Καταδίκη της Ελλάδας για παραβίαση του δικαιώματος της ελευθερίας της έκφρασης, στα πλαίσια άσκησης κριτικής σε δήμαρχο από μέλος δημοτικού συμβουλίου – Διάκριση μεταξύ δηλώσεων για πραγματικά γεγονότα και αξιολογικών κρίσεων
Με μία ενδιαφέρουσα απόφασή του για την ελευθερία της έκφρασης στο πλαίσιο πολιτικών συζητήσεων και τη διάκριση ανάμεσα σε δηλώσεις για γεγονότα και αξιολογικές κρίσεις, εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Η υπόθεση «Μακρής κατά Ελλάδος» αφορά στην ποινική καταδίκη του προσφεύγοντος, πρώην δημάρχου Σαλαμίνας και – κατά τον κρίσιμο χρόνο της υπόθεσης – αρχηγού της αντιπολιτευόμενης δημοτικής παράταξης, για συκοφαντική δυσφήμιση του απερχόμενου δημάρχου του νησιού.
Τον Ιανουάριο του 2007, ο κ. Μακρής διένειμε έγγραφο στους δημοτικούς συμβούλους, με το οποίο ασκούσε κριτική στον απερχόμενο δήμαρχο αναφορικά με το χειρισμό ενός διαγωνισμού ανάθεσης έργου, κριτική η οποία αργότερα δημοσιεύθηκε και στον Τύπο.
Τον Δεκέμβριο του 2008, ο κ. Μακρής κρίθηκε πρωτόδικα ένοχος για συκοφαντική δυσφήμηση, καθώς θεωρήθηκε ότι οι ισχυρισμοί του ήταν αναληθείς και έθιγαν την τιμή και την υπόληψη του απερχόμενου δημάρχου.
Η απόφαση επικυρώθηκε από το Εφετείο Πειραιά, το οποίο μείωσε την ποινή φυλάκισης από ένα έτος σε έξι μήνες (με αναστολή).
Βασιζόμενος στο άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ο κ. Μακρής προσέφυγε στο ΕΔΔΑ, διαμαρτυρόμενος για την καταδίκη του από τα ελληνικά δικαστήρια.
Εξετάζοντας την προσφυγή του κ. Μακρή, το ΕΔΔΑ επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ότι ούτε το Πρωτοδικείο ούτε το Εφετείο, εξήγησαν στο σκεπτικό των αποφάσεών τους ποιοι ισχυρισμοί ήταν ψευδείς, ιδίως όσον αφορά στο κόστος των εργασιών και το χρονικό σημείο που επελέγη για την ανάθεση.
Όπως αναφέρει το ΕΔΔΑ, οι φράσεις που κρίθηκαν ως ψευδή γεγονότα συνιστούν ως επί το πλείστον κριτική αναφορικά με τις επιλογές του Δημάρχου και τις συνέπειές τους για τα οικονομικά του Δήμου, ενώ η βάση τεκμηρίωσης της καταγγελίας δεν ήταν ανύπαρκτη.
Σύμφωνα με το ΕΔΔΑ, η διάκριση μεταξύ δηλώσεων για πραγματικά γεγονότα και αξιολογικών κρίσεων είναι μικρής σημασίας σε περιπτώσεις, όπως η υπό κρίση, όπου οι επίμαχες δηλώσεις λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο μιας πολιτικής συζήτησης σε τοπικό επίπεδο, όπου οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι πρέπει να απολαμβάνουν μεγάλης ελευθερίας κατά την άσκηση κριτικής στις ενέργειες των τοπικών αρχών.
Στα πλαίσια της υπό κρίση υποθέσεως, οι δηλώσεις του προσφεύγοντος, παρά την αρνητική χροιά, την εχθρική διάθεση και τη βαρύτητά τους, εκφράστηκαν κατά τη συζήτηση στο πλαίσιο ενός Δημοτικού Συμβουλίου και δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι, στο πλαίσιο αυτό, στερούνταν μέτρου.
Εν όψει των ανωτέρω, το ΕΔΔΑ έκρινε ότι η καταδίκη του προσφέυγοντος αποτέλεσε δυσανάλογη προσβολή του δικαιώματός του στην ελευθερία της έκφρασης, επισημαίνοντας ότι η παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης μπορεί να έχει αποτρεπτικό αποτέλεσμα για την άσκηση της ελευθερίας αυτής.
Το ΕΔΔΑ καταδίκασε την Ελλάδα για παραβίαση του άρθρου 10 της ΕΣΔΑ, επιδικάζοντας αποζημίωση ύψους 3.500 ευρώ ως ηθική βλάβη στον προσφέυγοντα και 1.500 ευρώ για δικαστικά έξοδα.
Η απόφαση είναι διαθέσιμη στη γαλλική γλώσσα εδώ(link is external).
