Πιο στενά συνδεδεμένη η θρησκευτική με την εθνική ταυτότητα στις ορθόδοξες χώρες
Ο χριστιανισμός σε όλη την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη συνεχίζει να αναπτύσσεται και να ακμάζει ένα τέταρτο του αιώνα μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και των αθεϊστικών κομμουνιστικών καθεστώτων, σύμφωνα με έρευνα του Pew Research Center.
Η μεγάλη έρευνα, που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη, διαπίστωσε ότι παρά τη σκόπιμη καταστολή της θρησκευτικής πίστης και λατρείας και την προώθηση του αθεϊσμού από τα κομμουνιστικά καθεστώτα, σήμερα, οι ισχυρές πλειοψηφίες σε μεγάλο μέρος της περιοχής λένε ότι πιστεύουν στο Θεό και προσδιορίζονται με μια Χριστιανική παράδοση, είτε ανήκοντες στην Ορθόδοξη είτε στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.
«Σε πολλές χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, η θρησκεία και η εθνική ταυτότητα είναι στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους. Αυτό ισχύει για τα πρώην κομμουνιστικά κράτη, όπως η Ρωσική Ομοσπονδία και η Πολωνία, όπου οι πλειοψηφίες λένε ότι είναι ορθόδοξοι ή καθολικοί ή «πραγματικά Πολωνοί»», αναφέρει το Pew.
Και προσθέτει ότι παρά το υψηλό ποσοστό ανθρώπων που δηλώνουν χριστιανοί στην περιοχή, πολλοί ωστόσο, δεν εκκλησιάζονται συχνά, με μέσο όρο μόνο ένα 10% των Ορθοδόξων Χριστιανών να εκκλησιάζεται σε εβδομαδιαία βάση.
«Ωστόσο, η επιστροφή της θρησκείας σε μια περιοχή που κυριάρχησαν τα αθεϊστικά καθεστώτα είναι εντυπωσιακή – ιδιαίτερα σε ορισμένες ιστορικά ορθόδοξες χώρες, όπου τα επίπεδα θρησκευτικής συνείδησης έχουν αυξηθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες», ανέφερε η έρευνα.
Για παράδειγμα, η μελέτη έδειξε ότι το 1991, μόνο το 37% των Ρώσων, το 39% των Ουκρανών και το 59% των Βουλγάρων αυτοπροσδιορίζονταν ως Ορθόδοξοι. Το 2015, το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 71% των Ρώσων, το 78% των Ουκρανών και το 75% των Βουλγάρων.
Οι καθολικές πλειοψηφίες παρέμειναν ισχυρές σε ορισμένα μέρη της Κεντρικής Ευρώπης, όπως η Πολωνία, όπου το 87% των ανθρώπων δήλωσε Καθολικοί το 2015. Μια αξιοσημείωτη εξαίρεση από την άνοδο της θρησκείας ήταν η Τσεχική Δημοκρατία, όπου μόνο το 21% του πληθυσμού δήλωσε ότι είναι καθολικοί και το 72% ότι δεν θρησκεύεται.
Ταυτόχρονα, όμως, οι Καθολικοί βρέθηκε ότι παρακολουθούν συχνότερα την εκκλησία, με 25% τον μέσο όρο όσων παρακολουθούν εβδομαδιαίες λειτουργίες, το οποίο είναι περισσότερο από το διπλάσιο του 10% του μέσου όρου για τους Ορθόδοξους πιστούς.
«Παρόλο που οι Καθολικοί είναι γενικότερα πιο επιμελείς στον εκκλησιασμό από τους ορθόδοξους χριστιανούς στην περιοχή, ωστόσο, η σχέση μεταξύ θρησκευτικής ταυτότητας και εθνικής ταυτότητας είναι ισχυρότερη στις χώρες της Ορθόδοξης-πλειοψηφίας απ’ ότι στις καθολικές», γράφει το Pew.
Πάνω από το 90% των ανθρώπων στην Ελλάδα, τη Βοσνία, τη Ρουμανία, τη Μολδαβία, την Αρμενία και τη Γεωργία δήλωσαν ότι πιστεύουν στο Θεό, με ισχυρές πλειοψηφίες που λένε το ίδιο σχεδόν σε όλες τις χώρες. Η Τσεχία και η Εσθονία ήταν οι μοναδικές εξαιρέσεις, όπου το 29 και το 44 τοις εκατό αντίστοιχα εξέφρασαν την πίστη στο Θεό.
Κάπως χαμηλά ποσοστά ανθρώπων δήλωσαν ότι προσεύχονται σε καθημερινή βάση, με τους Μολδαβούς να βρίσκονται ψηλότερα στον κατάλογο με ένα 48 τοις εκατό, και τους Εσθονούς και τους Τσέχους με το χαμηλότερο στο 9 τοις εκατό και οι δύο.
Οι χριστιανοί στην περιοχή διατήρησαν σε μεγάλο βαθμό «συντηρητικές» απόψεις για τα κοινωνικά ζητήματα, ενώ το 71% των ερωτηθέντων σε όλες τις χώρες που ερωτήθηκαν δήλωσαν ότι η ομοφυλοφιλική συμπεριφορά είναι ηθικά λανθασμένη. Οι ορθόδοξοι χριστιανοί έδειξαν να έχουν ισχυρότερη αυτή την άποψη με ένα 84%, ενώ μόνο το 21% των ανθρώπων στην ευρέως κοσμική Τσεχική Δημοκρατία συμφώνησε σε αυτό.
Στις παραδοσιακές απόψεις για τα πρότυπα του γάμου, το 42% των Ορθοδόξων Χριστιανών συμφώνησε με τη δήλωση ότι «μια γυναίκα πρέπει να υπακούει πάντα στον σύζυγό της» σε σύγκριση με το 25% των καθολικών, θρησκευτικά μικτών ή ανεξάρτητων θρησκευτικά χωρών.
Αν και ο Χριστιανισμός έχει ανθίσει μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, σήμερα είναι χριστιανοί στην Κομμουνιστική Κίνα, οι οποίοι είναι πολύ στοχευμένοι από το αθεϊσικό καθεστώς.
Μια έκθεση του Freedom House από τον Μάρτιο διαπίστωσε ότι μια κυβερνητική καταστολή των θρησκευτικών μειονοτήτων στοχεύει σε 100 εκατομμύρια ανθρώπους από διάφορες ομάδες πίστης, μεταξύ των οποίων είναι και οι Καθολικοί και οι Προτεστάντες Χριστιανοί, οι οποίοι θεωρήθηκαν ότι αντιμετωπίζουν «υψηλά» επίπεδα δίωξης.