή πληρωμής. Ο διαχειριστής μέσα σε μικρό διάστημα 2 εβδομάδων έχει τη δυνατότητα να καταθέσει και να πετύχει την έκδοση διαταγής πληρωμής για οφειλές κοινοχρήστων σε βάρος όλων των συνιδιοκτητών που έχουν απλήρωτους λογαριασμούς. Δεν έχει σημασία το ύψος των οφειλών, ούτε εάν αυτά έχουν καταβληθεί ως ένα μέρος μόνο. Το σημαντικότερο όλων είναι ότι ο διαχειριστής λειτουργώντας στο όνομα και για λογαριασμό της οικοδομής μπορεί να κινηθεί εναντίον των οφειλετών για την διεκδίκηση υπέρ της οικοδομής.
Εκείνο που ίσως δεν γνωρίζουν οι περισσότεροι είναι ότι στα δικαστήρια «σύρεται» ο ιδιοκτήτης του διαμερίσματος/γραφείου, ανεξάρτητα εάν εκείνη τη χρονική στιγμή η ιδιοκτησία του είναι μισθωμένη ή όχι. Βάσει του κανονισμού του κτιρίου, προκύπτουν τα ποσοστά συνιδιοκτησίας και κατά συνέπεια το ύψος των χρεών των οφειλετών. Η διαταγή πληρωμής εκδίδεται χωρίς την κλήτευση του οφειλέτη-ιδιοκτήτη στο δικαστήριο, ενώ ο διαχειριστής προσκομίζει τα παραστατικά των χρεών, όπως και αντίγραφο του τίτλου ιδιοκτησίας. Εν τέλει, η διαταγή πληρωμής εκδίδεται σε βάρος του ιδιοκτήτη, οποίος θα πρέπει να πληρώσει τα οφειλόμενα ποσά, ενώ στη συνέχεια μπορεί να διεκδικήσει δια της δικαστικής οδού τα χρήματα από τον μισθωτή. Η κατάσταση γίνεται ακόμη δυσκολότερη, εάν ληφθεί υπόψη ότι σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης δεν αποπληρώσει τα χρέη απειλείται με κατάσχεση του ακινήτου που πραγματοποιείται για λογαριασμό της πολυκατοικίας. Εάν ο ιδιοκτήτης δεν καταβάλει τις οφειλές, τότε θα μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπος με κατάσχεση ή με προσημείωση υποθήκης ή με εγγραφή στον Τειρεσία ή ακόμη και με κατάσχεση των τραπεζικών του λογαριασμών εφόσον το υπόλοιπο του λογαριασμού του είναι άνω των 1.500 ευρώ ή ακόμη και με κατάσχεση του ενοικίου εις χείρας του μισθωτή του.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η κατάσταση σε πλείστες περιπτώσεις έχει φτάσει στο απροχώρητο με τη συσσώρευση οφειλών από κοινόχρηστα που πολλές οικοδομές σε περίοπτη θέση ακόμη και σε πολύ καλές γειτονιές να μην έχουν καθαριότητα, κοινόχρηστο ρεύμα και ανελκυστήρα σε λειτουργία εξαιτίας απλήρωτων λογαριασμών. Ανάμεσα στους οφειλέτες μηνών, δυστυχώς υπάρχουν και περιπτώσεις ιδιοκτητών που άφησαν απλήρωτους ένα ή δύο μήνες και συμπεριελήφθησαν στην διαταγή πληρωμής μαζί με τους οφειλέτες περισσότερων μηνών.
Ενδεικτικά, διαχειριστής προχώρησε στην έκδοση διαταγής πληρωμής για οφειλές ύψους 157 ευρώ, ποσό που αυξάνεται στα 413 ευρώ, εάν συμπεριληφθούν οι νόμιμοι τόκοι, τα δικαστικά έξοδα, οι δαπάνες για την έκδοση επιταγής και η αμοιβή δικηγόρου. Τέλος, το πρόβλημα παραμένει δυσεπίλυτο ή άλυτο σε όλες εκείνες τις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει κανονισμός, ούτε πίνακας κατανομής ποσοστών των ιδιοκτησιών, με αποτέλεσμα όλα αυτά τα χρόνια άτυπα ο διαχειριστής να κατανέμει τα κοινόχρηστα. Σε αυτές τις περιπτώσεις προβλέπεται η διαδικασία των μισθωτικών με αγωγή, ωστόσο είναι δυσαπόδεικτο το κομμάτι του ορισμένου της αγωγής αφού δεν μπορεί να αποδειχθεί εύκολα η διαδικασία έκδοσης κοινοχρήστων, ενώ εξακολουθεί και διαιωνίζεται το πρόβλημα.
Τι κάνουμε στην περίπτωση παραβίασης ωρών κοινής ησυχίας;
Σύμφωνα με την Αστυνομική Διάταξη 3 του 1996, οι ώρες μεσημβρινής και νυκτερινής ησυχίας είναι οι ακόλουθες κατά τη θερινή περίοδο: από 15.00 έως 17.30 και από 23.00 έως 07.00. Ως θερινή περίοδος, για την εφαρμογή της παρούσας, λογίζεται το χρονικό διάστημα από την 1 Απριλίου έως την 30 Σεπτεμβρίου και ως χειμερινή το χρονικό διάστημα από την 1 Οκτωβρίου έως την 31 Μαρτίου. Οι παραβάτες των διατάξεων της εν λόγω Αστυνομικής Διάταξης, διώκονται σε βαθμό πταίσματος. Για το σκοπό αυτό, οι πολίτες δύνανται να απευθύνονται στην Αστυνομία (ή στους αστυνομικούς της γειτονιάς) για βεβαίωση της παράβασης, καθώς και να υποβάλουν Έγκληση σε βάρος των παραβατών.
Τι γίνεται σε περιπτώσεις που κάποιος ενοχλείται από εκκωφαντικό θόρυβο προερχόμενο από τους γείτονες και έχει καλέσει την αστυνομία πολλές φορές και δεν γίνεται τίποτε;
Όπως επισημαίνει η δικηγόρος Χρύσα Τσιώτη στο news.gr, η αλήθεια είναι ότι πέραν των συστάσεων και κάποια έγκληση που μπορείτε ενδεχομένως να υποβάλετε στο οικείο αστυνομικό τμήμα της περιοχής σας και προφορικά εσείς οι ίδιοι χωρίς τη συνδρομή δικηγόρου, θα μπορούσατε να απευθυνθείτε στον Εισαγγελέα ακροάσεων όπου εκεί θα εξηγήσετε ακριβώς τί συμβαίνει και θα πάρετε εισαγγελική παραγγελία με την οποία η αστυνομία θα καλεί τον παραβάτη των ωρών κοινής ησυχίας για συστάσεις. Αυτό μπορεί κάπως να ηρεμήσει την κατάσταση, αλλά δεν είναι και βέβαιο. Όλα είναι σχετικά και εξαρτώνται από την περίπτωση του κάθε ανθρώπου και τον χαρακτήρα του. Επίσης, όταν καλείτε την αστυνομία για συστάσεις, πρέπει πάντα να κρατάτε τα στοιχεία των αστυνομικών που κάνουν τις συστάσεις και να ρωτάτε από πού μπορείτε να πάρετε αντίγραφο της αναφοράς τους.
Όταν γίνεται σύσταση, γίνεται αναφορά, καταγράφεται το περιστατικό από τον αστυνομικό και καλό είναι να παίρνετε αντίγραφο αυτής της αναφοράς για να μπορείτε έπειτα να τα χρησιμοποιείτε αν αποφασίσετε να υποβάλετε έγκληση ή να μεταβείτε στον εισαγγελέα ακροάσεων για συστάσεις προς τον θορυβοποιό. Επιπλέον, καλό θα είναι να δείτε ποιός άλλος ενοχλείται από το θόρυβο και να μεταβείτε στον εισαγγελέα ακροάσεων μαζί με άλλους γείτονες σας που ενοχλούνται το ίδιο με εσάς από τον θόρυβο. Αυτό αναδεικνύει τη σοβαρότητα του προβλήματος έναντι του Εισαγγελέα. Βέβαια, εάν έχετε καλέσει πολλές φορές την αστυνομία ιδίως το ίδιο βράδυ, δεν χρειάζεται καν να υποβάλετε έγκληση διότι κινείται αυτεπάγγελτα η διαδικασία (αυτόματα) και καλείται αυτός που κάνει το θόρυβο να δικαστεί από το Πταισματοδικείο της περιοχής σας. Αυτά είναι σε γενικές γραμμές αυτά που μπορείτε να πράξετε σε περίπτωση διατάραξης ωρών κοινής ησυχίας, αλλά σε περιπτώσεις που όλες αυτές οι ενέργειες δεν φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα της διευθέτησης της διαφοράς, τότε μπαίνουμε σε έναν άλλο κοινωνικό προβληματισμό.
Έτσι, υπό αυτό το πρίσμα, γενικά θα λέγαμε ότι οι καλοί γείτονες είναι ευλογία και οι καλές σχέσεις χτίζονται με δυσκολία ανάμεσα στους ανθρώπους, ιδίως στη σύγχρονη κοινωνία των αστικών κέντρων όπου η πλειονότητα των ανθρώπων κατοικεί σε πολυκατοικίες όπου δεν καλλιεργείται η έννοια της γειτονιάς και της εμπιστοσύνης, όπως σε παλαιότερες εποχές. Για το λόγο αυτό, αλλά και λόγω της αύξησης της εγκληματικότητας, ιδίως στα αστικά κέντρα, η εμπιστοσύνη και οι καλές σχέσεις με τους γείτονες είναι ένα πολύ σημαντικό και δύσκολο ζήτημα. Η ηρεμία και η διαλλακτικότητα μερικές φορές μπορούν να αποβούν σωτήριες σε τέτοιες περιπτώσεις που η καθημερινότητά μας γίνεται μία μικρή κόλαση και δεν μπορούμε να ηρεμήσουμε μέσα στο ίδιο μας το σπίτι. Αρκεί βέβαια και η άλλη πλευρά να έχει την ηρεμία και την διάθεση να συζητήσει πολιτισμένα το πρόβλημα…
ΕΝΟΙΚΙΑΣΤΕΣ – ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ – ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΑ -Ερωτήσεις και απαντήσεις
-Είμαι ενοικιαστής του διαμερίσματος. Πώς ξέρω ποιες δαπάνες αφορούν εμένα και ποιες τον ιδιοκτήτη;
Αυτό είναι ένα ακανθώδες θέμα που ταλανίζει για χρόνια τις σχέσεις ενοικιαστών – ιδιοκτητών. Από την πλευρά του διαχειριστή ενός κτιρίου, τυπικά το δίλημμα αυτό δεν υφίσταται. Ο διαχειριστής ως γνωστόν είναι ο αντιπρόσωπος συνολικά της συνιδιοκτησίας του κτιρίου. Για την κατανομή των κοινοχρήστων δαπανών ο διαχειριστής έχει στην διάθεσή του τον πίνακα οριζόντιας ιδιοκτησίας. Σύμφωνα λοιπόν με τα ποσοστά κάθε ιδιοκτησίας σε κάθε κατηγορία κοινοχρήστων ο διαχειριστής κατανέμει τις δαπάνες στις ιδιοκτησίες.
Εδώ σταματάει το έργο του. Υπόχρεος για την πληρωμή όλων των δαπανών που αναλογούν σε κάθε ιδιοκτησία τυπικά είναι ο ιδιοκτήτης. Συνήθως όμως οι ιδιοκτήτες με το μισθωτήριο συμβόλαιο, συμφωνούν με τους ενοικιαστές ότι ένα μέρος των δαπανών θα πληρώνονται από τους δεύτερους. Σε κάθε περίπτωση όμως αυτό είναι ένα θέμα που οφείλουν να επιλύουν μεταξύ τους οι ιδιοκτήτες με τους ενοικιαστές. Ο διαχειριστής δεν έχει λόγο στις ιδιωτικές αυτές συμφωνίες, όπως δεν έχει λόγο και στους υπόλοιπους όρους της μίσθωσης των διαιρεμένων ιδιοκτησιών.
Πρακτικά τώρα και στις περισσότερες περιπτώσεις έχει επικρατήσει η εξής λύση στο παραπάνω πρόβλημα: Ο ενοικιαστής εξοφλεί τα κοινόχρηστα στον διαχειριστή, και αν αυτά περιλαμβάνουν κάποιες δαπάνες οι οποίες κατά την συμφωνία που έχει γίνει αφορούν τον ιδιοκτήτη, αυτές αφαιρούνται από το επόμενο ενοίκιο όταν αυτό καταβληθεί. Οι δαπάνες που συνήθως συμφωνείται ότι βαρύνουν τον ενοικιαστή είναι οι δαπάνες που προκύπτουν σε τακτική βάση, δηλαδήκάθε μήνα, τρίμηνο κ.λ.π. Οι λοιπές δαπάνες δηλαδή οι έκτακτες, οι οποίες συνήθως είναι επισκευές παγίων στοιχείων του κτιρίου, αφορούν τον ιδιοκτήτη. Στον παραπάνω εθιμικό και πρακτικό κανόνα φυσικά υπάρχουν εξαιρέσεις.
-Ορισμένοι από τους συνιδιοκτήτες της πολυκατοικίας επιμένουν ότι κάποιες από τις δαπάνες των κοινοχρήστων πρέπει να κατανέμονται σε ίσα μερίδια στις ιδιοκτησίες. Είναι σωστό;
Όλες οι δαπάνες που αφορούν κοινόχρηστους χώρους ή εγκαταστάσεις σε μία πολυκατοικία, ανεξάρτητα αν αφορούν ιδιοκτήτες ή ενοικιαστές, κατανέμονται ανάλογα με τα ΧΙΛΙΟΣΤΑ της σχετικής κατηγορίας στην οποία εμπίπτει η δαπάνη. Συνήθως ο μηχανικός που σχεδιάζει την πολυκατοικία, φτιάχνει και τον πίνακα «Οριζόντιας Ιδιοκτησίας» του ακινήτου. Ο πίνακας αυτός περιέχει τα στοιχεία κάθε διαιρεμένης ιδιοκτησίας του ακινήτου, όπως εμβαδόν, όγκος, αναλογούντες κοινόχρηστοι χώροι, ποσοστό επί του οικοπέδου κ.α. Στον ίδιο πίνακα καθορίζεται και η συμμετοχή κάθε ιδιοκτησίας στις κοινές δαπάνες του κτιρίου. Ο πίνακας αυτός είναι μέρος του συμβολαίου πού υπογράφεται από τον αγοραστή κατά την αγορά της ιδιοκτησίας και δεν μπορεί να μεταβληθεί παρά μόνο με συναίνεση όλων των συνιδιοκτητών και με νέα συμβολαιογραφική πράξη.Πρακτικά, για την κατανομή των δαπανών ο συντάσσων την οριζόντια ιδιοκτησία (μηχανικός ή άλλος) λαμβάνει υπ’ όψη του τα εξής: Το εμβαδόν κάθε ιδιοκτησίας για την συμμετοχή στις Γενικές Δαπάνες, τον όγκο κάθε ιδιοκτησίας για την συμμετοχή στις δαπάνες Θέρμανσης. Για τις δαπάνες Ανελκυστήρα, το εμβαδόν κάθε ιδιοκτησίας προσαυξημένο με έναν συντελεστή συνήθως 10% για κάθε όροφο που ανεβαίνουμε.
-Στην πολυκατοικία αποφασίστηκε από την συνέλευση η περίφραξη της αυλής με κάγκελα και η τοποθέτηση γκαραζόπορτας με μηχανισμό που θα λειτουργεί με τηλεχειρισμό. Πώς θα πρέπει να κατανεμηθεί το κόστος της κατασκευής;
Η κατανομή της δαπάνης θα πρέπει να γίνει ως εξής: Η δαπάνη για τα κάγκελα και τις πόρτες (συμπεριλαμβανομένης της γκαραζόπορτας) θα πρέπει να κατανεμηθεί ανάλογα με τα χιλιοστά γενικών δαπανών, όπου συμμετέχουν όλες οι ιδιοκτησίες της πολυκατοικίας. Αυτό διότι η επέμβαση αυτή γίνεται προς όφελος (ασφάλεια κ.λ.π.) όλων των ιδιοκτητών. Το κόστος των μηχανισμών και αυτοματισμών, δεν πρέπει να θεωρηθεί δαπάνη κοινοχρήστων, αλλά να κατανεμηθεί εξ ίσου στους ιδιοκτήτες θέσεων στάθμευσης (καλυμμένες ή ακάλυπτες, και ένα μερίδιο ανά θέση στάθμευσης). Αν δεν υπάρχουν προσδιορισμένες θέσεις στάθμευσης, αλλά καθένας έχει ίσα δικαιώματα στάθμευσης και οι αυτοματισμοί θα πρέπει να κατανεμηθούν ανάλογα με τα παραπάνω χιλιοστά.
-Στην πολυκατοικία, ένας από τους συνιδιοκτήτες δεν πλήρωνε τα κοινόχρηστα για χρόνια και τελικά υποχρεώθηκε με δικαστική απόφαση. Προέκυψε λοιπόν κόστος από την αμοιβή του δικηγόρου. Πως πρέπει να γίνει ο επιμερισμός του κόστους του δικηγόρου; Χιλιοστά κοινοχρήστων ή ίσα μερίδια;
Κατ” αρχήν πρέπει να ζητήσετε από το δικαστήριο, τα δικηγορικά και όποια άλλα έξοδα να καταλογιστούν στον αντίδικο. Αν το κάνατε και δεν έγινε δεκτό από το δικαστήριο, ή δεν το κάνατε καθόλου, τότε τα έξοδα αυτά πρέπει να πληρωθούν από τους συνιδιοκτήτες ανάλογα με το ποσοστό συνιδιοκτησίας.
-Ενοικίασα ένα διαμέρισμα σε ένα καινούριο κτίριο. Ο διαχειριστής έβαλε δυο τόνους πετρέλαιο τους οποίους ζήτησε και πληρώθηκε από τους ενοίκους ανάλογα με τα χιλιοστά καθενός. Τώρα που καταναλώθηκε το πετρέλαιο μας ζητάει να πληρώσουμε το ίδιο πετρέλαιο ανάλογα με την κατανάλωση μας, για να έχει χρήματα να αγοράσει καινούργιο πετρέλαιο. Είναι σωστό;
Ο πιο σωστός και ξεκάθαρος τρόπος για να αντιμετωπίσετε το θέμα είναι ο εξής: Όταν ο νέος ένοικος ενοικιάσει μία ιδιοκτησία πρέπει να καταβάλει στον διαχειριστή το αποθεματικό. Με το αποθεματικό αυτό πληρώνονται οι διάφορες δαπάνες, μεταξύ των οποίων και η αγορά του πετρελαίου. Τέλος κάθε μήνα, μετριέται το πετρέλαιο που έχει καταναλωθεί (απ” αυτό που αγοράστηκε με το αποθεματικό) και κατανέμεται στους ενοίκους με τον τρόπο που ορίζει ο κανονισμό, η οριζόντια ιδιοκτησία της πολυκατοικίας και οι υφιστάμενοι νόμοι. Όταν ο ένοικος ξενοικιάσει την ιδιοκτησία και φύγει από την πολυκατοικία, και εφόσον δεν υπάρχουν οφειλές, του επιστρέφεται (άτοκα) το αποθεματικό που είχε καταβάλει. (πηγή ερωτο-απαντήσεων polyd.gr)
