Εκρηξη σοβαρών επεισοδίων ανά πάσα στιγμή αναμένουν οι αστυνομικές αρχές στη Χίο, καθώς τις τελευταίες εβδομάδες επικρατεί δυναμική συγκρούσεων. Στο νησί ομάδες μεταναστών διαφορετικών εθνικοτήτων «χωρίζουν» περιοχές κυριαρχίας, ενώ ταυτόχρονα η Χίος είναι πλέον ο κύριος προορισμός των μεταναστών που περνούν στο Αιγαίο. Στελέχη του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη αναγνωρίζουν ότι η κατάσταση στη Χίο «είναι πολύ δύσκολη», αποδίδουν όμως το πρόβλημα στην ανυπαρξία προναχωρησιακού κέντρου στο νησί, ώστε να τεθούν υπό περιορισμό τα κακοποιά στοιχεία. «Τα αστυνομικά τμήματα δεν έχουν πλέον χώρο», τονίζουν.
Ταυτόχρονα περίπου 800 Σύροι παραμένουν εγκλωβισμένοι στα νησιά του Αιγαίου εδώ και μήνες. Οι δευτεροβάθμιες επιτροπές ασύλου έχουν σταματήσει να εκδίδουν αποφάσεις για Σύρους, αναμένοντας απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ. Πρόκειται για την προσφυγή δύο Σύρων για τους οποίους αποφασίστηκε να επιστραφούν στην Τουρκία, η οποία έχει συζητηθεί χωρίς όμως να έχει δημοσιοποιηθεί η απόφαση. Εφόσον η προσφυγή γίνει δεκτή, είναι σοβαρό το ενδεχόμενο η εφαρμογή της Συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ενωσης – Τουρκίας (20 Μαρτίου 2016) να μπλοκάρει.
Την προηγούμενη εβδομάδα, συγκεκριμένα την Τετάρτη, επεισόδια προκλήθηκαν στο hotspot στη ΒΙ.ΑΛ. Σύμφωνα με αστυνομικές πηγές, αραβόφωνοι και Αφγανοί, περίπου 60 άτομα, ενεπλάκησαν σε πετροπόλεμο. Η κατάσταση τέθηκε υπό έλεγχο όταν αστυνομικές δυνάμεις εισήλθαν στο hotspot και πραγματοποίησαν προσαγωγές, ενώ ένας αλλοδαπός τελικά συνελήφθη. Ωστόσο την επόμενη ημέρα, αργά το απόγευμα, νέες συμπλοκές σημειώθηκαν στο κέντρο της πόλης, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό 6 ατόμων και την προσαγωγή 12. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, ομάδα μεταναστών επιτέθηκε και μαχαίρωσε έναν Σύρο στο πόδι. Στη συνέχεια ομάδες μεταναστών από τον καταυλισμό της Σούδας οργανώθηκαν για να βοηθήσουν τους ομοεθνείς τους στη ΒΙ.ΑΛ. Τις επόμενες ώρες ο καταυλισμός της Σούδας, το hotspot στη ΒΙ.ΑΛ. αλλά και το κέντρο της πόλης αποκλείστηκαν από ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις (έχουν μεταβεί στο νησί το τελευταίο χρονικό διάστημα) ώστε να περιοριστούν οι μετακινήσεις.
Την ίδια στιγμή κάτοικοι της Χίου καταγγέλλουν ότι νεαροί μετανάστες μιλούν προκλητικά σε κοπέλες του νησιού, με αποτέλεσμα μικροεπεισόδια με νεαρούς Χιώτες. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ομάδες μεταναστών συγκεντρώνονται σε συγκεκριμένα μέρη και εκφοβίζουν με προπηλακισμούς όσους θεωρούν ότι «μπαίνουν στην περιοχή τους», κυρίως αλλοδαπούς.
Οι τοπικές αστυνομικές αρχές εμφανίζονται εξαιρετικά προβληματισμένες για την κλιμάκωση της έντασης και τα επεισόδια που έγιναν στο κέντρο της πόλης.
Αξιωματούχος του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη μιλώντας στην «Κ» χαρακτηρίζει «ξέφραγο αμπέλι» τη Σούδα –σ.σ. καταυλισμός στις παρυφές της πόλης, την ευθύνη του οποίου έχει κυρίως ο δήμος και ομάδες αλληλέγγυων– όπου παραμένουν αρκετές εκατοντάδες μετανάστες μεταξύ των οποίων νεαροί 16-28 ετών από το Μαρόκο και την Αλγερία. Τονίζει ότι η αστυνομία δεν μπορεί να ελέγξει την κατάσταση στον συγκεκριμένο καταυλισμό με τις συνθήκες που επικρατούν.
Ο ίδιος αξιωματούχος επισημαίνει ότι το σχέδιο της κυβέρνησης για τη δημιουργία προαναχωρησιακών κέντρων σε Λέσβο, Κω και Σάμο έχει ήδη αποφέρει καρπούς όπου εφαρμόστηκε καθώς έχουν σταματήσει τα επεισόδια. «Ομως στη Χίο, οι αντιδράσεις των κατοίκων του νησιού δεν επέτρεψαν να δημιουργηθεί κλειστή δομή, έως σήμερα», τονίζει.
Πάντως, βασικός παράγοντας της έκρυθμης κατάστασης που έχει δημιουργηθεί στο νησί είναι η πολύμηνη αναμονή εκατοντάδων ανθρώπων σε συνθήκες εγκλωβισμού. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Ασύλου, εκατοντάδες Σύροι περιμένουν επί μήνες να εκδοθούν οι αποφάσεις από τις δευτεροβάθμιες επιτροπές ασύλου. Ωστόσο οι περισσότερες επιτροπές δεν εκδίδουν αποφάσεις για τους Σύρους στα νησιά έως ότου η Ολομέλεια του ΣτΕ αποφανθεί –έπειτα από σχετική προσφυγή δύο Σύρων– αν η στελέχωση των νέων δευτεροβάθμιων επιτροπών κρίνεται συνταγματική και αν η Τουρκία θεωρείται «ασφαλής τρίτη χώρα» οπότε μπορούν να πραγματοποιούνται επιστροφές και προσφύγων (για παράδειγμα Σύρων) πέραν των μεταναστών.
Η απόφαση βέβαια για το εάν η Τουρκία είναι «ασφαλής τρίτη χώρα» αφορά στους δύο Σύρους που έχουν προσφύγει στο ΣτΕ, ωστόσο εφόσον δικαιωθούν ανοίγει ο δρόμος για να προσφύγουν και άλλοι…
