«Οπλα» και επιχειρήματα στους εθνικιστές του Νίκολα Γκρούεφσκι και του VMRO-DPMNE δίνουν τυχοδιωκτικές ενέργειες της ηγεσίας των αλβανικών κομμάτων, όπως κι αυτή του νεοεκλεγέντος προέδρου της βουλής Ταλάτ Τζαφέρι, ο οποίος μόλις εγκαταστάθηκε στο γραφείο του στη βουλή στις αρχές της εβδομάδας έσπευσε να τοποθετήσει την αλβανική σημαία δίπλα σ’ αυτήν της ΠΓΔΜ και της ΕΕ.
Ο δυτικός παράγων (ΕΕ, ΗΠΑ, ΝΑΤΟ κ.λπ.) υποστηρίζει, σε όλη τη διάρκεια της πολιτικής κρίσης στην ΠΓΔΜ, ότι αυτή δεν οφείλεται σε διεθνικό πρόβλημα -τουναντίον δεν πρέπει να λάβει διαστάσεις εθνοτικής κρίσης λένε- και έχει να κάνει με την αδιαλλαξία του Νίκολα Γκρούεφσκι και της ηγεσίας του VMRO-DPMNE, οι οποίοι δεν θέλουν, μετά από 11 χρόνια στην εξουσία και με μια σωρεία σκανδάλων να τους συνοδεύουν, να την εγκαταλείψουν και να πάνε στην αντιπολίτευση. Στην τελευταία και πιο κρίση φάση, μετά τις εκλογές της 11ης Δεκεμβρίου, ο Ν. Γκρούεφσκι με ενεργούμενό του και τον πρόεδρο της ΠΓΔΜ, Γκιόργκι Ιβάνοφ, αρνούνται να εφαρμόσουν το σύνταγμα και τους δημοκρατικούς κανόνες. Δεν αποδέχονται την αρχή της πλειοψηφίας και επιχειρούν να μετατρέψουν στην πράξη το θέμα της εναλλαγής των κομμάτων στην εξουσία ως εθνοτική απειλή από την πλευρά των Αλβανών.
H EE εξέφρασε με κάθε τρόπο την υποστήριξή της στην εκλογή του Ταλάτ Τζαφέρι και τον κάλεσε την Πέμπτη στις Βρυξέλλες. Ομως η ύπατη εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων και Πολιτικής Ασφάλειας, Φεντερίκα Μογκερίνι, μετά το θέμα που δημιουργήθηκε με τη σημαία, στη συνάντησή τους έσπευσε να του απευθύνει νουθεσίες με νόημα. Οπως είπε, «ο ρόλος του ως προέδρου της Βουλής πρέπει να είναι πάνω από την πολιτική του κόμματός του και της όποιας εθνοτικής πολιτικής και να εργάζεται προς όφελος όλων των πολιτών και των κοινοτήτων».
Η ενέργεια του Ταλάτ Τζαφέρι, με τον ιδιαίτερο συμβολισμό που έχει ως νέου προέδρου της βουλής, θέση την οποία κατέλαβε πρώτη φορά Αλβανός στα 26 χρόνια από τη δημιουργία του κράτους της ΠΓΔΜ, έγινε σε μια κρίσιμη στιγμή και ενώ ο Ν. Γκρούεφσκι αρχίζει να δείχνει σημάδια υποχώρησης κάτω από την ασφυκτική πίεση του δυτικού παράγοντα. Ακόμη και οι όποιοι σύμμαχοί του στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα δείχνουν να τον εγκαταλείπουν. Το χαρτί του Ντόναλντ Τραμπ, στο οποίο είχε επενδύσει πολλά ο Ν. Γκρούεφσκι, δεν βγήκε, ενώ τόσο η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ όπως και ο προερχόμενος από το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ πρωτοστατούν στο «άδειασμα» του πρώην πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ.
Η «κατάληψη» του γραφείου του προέδρου της βουλής από τους βουλευτές του VMRO-DPMNE με επικεφαλής τον Ν. Γκρούεφσκι την περασμένη Τρίτη προκειμένου να εμποδίσουν την εγκατάσταση και την ανάληψη των καθηκόντων από τον νεοεκλεγέντα -με την αποχή των βουλευτών του VMRO-DPMNE- Ταλάτ Τζαφέρι, κράτησε μόλις μία μέρα. Η εισβολή και η επίθεση κατά βουλευτών χρεώθηκε από τον δυτικό παράγοντα στους οπαδούς του Ν. Γκρουέφσκι, με τον Ζ. Γκάμπριελ μάλιστα να δηλώνει ανοιχτά ότι «το πρώην κυβερνών κόμμα (σ.σ. το VMRO-DPMNE) αρνείται να αποδεχτεί το αποτέλεσμα των εκλογών και έστειλε τους υποστηρικτές του να κάνουν επιδρομές στη βουλή και να επιτεθεί στους βουλευτές». Ολη αυτή η υπόθεση, πέραν των όποιων λεονταρισμών στελεχών και οπαδών του VMRO-DPMNE, έχει εξελιχτεί σε μπούμεραγκ για τον Ν. Γκρούεφσκι και ένα τεράστιο «αυτογκόλ» που βοηθά εκ των πραγμάτων στην επιτάχυνση των εξελίξεων.
Η ενέργεια του Ταλάτ Τζαφέρι έδωσε την αφορμή να υπάρξουν αντιδράσεις όχι μόνο από το VMRO-DPMNE αλλά και στις τάξεις της Σοσιαλδημοκρατικής Ενωσης (SDSM) και στα ΜΜΕ των Σκοπίων. Ενίσχυσε επίσης τα επιχειρήματα εκείνων που μιλούν για «αλβανική πλατφόρμα» η οποία συντάχθηκε από τα αλβανικά κόμματα στα Τίρανα στο γραφείο του πρωθυπουργού Εντι Ράμα και μέσω αυτής επιχειρείται να τεθεί αλβανικό εθνοτικό ζήτημα. Ενα άλλο γεγονός που προβλήθηκε ιδιαίτερα έχει να κάνει με την αντίδραση αρκετών Αλβανών βουλευτών στη διάρκεια των επεισοδίων στη βουλή την Πέμπτη 27 Απριλίου. Ενώ οι βουλευτές του VMRO-DPMNE έψαλαν τον εθνικό ύμνο της ΠΓΔΜ, αυτοί απάντησαν ψάλλοντας τον… αλβανικό εθνικό ύμνο.
Πρώην διοικητής
Ο 55χρονος Τ. Τζαφέρι δεν είναι καινούργιος στην πολιτική. Πρώην διοικητής του UCK, από το 2001 έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στα αλβανικά πράγματα, στο πλευρό του προέδρου του DUI Αλί Αχμέτι. Ο τελευταίος υπήρξε αρχικά από τους ιδρυτές του UCK στο Κόσοβο και από τα κεντρικά του στελέχη με το ψευδώνυμο «Abazi», ενώ κατά την εξάμηνη εξέγερση του Απελευθερωτικού Στρατού των Αλβανών στην ΠΓΔΜ (2001) υπήρξε ο πολιτικός του αρχηγός και αυτός που διαπραγματεύτηκε στη συνέχεια τις εξελίξεις εκ μέρους των Αλβανών. «Ο ήσυχος άνθρωπος που παίρνει ό,τι θέλει», λένε για αυτόν και με τη συμφωνία της Οχρίδας το 2001, που επέβαλαν ΝΑΤΟ και ΕΕ πήρε -τουλάχιστον στα χαρτιά και όχι μόνο- τη «μερίδα του λέοντος» για τους Αλβανούς.
Ο Τ. Τζαφέρι υπηρέτησε ως αξιωματικός στον στρατό της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας από το 1985 έως το 1991 και στη συνέχεια από το 1992 έως το 2001 στον στρατό της ΠΓΔΜ. Στη διάρκεια της ένοπλης εξέγερσης των Αλβανών το 2001 υπηρετούσε ως ανώτερος αξιωματικός και διοικητής στρατοπέδου στην περιοχή του Τέτοβο, για να περάσει λίγες μέρες μετά στις τάξεις του Αλβανικού Απελευθερωτικού Στρατού. Εγινε μάλιστα διοικητής της 116ης Ταξιαρχίας με το ψευδώνυμο «διοικητής Φορίνο» από τη γενέτειρά του το χωριό Φορίνο κοντά στο Γκόστιβαρ.
Ο Αλί Αχμέτι και οι πρώην διοικητές του UCK μπορεί να παρέδωσαν τα όπλα το 2001, όμως από το 2002 είναι οι κυρίαρχοι στα αλβανικά πράγματα στην ΠΓΔΜ. Δημιουργώντας το DUI -Δημοκρατική Ενωση για την Ολοκλήρωση- κατέβηκαν στις εκλογές για πρώτη φορά το 2002 παίρνοντας το 11,85% των ψήφων και 16 έδρες, οδηγώντας στο περιθώριο σταδιακά τα παραδοσιακά αλβανικά κόμματα όπως το Δημοκρατικό Κόμμα των Αλβανών και το κόμμα της Δημοκρατικής Ευημερίας που είχαν κυριαρχήσει για μια δεκαετία.
Ο Τ. Τζαφέρι στο πλευρό του Αλί Αχμέτ χρησιμοποιήθηκε από τον τελευταίο σε κρίσιμες θέσεις, αφού ο αρχηγός του DUI, που μιλάει δημόσια μόνο αλβανικά και χρησιμοποιεί διερμηνέα, δεν πήρε ποτέ καμία κυβερνητική θέση, στις κυβερνήσεις που συμμετείχε το κόμμα του. Από το 2004 έως το 2008 ο Τ. Τζαφέρι χρημάτισε αναπληρωτής υφυπουργός Αμυνας και από το 2013 στην κυβέρνηση του Ν. Γκρούεφσκι ανέλαβε υπουργός Αμυνας. Η τοποθέτηση στη θέση αυτή του πρώην διοικητή του Αλβανικού Απελευθερωτικού Στρατού είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στην ΠΓΔΜ, τις οποίες όμως κατάφερε στη συνέχεια να κατευνάσει ο ίδιος, με την τακτική του «ήσυχου ανθρώπου» που δεν προκαλεί. Και βέβαια σε όλη τη διάρκεια της θητείας στο υπουργείο Αμυνας δεν είχε την αλβανική σημαία στο γραφείο του.
Τακτική κίνηση
Η τελευταία ενέργειά του θεωρείται στα Σκόπια ότι έγινε με την έγκριση του Αλί Αχμέτι και εντάσσεται στην τακτική να εκμεταλλευτούν τη συγκυρία και να κερδηθούν de facto μια σειρά πράγματα για τους Αλβανούς. Επίσης, δεν μπορεί να μην ιδωθεί έξω από το πλαίσιο των τελευταίων ενεργειών των Εντι Ράμα και Χασίμ Θάτσι, που άφησαν ανοιχτό το θέμα της ενοποίησης της Αλβανίας με το Κόσοβο κάνοντας λόγο «για αναζήτηση νέων μορφών ολοκλήρωσης των Αλβανών» αν δεν ενταχθούν Αλβανία και Κόσοβο στην ΕΕ. Διά του Επιτρόπου Γιοχάνες Χαν η ΕΕ έσπευσε να τις αποδοκιμάσει κάνοντας λόγο για εμπρηστικές και μη αποδεκτές δηλώσεις που μπορούν να θεωρηθούν παρέμβαση στις γειτονικές χώρες και συνεπάγονται αλλαγή των συνόρων.
Με ανάλογο τρόπο η Φεντερίκα Μογκερίνι επιδίωξε την περασμένη Πέμπτη όχι μόνο να καταδικάσει τους εξτρεμισμούς του Ν. Γκρούεφσκι αλλά και να βάλει κάποιο φρένο στις όποιες εθνοτικές επιδιώξεις των Τ. Τζαφέρι – Αλί Αχμέτι. Ο Ζόραν Ζάεφ από την πλευρά του έκανε λόγο για «σφάλμα» στο θέμα της σημαίας και προέτρεψε να διορθωθεί. Στα Σκόπια το πολιτικό παιχνίδι, και όχι μόνο, είναι ανοικτό και το σίγουρο είναι πως το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα και όσο ο Γκιόργκι Ιβάνοφ δεν δίνει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Ζ. Ζάεφ οι εξελίξεις θα είναι κρίσιμες.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΕΛΙΔΗΣ
