Τα “μέτωπα” αυτά είναι οι κλαδικές συλλογικές συμβάσεις, ο τρόπος καθορισμού του εθνικού κατώτατου μισθού, αλλά και ο θεσμός διαμεσολάβησης και διαιτησίας μεταξύ εργαζομένων –εργοδοτών.
Τα μόνα “μέτωπα” που έκλεισαν ήταν εκείνα των ομαδικών απολύσεων και του συνδικαλιστικού νόμου. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση ψήφισε την κατάργηση του υπουργικού βέτο στις ομαδικές απολύσεις. Για αυτές θα γνωμοδοτεί εφεξής το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας, στο οποίο ισότιμα θα συμμετέχουν εργαζόμενοι, εργοδότες και η κυβέρνηση. Όσον αφορά το συνδικαλιστικό νόμο, ψηφίστηκαν περιορισμοί στις συνδικαλιστικές άδειες, στους λόγους απόλυσης εργαζομένων αλλά και στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων για απεργίες από τα πρωτοβάθμια σωματεία.
Όσον αφορά τις κλαδικές συλλογικές συμβάσεις, ο νόμος που ψηφίστηκε την περασμένη εβδομάδα προβλέπει ότι δεν μπορούν να ισχύουν και για τα μη μέλη των αντίστοιχων κλαδικών εργοδοτικών ενώσεων,ούτε να υπερισχύουν των επιχειρησιακών συμβάσεων για όσο διαρκεί το τρέχον Μνημόνιο (δηλαδή μέχρι τον Αύγουστο του 2018).
Το δε πλαίσιο που διέπει τη μεσολάβηση και τη διαιτησία και προβλέπει μόνο τη διμερή προσφυγή στον ΟΜΕΔ δεν προβλέπεται να αλλάξει, βάσει του συμπληρωματικού Μνημονίου, τουλάχιστον μέχρι το Μάρτιο του 2018.
Επίσης συνεχίζει να ισχύει, αλλά χωρίς κανένα ρητά διατυπωμένο χρονικό περιορισμό,το ισχύον πλαίσιο καθορισμού του εθνικού κατώτατου μισθού από το κράτος.
Πιο αναλυτικά, σε ό,τι αφορά στα τρία ανοιχτά “μέτωπα” του νέου Εργασιακού έχουν ως εξής :
1) Η κυβέρνηση ψήφισε στις 18-19/5 την επαναφορά της αρχής της επεκτασιμότητας των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων και της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης μετά το πέρας του προγράμματος προσαρμογής (δηλ. τον Αύγουστο του 2018).
Ωστόσο από το ΔΝΤ αμφισβητούν αυτή τη διάταξη, αν και το ίδιο το Μνημόνιο αφήνει “παράθυρο” για αλλαγές στην έννοια της “αντιπροσωπευτικότητας” των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων.
Το συγκεκριμένο θέμα θα πρέπει να “ελεγχθεί” τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, βάσει του νέου Μνημονίου.
Από τον “έλεγχο” αυτό, προφανώς, θα εξαρτηθεί και το εύρος της επαναφοράς της επεκτασιμότητας ,δηλαδή το εύρος της ισχύος των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων και για τα μη –μέλη των κλαδικών εργοδοτικών ενώσεων.
2) Η κυβέρνηση δεν άλλαξε καθόλου το θεσμικό πλαίσιο του 2013 (το οποίο καθορίστηκε εν μέσω εφαρμογής του δεύτερου Μνημονίου), σύμφωνα με το οποίο το κράτος, μετά από διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και εμπειρογνώμονες του ΚΕΠΕ και της ΤτΕ, θα καθορίσει το ύψος του εθνικού κατώτατου μισθού.
Με βάση το πλαίσιο αυτό, ο τρόπος αυτός καθορισμού του κατώτατου μισθού θα ίσχυε μετά την ολοκλήρωση της εφαρμογής του 2ου Μνημονίου και συγκεκριμένα από 1/1/2017.
Ως γνωστό το δεύτερο Μνημόνιο διαδέχτηκε τρίτο (τον Αύγουστο του 2015) και προσφάτως τέταρτο ή νέο “συμπληρωματικό” Μνημόνιο (το Μάιο του 2017). Ωστόσο δεν αποσαφηνίστηκε ούτε στο τρίτο, ούτε στο μετέπειτα Μνημόνιο πότε ακριβώς το κράτος θα αποφασίσει για το νέο ύψος του εθνικού κατώτατου μισθού (πχ αμέσως μετά το πέρας του τρίτου Μνημονίου).
Ωστόσο,η κυβέρνηση έχει ταχθεί υπέρ της επαναφοράς της δυνατότητας των κοινωνικών εταίρων (ΓΣΕΕ, ΣΕΒ,ΕΣΕΕ κλπ.) να καθορίζουν οι ίδιοι το ύψος του κατώτατου μισθού. Αντίθετη θέση έχουν οι θεσμοί και ιδίως το ΔΝΤ.
3) Το νέο “συμπληρωματικό”Μνημόνιο προβλέπει προβλέπει πως η κυβέρνηση θα πρέπει μέχρι το Δεκέμβριο του 2017 να υποβάλλει μία έκθεση (με βάση μία ανεξάρτητη νομική γνωμοδότηση) σχετικά με το ρόλο της Διαιτησίας στις συλλογικές διαπραγματεύσεις.
Έπειτα και συγκεκριμένα, έως το Φεβρουάριο του 2018, θα πρέπει η κυβέρνηση να “επανεξετάσει”, σε ” συνεννόηση με τους κοινωνικούς εταίρους” (σ.σ. ΓΣΕΕ, ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ, ΣΕΤΕ) το ισχύον θεσμικό πλαίσιο της Μεσολάβησης και Διαιτησίας.
Μέχρι το Μάρτιο του 2018, θα πρέπει η κυβέρνηση, μετά από διαβούλευση με τους θεσμούς και λαμβάνοντας υπόψη τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, να λάβει τα απαραίτητα μέτρα. Με άλλα λόγια μέχρι το Μάρτιο του 2018, τυπικά δεν θα επιτρέπεται η μονομερής προσφυγή των εργαζομένων ή των εργοδοτών στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας ,αλλά μόνο η από κοινού συμφωνημένη.
Υπενθυμίζεται πως με παλιότερη μνημονιακή διάταξη είχε καταργηθεί η δυνατότητα μονομερούς προσφυγής στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας. Ωστόσο τον Ιούνιο του 2014, το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε αντισυνταγματική της εν λόγω διάταξη.
Ωστόσο, οι θεσμοί συνεχίζουν να υπερασπίζονται τη διμερή προσφυγή στη μεσολάβηση -διαιτησία.
