Σε επικίνδυνες ατραπούς, με άδηλο το μέλλον και με τον φόβο ενός πλήρους εκτροχιασμού, εισέρχεται η χώρα, λίγες ημέρες πριν ανοίξει και επίσημα η καλοκαιρινή περίοδος και ξεκινήσουν τα… μπάνια του λαού. Το τρομοκρατικό χτύπημα κατά του Λουκά Παπαδήμου αλλά και οι αρνητικές εξελίξεις γύρω από την υπόθεση του ελληνικού χρέους μπορεί να μην συνδέονται εμφανώς, ωστόσο, συνθέτουν ένα εκρηκτικό κλίμα και προκαλούν ανεξέλεγκτες καταστάσεις, βάζοντας την Ελλάδα σε περιπέτειες.
Μια δολοφονική επίθεση κατά πρώην πρωθυπουργού, ο οποίος συνέδεσε τη θητεία του με τα μνημονιακά χρόνια και στοχοποιήθηκε γι’ αυτό, παρά τις υπηρεσίες που προσέφερε, δεν είναι ένα απλό περιστατικό.
Οπως δεν είναι καθόλου ευχάριστες οι εξελίξεις γύρω από το ελληνικό πρόβλημα και τη λύση που πρέπει να δοθεί τις επόμενες 20 ημέρες. Και μπορεί η τρομοκρατική απειλή να ένωσε, έστω για λίγες ώρες το σύνολο του πολιτικού κόσμου, ωστόσο, τα τελευταία χρόνια επικρατεί ένας απίστευτος διχασμός, μια αντιπαράθεση που δεν έχει προηγούμενο και που ακυρώνει κάθε προσπάθεια συνεννόησης για μείζονα ζητήματα όπως η οικονομία, η τρομοκρατία, τα εθνικά θέματα.
Η χώρα βρίσκεται αυτή τη στιγμή αντιμέτωπη με τρία μείζονα προβλήματα που θέτουν εν αμφιβόλω την πορεία της σε ήρεμα νερά και την απειλούν με πολύπλευρη αποσταθεροποίηση.
[1] Το πρώτο είναι η οικονομική κατάσταση και οι προσδοκίες για έξοδο από την κρίση. Οι συγκρούσεις στο Eurogroup,η πλήρης διάσταση απόψεων που επικρατεί μεταξύ των δανειστών και της Αθήνας, η σκληρή γραμμή Σόιμπλε και η άνευ προηγουμένου εκδικητική στάση της Γερμανίας απέναντι σε μια χώρα που βρίσκεται επί επτά χρόνια σε βαθιά λιτότητα, δεν προοιωνίζονται καλές ειδήσεις το επόμενο διάστημα. Σε περίπου 20 ημέρες θα υπάρξει μια ακόμη ευκαιρία για να βρεθεί λύση για το ελληνικό χρέος, όμως, τα όσα συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες και όσα αποκαλύφθηκαν για τοEurogroupτης 22ας Μαίου, δείχνουν ότι για άλλη μια φορά θα επιλεγεί η τακτική της παράτασης.
Οι Ευρωπαίοι φαίνεται να αποφασίζουν να βάλουν και πάλι το πρόβλημα «κάτω από το χαλί», στο δρόμο προς τις γερμανικές εκλογές. Παράλληλα, οι παράλογες απαιτήσεις του Βερολίνου να δεσμευτεί η Ελλάδα με ένα πρόγραμμα το οποίο θα προβλέπει σταθερούς ρυθμούς ανάπτυξης 3% ή και περισσότερο για πολλά χρόνια, τινάζει στον αέρα τις προσπάθειες εξεύρεσης ενός κοινά αποδεκτού και έντιμου συμβιβασμού. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πόσο θα αυξάνεται το ΑΕΠ το 2020, πόσο μάλλον το 2040 ή το 2060, ειδικά μια χώρα που θέλει να βγει από μια πολυετή κρίση. Τα σενάρια που είδαν το φως της δημοσιότητας στερούνται λογικής και αποτελούν, όπως φαίνεται, μια γερμανική συνταγή προκειμένου να μην υπάρξει τελική συμφωνία για το ελληνικό χρέος και όλα να μετατεθούν για μετά τον Σεπτέμβριο, ίσως και για το καλοκαίρι του 2018.
Ομως, δείχνουν και τις προθέσεις των Γερμανών, με τις οποίες συμφωνούν κι άλλες χώρες, για την εφαρμογή ενός νέου «Μνημονίου χρέους», ενός προγράμματος που θα πρέπει να υπογράψει η Ελλάδα μετά το τέλος του υπάρχοντος, με αντάλλαγμα μια γενναία ρύθμιση χρέους. Ενα νέο Μνημόνιο, όμως, δεν θα μπορούσε να αντέξει καμιά κυβέρνηση, αλλά και ο ελληνικός λαός, ειδικά αν αυτό περιλαμβάνει μέτρα σκληρής λιτότητας, «κόφτες» και διαρκή εποπτεία για δεκαετίες. Κι από την άλλη, η κυβέρνηση εμφανίζει πολλές φορές έλλειψη σταθερής στρατηγικής, διαπνεόμενη από μια σπουδή για άμεσες λύσεις, επικοινωνιακού χαρακτήρα, από το «σύνδρομο της γραβάτας», όπως σωστά χαρακτηρίζεται.
[2] Το δεύτερο ήρθε μόλις προχθές με την απόπειρα δολοφονίας ενός πρώην πρωθυπουργού. Οι τρομοκράτες «αναβαθμίστηκαν» πετυχαίνοντας να κτυπήσουν έναν στόχο με υψηλό συμβολισμό και να δείξουν ότι έχουν υψηλή επιχειρησιακή ικανότητα και… θράσος. Από θαύμα ο Λουκάς Παπαδήμος δεν σκοτώθηκε, όμως, το πλήγμα κατά της Δημοκρατίας και κατά της εικόνας της χώρας διεθνώς, είναι μεγάλο.
Ειδικά σε μια περίοδο όπου η Ευρώπη είναι συγκλονισμένη από επιθέσεις όπως αυτή στο Μάντσεστερ, στη γειτονική Τουρκία και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή τα γεγονότα «μυρίζουν μπαρούτι». Αλλά και γιατί η τουριστική βιομηχανία της χώρας, η μοναδική ελπίδα διεξόδου από την οικονομική κρίση, δέχεται χτύπημα σε μια χρονιά απανωτών ρεκόρ. Η Ελλάδα μπαίνει ξανά στα διεθνή πρωτοσέλιδα ως μια χώρα όπου ένας πρώην πρωθυπουργός δέχεται δολοφονική επίθεση.
Και είναι σίγουρο ότι αν οι τρομοκράτες είχαν πετύχει τους πραγματικούς στόχους τους η χώρα θα βρισκόταν ενώπιον σοβαρής αποσταθεροποίησης. Ομως, το γεγονός συνδέεται άμεσα και με το έλλειμμα ασφάλειας που κυριαρχεί, ειδικά στο κέντρο της Αθήνας, το οποίο επιστρέφει στα προηγούμενα ταραγμένα χρόνια με συγκρούσεις αστυνομικών με κουκουλοφόρους, καταστροφές κ.λπ. Δυστυχώς, στην Ελλάδα η τάξη και η ασφάλεια του πολίτη χαρακτηρίζεται «καταστολή» και συκοφαντείται.
[3] Το τρίτο και ίσως σημαντικότερο όλων είναι ο βαθύς διχασμός που επικρατεί στην ελληνική κοινωνία. Ακόμη και η καταδίκη της απόπειρας δολοφονίας ή των συνεχόμενων επεισοδίων στο κέντρο της Αθήνας, δεν είναι ομόθυμη. Κάποιοι κατηγορούν την κυβέρνηση ότι είναι «χαλαρή» σε θέματα ασφάλειας και τρομοκρατίας ενώ από την άλλη πλευρά ακούγονται πρωτοφανείς χαρακτηρισμοί για τους πολιτικούς αντιπάλους. Από τη μία υπάρχουν -για ορισμένα μυαλά- οι «φίλοι των τρομοκρατών», οι «προστάτες των μπαχαλάκηδων» κι από την άλλη οι «ακροδεξιοί», οι «Γερμανοτσολιάδες», οι «Γκεσταπίτες». Ακόμη και κάποιοι σήμερα καταδικάζουν την επίθεση στον Παπαδήμο τον έχουν στοχοποιήσει ως «μνημονιακό πρωθυπουργό», «άνθρωπο του συστήματος» κ.λπ.
Η χώρα έχει χάσει την ηρεμία της, οι πολίτες ξαναμοιράζονται σε «μπλε» και «πράσινα» καφενεία μιας άλλης, δύσκολης εποχής, το πολιτικό προσωπικό δεν μπορεί να συνεννοηθεί ούτε για τα προφανή θέματα που απειλούν την εθνική κυριαρχία, οικονομική και εδαφική. Η ρητορική του μίσους είναι κυρίαρχη, ο οπαδισμός κυριαρχεί στην καθημερινότητα, ενισχύεται στο αχανές διαδίκτυο, «μπολιάζεται» από … βολικές ειδήσεις, ψεύτικες ή υπερβολικές, και δημιουργεί «εθνικούς μύθους» που καταστρέφουν εν τέλει τη χώρα.
Αβεβαιότητα, κατάθλιψη και συσσωρευμένη οργή
Ποτέ άλλοτε, ειδικά στα χρόνια της Μεταπολίτευσης η Ελλάδα δεν βρέθηκε αντιμέτωπη με αυτή την πολύπλευρη κρίση, οικονομική, κοινωνική, πολιτική και αξιακή. Και ποτέ άλλοτε το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού δεν βρέθηκε σε τόσο μεγάλη διχοστασία για όλα τα μείζονα θέματα.
Το καταδεικνύουν όλες οι μετρήσεις της κοινής γνώμης. Αβεβαιότητα, βαθιά κατάθλιψη, συσωρευμένη οργή, απαξίωση κυρίαρχων θεσμών της Δημοκρατίας, στοχοποίηση των «άλλων» και μηδενική ανοχή της αντίθεσης άποψης. Η αστική Δημοκρατία απειλείται από παντού, ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της χώρας και όλες οι αξίες του Διαφωτισμού (ορθολογισμός, πίστη στην πρόοδο, κοινωνική Δικαιοσύνη, σεβασμός στους άλλους, ενίσχυση των αρίστων, αξιοκρατία κ.λπ.) κινούνται στο χείλος του γκρεμού.
Η Ελλάδα βρίσκεται σε μια κρίσιμη περίοδο κατά την οποία παλεύει για να επιβιώσει. Και τα χρόνια που έπονται ενδεχομένως να κρίνουν το μέλλον των επόμενων γενεών.
Γι’ αυτό και ο πολιτικός κόσμος οφείλει να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να οδηγήσει τη χώρα σε πιο ασφαλή νερά.
