Θεωρήθηκαν αρμοδίως από το γραφείο της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, οι 6 αποφάσεις του με τις οποίες κρίθηκαν καταργηθείσες ισάριθμες προσφυγές για την ακύρωση της από 29 Σεπτεμβρίου 2015 υπουργικής απόφασης με την οποίαν καταργήθηκαν οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ, με αρχή ισχύος την 11η Οκτωβρίου 2015 εξαιτίας της ψήφισης του άρθρου 52 του Νόμου 4389/2016, που ακολούθησε.
Όπως απεκάλυψε η «δημοκρατική», μετά την έκδοση των αποφάσεων της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, δίνεται η δυνατότητα νέων και μάλιστα μαζικών προσφυγών για την ακύρωση πλέον του νόμου με τον οποίον καταργήθηκαν οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ στα νησιά.
Πιο συγκεκριμένα οι αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ έχουν ταυτόσημο περιεχόμενο:
-Η υπ’ αρίθμ. 1231/2017 απόφαση αποφαίνεται επί της αιτήσεως του Ελευθερίου Σικινιώτη του Ιωάννη, κατοίκου Ορνού νήσου Μυκόνου.
-Η υπ’ αρίθμ. 1232/2017 απόφαση αποφαίνεται επί της αιτήσεως του Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου, του Εμπορικού Συλλόγου Ρόδου, του Παραρτήματος Δωδεκανήσου του Οικονομικού Επιμελητηρίου, της Ομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας Δωδεκανήσου (Ομοσπονδία Εμπορικών Συλλόγων Δωδεκανήσου), της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου, της Ομοσπονδίας Επαγγελματιών – Βιοτεχνών – Εμπόρων Δωδεκανήσου (Ρόδου), της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «ΙΩΑΝΝΗΣ Γ. ΠΑΠΠΟΥ Α.Ε.» και της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία «ΜΠΟΝΗΣ Ε.Π.Ε.».
-Η υπ’ αρίθμ. 1233/2017 απόφαση αποφαίνεται επί της αιτήσεως της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
-Η υπ’ αρίθμ. 1234/2017 απόφαση αποφαίνεται επί της αιτήσεως του Δήμου Μυκόνου.
-Η υπ’ αρίθμ. 1235/2017 απόφαση αποφαίνεται επί της αιτήσεως του Δικηγορικού Συλλόγου Σύρου.
-Η υπ’ αρίθμ. 1236/2017 απόφαση αποφαίνεται επί της αιτήσεως του Δικηγορικού Συλλόγου Νάξου.
Το περιεχόμενο της υπ’ αρίθμ. 1233/2017 αποφάσεως έχει ως εξής:
«1. Επειδή, με την υπό κρίση αίτηση ζητείται η ακύρωση της υπ’ αριθμ. ΥΠΟΙΚ/0010707/ΕΞ2015/29.9.2015 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Οικονομικών (ΦΕΚ Β΄ 2115/30.9.2015), με την οποία, εκδοθείσα κατ’ επίκληση της παραγράφου 3 της υποπαραγράφου Δ.2 της παραγράφου Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, ορίσθηκε ότι στα νησιά του Αιγαίου Θήρα, Μύκονο, Νάξο, Πάρο, Ρόδο, Σκιάθο εφαρμόζεται από 1ης Οκτωβρίου 2015 η διάταξη του άρθρου 21 παρ.1 του ν. 2859/2000 (Κώδικας Φ.Π.Α.), όπως αυτή είχε ήδη αντικατασταθεί, καταργουμένων, συνακόλουθα, των μειώσεων των συντελεστών Φ.Π.Α. κατά 30% που ίσχυαν μέχρι τότε στα ανωτέρω νησιά βάσει των διατάξεων των παραγράφων 4, 5 και 6 του άρθρου 21 του ιδίου Κώδικα.
2. Επειδή, η προκειμένη υπόθεση εισάγεται προς συζήτηση απ’ ευθείας ενώπιον της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας, λόγω σπουδαιότητoς, με την από 28.12.2015 πράξη του Προέδρου του Δικαστηρίου βάσει του άρθρου 14 παρ. 2 στοιχ. α’ του π.δ/τος 18/1989
3. Επειδή, λόγω κωλύματος κατά την έννοια του άρθρου 26 του ν. 3719/2008 (ΦΕΚ Α´ 214) της Παρέδρου Ε. Σταυρουλάκη, τακτικού μέλους της συνθέσεως που εκδίκασε την ανωτέρω υπόθεση, στην διάσκεψη έλαβε μέρος αντ’ αυτής, ως τακτικό μέλος, η Πάρεδρος Τ. Βαρουφάκη, αναπληρωματικό μέχρι τώρα μέλος της συνθέσεως (βλ. ΣτΕ 29/2014, 2062/2013 και Πρακτικό Διασκέψεως της Ολομέλειας 25/2013).
4. Επειδή, για την άσκηση της αιτήσεως αυτής δεν απαιτείται κατά νόμο καταβολή παραβόλου.
5. Επειδή, κατά την συζήτηση της υποθέσεως, ως πληρεξούσιος δικηγόρος της αιτούσας Περιφερείας παρέστη και ο Αλεξ. Λυκουρέζος, Ο δικηγόρος αυτός ζήτησε προθεσμία για τη νομιμοποίησή του, η οποία και του χορηγήθηκε, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 27 του π.δ. 18/1989, όπως η παράγραφος αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 παρ. 13 του ν. 1968/1991 (ΦΕΚ Α΄ 150). Όμως, εντός της προθεσμίας που του χορηγήθηκε (έως τις 30.9.2016) δεν προσκομίστηκε συμβολαιογραφικό έγγραφο που θα του παρείχε την ειδική εντολή και πληρεξουσιότητα για την παράστασή του στην δίκη αυτή. Συνεπώς, σύμφωνα με την παραπάνω διάταξη, ο δικηγόρος αυτός πρέπει να θεωρηθεί ότι δεν παρέστη νομίμως στην προκειμένη δίκη (ΣτΕ 2143/1993 Ολομ.).
6. Επειδή, με το άρθρο 21 παρ. 4 – 6 του ν. 2859/2000 (ΦΕΚ Α΄ 248), με τον οποίο κυρώθηκε ο Κώδικας Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, καθορίσθηκαν για τα νησιά των νομών Λέσβου, Χίου, Σάμου, Δωδεκανήσου, Κυκλάδων και τα νησιά του Αιγαίου Θάσο, Σαμοθράκη, Βόρειες Σποράδες και Σκύρο συντελεστές Φ.Π.Α. μειωμένοι κατά 30% έναντι των ισχυόντων στην λοιπή χώρα. Με το άρθρο 1 παρ.1 περ. δ΄ του ν. 4334/2015 (ΦΕΚ Α΄ 80/16.7.2015) προεβλέφθη η κατάργηση των ως άνω μειωμένων συντελεστών Φ.Π.Α. ως εξής: «Οι προβλεπόμενες στις παραγράφους 4, 5 και 6 του άρθρου 21 του N. 2859/2000 μειώσεις των συντελεστών καταργούνται σταδιακά ως ακολούθως: αα) Από 1.10.2015 στα αναπτυγμένα τουριστικά νησιά με το υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα και από 1.6.2016 στα λιγότερο αναπτυγμένα νησιά. Εξαιρούνται της καταργήσεως και παραμένουν σε ισχύ έως την 31.12.2016 οι ισχύοντες σήμερα συντελεστές Φ.Π.Α. για τα πλέον απομακρυσμένα νησιά. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Οικονομικών ορίζονται ειδικότερα τα υπαγόμενα στις παραπάνω ρυθμίσεις νησιά της παρ. 4 του άρθρου 21 του N. 2859/2000 (Α΄ 248)». Ακολούθως, σε στενή διαδοχή, δημοσιεύθηκε ο ν. 4336/2015 (ΦΕΚ Α΄ 94/14.8.2015), στο άρθρο 2 του οποίου και, ειδικότερα, στην παρ. 3 της υποπαραγράφου Δ.2 της παρ. Δ αυτού ορίσθηκαν τα εξής: «Η περίπτωση δ΄ της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4334/2015 (Α΄ 80) τροποποιείται ως εξής: «δ) Οι προβλεπόμενες στις παραγράφους 4, 5 και 6 του άρθρου 21 του ν. 2859/2000 μειώσεις των συντελεστών Φ.Π.Α. καταργούνται σταδιακά ως ακολούθως: Από 1.10.2015 στην πρώτη ομάδα νησιών, από 1.6.2016 στη δεύτερη ομάδα νησιών και από 1.1.2017 στα υπόλοιπα νησιά. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Οικονομικών ορίζονται ειδικότερα τα υπαγόμενα στις παραπάνω ρυθμίσεις νησιά της παρ. 4 του άρθρου 21 του ν. 2859/2000». Κατ’ επίκληση της τελευταίας αυτής διατάξεως εκδόθηκε η ήδη προσβαλλομένη πράξη, δημοσιευθείσα στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 30 Σεπτεμβρίου 2015, κατά την οποία «Η διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 21 του Ν. 2859/2000 (Α΄ 248), όπως ισχύει, από 1ης Οκτωβρίου 2015 εφαρμόζεται στα νησιά του Αιγαίου: Θήρα, Μύκονος, Νάξος, Πάρος, Ρόδος, Σκιάθος».
7. Επειδή, περαιτέρω, μετά την άσκηση της υπό κρίση αιτήσεως, στις 27.5.2016, δημοσιεύθηκε ο ν. 4389/2016 (ΦΕΚ Α΄ 94) το άρθρο 52 του οποίου, με τίτλο «Τροποποιήσεις του άρθρου 21 του ν. 2859/2000 “Κύρωση του Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας”», ορίσθηκαν τα ακόλουθα: «1. Το πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 21 του ν. 2859/2000 (Α΄ 248) αντικαθίσταται ως εξής: “Ο συντελεστής του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) ορίζεται σε είκοσι τέσσερα τοις εκατό (24%) στη φορολογητέα αξία.” 2. Οι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου ισχύουν από 1.6.2016. 3. Μετά την παρ. 6 του άρθρου 21 του ν. 2859/2000 προστίθεται παρ. 6Α ως εξής: “6Α. Η μείωση των συντελεστών των παραγράφων 4, 5 και 6 δεν ισχύει για τα νησιά Θήρα, Μύκονο, Νάξο, Πάρο, Ρόδο, Σκιάθο από 1.10.2015 και για τα νησιά Σύρο, Θάσο, Άνδρο, Τήνο, Κάρπαθο, Μήλο, Σκύρο, Αλόννησο, Κέα, Αντίπαρο και Σίφνο από 1.6.2016.”».
8. Επειδή, το άρθρο 32 του του π.δ/τος 18/1989 ορίζει, μεταξύ άλλων, τα εξής: «1. Η δίκη καταργείται αν μετά την άσκηση του ενδίκου μέσου η προσβαλλόμενη πράξη ή δικαστική απόφαση ανακλήθηκε, ακυρώθηκε ή εξαφανίσθηκε. 2. Καταργείται ομοίως η δίκη αν μετά την άσκηση της αίτησης ακυρώσεως και έως την πρώτη συζήτηση της υπόθεσης η προσβαλλόμενη πράξη έπαυσε για οποιοδήποτε λόγο να ισχύει, εκτός αν ο αιτών επικαλείται ιδιαίτερο έννομο συμφέρον που δικαιολογεί τη συνέχιση της δίκης. 3…».
9. Επειδή, σε περίπτωση που διάταξη τυπικού νόμου επηρεάζει το αντικείμενο της δίκης και τίθεται ζήτημα εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 32 παράγραφοι 1 – 2 του π.δ. 18/1989, το Δικαστήριο εξετάζει το ζήτημα αυτό χωρίς, κατ’ αρχήν, να ερευνά την συνταγματικότητα της νεώτερης αυτής διατάξεως νόμου. Εξ άλλου, η συμφωνία της τελευταίας προς τα άρθρα 4 παρ.1, 20 παρ. 1, 26 και 95 παρ. 1 εδάφ. α΄ του Συντάγματος ερευνάται μόνο σε περιπτώσεις που με τον νεώτερο νόμο ο νομοθέτης επεμβαίνει προς ρύθμιση υπέρ της διαδίκου διοικητικής αρχής διαφοράς, που είναι ήδη εκκρεμής ενώπιον του Δικαστηρίου, είτε κυρώνοντας, είτε καταργώντας, αναδρομικώς ή μή, την πράξη, της οποίας ζητείται η ακύρωση (ΣτΕ 524/2015 Ολομ., 4754 – 5/2012 Ολομ., πρβλ. ΣτΕ 1661/2009 Ολομ.).
10. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, η διάταξη της παραγράφου 6Α, που προσετέθη στο άρθρο 21 του ν. 2859/2000 με την παρ.3 του άρθρου 52 του ν. 4389/2016, δεν αντιβαίνει, κατά το μέρος που υποκατέστησε την ρύθμιση της προσβαλλομένης αποφάσεως, στις προαναφερθείσες συνταγματικές διατάξεις. Τούτο δε, διότι η διάταξη αυτή ούτε κυρώνει την προσβαλλομένη πράξη ούτε την καταργεί, αλλά εισάγει πάγια και απρόσωπη, γενικής εφαρμογής νομοθετική ρύθμιση, η οποία ολοκληρώνει σε επίπεδο τυπικού νόμου την ρύθμιση των συναφών προεκτεθεισών διατάξεων των νόμων 4334 και 4336/2015 για την σταδιακή κατάργηση των μειωμένων συντελεστών στα νησιά του Αιγαίου, δίχως να προκύπτει είτε από το κείμενο του νόμου είτε από την σχετική εισηγητική έκθεση ότι ο σκοπός της θεσπίσεώς της, που άλλωστε έλαβε χώρα μετά την κατ’ επανάληψη αναβολή της συζητήσεως της κρινομένης αιτήσεως -και άλλων παρομοίων- λόγω των διαδοχικών αποχών των δικηγόρων από τα καθήκοντά τους, ήταν η νομοθετική επίλυση της συγκεκριμένης ένδικης εκκρεμούς ενώπιον του Συμβουλίου της διαφοράς.
Υπό τα δεδομένα αυτά, η προσβαλλομένη απόφαση, μετά την θέση πλέον σε ισχύ της ως άνω νεώτερης διατάξεως (27.5.2016), δεν απέβαλε μεν τον χαρακτήρα της ως εκτελεστής διοικητικής πράξεως, έπαυσε, όμως, σε κάθε περίπτωση, να ισχύει εφεξής, υποκατασταθείσα από την ρύθμιση του νέου νόμου. Μετά δε την κατά τα ανωτέρω παύση ισχύος της προσβαλλομένης πράξεως, σε χρόνο μεταγενέστερο της ασκήσεως της κρινομένης αιτήσεως και προ της συζητήσεως της υποθέσεως στο ακροατήριο, η συνέχιση της ανοιγείσης δίκης και ο ακυρωτικός έλεγχος της εν λόγω αποφάσεως από το Συμβούλιο της Επικρατείας τελεί υπό την προϋπόθεση, που θέτει η διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 32 του π.δ. 18/1989, ότι ο αιτών επικαλείται και αποδεικνύει ιδιαίτερο έννομο συμφέρον για να συνεχιστεί η δίκη, συνιστάμενο στην αποτροπή δυσμενών συνεπειών που έχουν επέλθει εις βάρος του από την προσβαλλομένη πράξη και που διατηρούνται και μετά την παύση ισχύος της και δεν δύνανται να αρθούν παρά μόνο με την ακύρωσή της (ΣτΕ 6066 – 7/1996 Oλομ., 2158/1998 Ολομ., 4362, 4365/1997 Ολομ.).
11. Επειδή, με το από 23.8.2016 υπόμνημα, κατατεθέν προ της συζητήσεως, η αιτούσα Περιφέρεια, ν.π.δ.δ., υποστηρίζει ότι έχει ιδιαίτερο έννομο συμφέρον που δικαιολογεί, κατ’ άρθρο 32 παρ.2 του π.δ/τος 18/1989, την συνέχιση, της παρούσας δίκης προβάλλοντας ότι «βάσει της προσβαλλομένης εκδόθηκαν σωρεία ατομικών διοικητικών πράξεων, εξαιτίας των οποίων … επιβαρύνθηκε για το χρονικό διάστημα από της εκδόσεως της προσβαλλομένης (1.10.2015) έως τη δημοσίευση του Ν. 4389/2016 (27.5.2016) με αυξημένο συντελεστή ΦΠΑ ως προς όλες τις συναλλαγές του». Ο ισχυρισμός όμως, αυτός, ανεξαρτήτως της αοριστίας του, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι από την χρηματική ζημία που τυχόν επήλθε στην αιτούσα από την εφαρμογή της προσβαλλομένης κανονιστικής πράξεως καθ’ ό διάστημα ίσχυσε δεν στοιχειοθετείται ιδιαίτερο έννομο συμφέρον, υπό την προεκτεθείσα έννοια, για την συνέχιση της δίκης, δεδομένου ότι η ανόρθωση της εν λόγω ζημίας μπορεί να επιδιωχθεί με την άσκηση των καταλλήλων ενδίκων βοηθημάτων κατά των ατομικών πράξεων εφαρμογής της ενώπιον των αρμοδίων δικαστηρίων, τα οποία θα κρίνουν παρεμπιπτόντως και περί του κύρους της πράξεως αυτής. Ομοίως δεν στοιχειοθετείται ιδιαίτερο έννομο συμφέρον, υπό την ανωτέρω έννοια, από την επίκληση από την αιτούσα αντισυνταγματικότητας της νεώτερης διατάξεως του άρθρου 52 του ν. 4336/2015 για σειρά λόγων που εκτίθενται στο ανωτέρω υπόμνημα και αποτελούν εν πολλοίς επανάληψη αντιστοίχων λόγων αντισυνταγματικότητας που έχουν προβληθεί με το κύριο δικόγραφο σε σχέση με την διάταξη της εξουσιοδοτικής διατάξεως της παραγράφου 3 της υποπαραγράφου Δ.2 της παραγράφου Δ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, κατ’ επίκληση της οποίας είχε εκδοθεί η προσβαλλομένη απόφαση. Εν όψει των ανωτέρω και ανεξαρτήτως εάν η αιτούσα Περιφέρεια είχε κατ’ αρχήν έννομο συμφέρον να ασκήσει την κρινομένη αίτηση, η παρούσα δίκη πρέπει να κηρυχθεί κατηργημένη.
12. Επειδή, επί καταργήσεως δίκης για οποιονδήποτε λόγο δεν επιδικάζεται δικαστική δαπάνη (άρθρο 39 παρ.2 του π.δ. 18/1989).
Διά ταύτα
Κηρύσσει την δίκη κατηργημένη».
