Φανταστείτε έναν μικρομεσαίο φορολογούμενο που είχε την… ατυχία να κληρονομήσει μια μονοκατοικία στην περιοχή της Εκάλης. Κλήθηκε από την εφορία να πληρώσει φόρο κληρονομιάς με βάση την εξωπραγματική και πολλαπλάσια της εμπορικής αξίας του ακινήτου. Ας υποθέσουμε ότι τα κατάφερε και πλήρωσε το φόρο. Καλείται να πληρώνει και ΕΝΦΙΑ με βάση την πολύ υψηλότερη της εμπορικής αντικειμενική αξία. Λυγίζει, όμως, και δεν μπορεί να πληρώσει τον ΕΝΦΙΑ. Η εφορία προχωρά στην κατάσχεση του ακινήτου της Εκάλης και το βγάζει στο σφυρί. Με βάση διάταξη του πολυνομοσχεδίου που ψηφίζεται –εκτός απροόπτου– την Πέμπτη στη βουλή η εφορία θα εκποιήσει το ακίνητο με πλειστηριασμό στην εμπορική αξία. Με άλλα λόγια ο ιδιοκτήτης του ακινήτου έχασε το ακίνητο επειδή δεν μπορούσε να πληρώσει φόρους με βάση την αντικειμενική αξία αλλά η εφορία που του κατέσχεσε θα το πουλήσει στην εμπορική. Αν αυτό δεν είναι ο ορισμός της αυθαιρεσίας και της… κατάχρησης εξουσίας από την πλευρά του δημοσίου προς τον πολίτη τότε τι άλλο θα μπορούσε να είναι.
Το παραπάνω παράδειγμα μπορεί να είναι υποθετικό αλλά σίγουρα αφορά πολλούς μεσαίους φορολογούμενους που κλήθηκαν να πληρώσουν εξωπραγματικούς φόρους για να διατηρήσουν ακίνητα των οποίων η εμπορική αξία κατέρρευσε με την κρίση αλλά πιθανότατα η συναισθηματική τους αξία να ήταν υψηλότερη για αυτούς.
Οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, σύμφωνα με εκτιμήσεις έγκυρων αναλυτών, είναι κατά μέσο όρο διπλάσιες από τις εμπορικές αξίες ή και ακόμη υψηλότερες. Ωστόσο, όλοι οι φόροι των ακινήτων όπως είναι οι φόροι μεταβίβασης, κληρονομιάς δωρεών και ο ΕΝΦΙΑ υπολογίζονται με βάση τις αντικειμενικές αξίες. Έτσι, προκύπτουν εξωπραγματικοί φόροι που σε πολλές περιπτώσεις οδηγούν σε οικονομικό αδιέξοδο τους ιδιοκτήτες του. “Πρόσφατα εμφανίστηκαν στο γραφείο μου ιδιοκτήτες κάποιας ηλικίας που έφεραν χρυσές λίρες Αγγλίας πολύ παλαιάς κοπής οι οποίες ήταν οικογενειακά κειμήλια για να τις ρευστοποιήσουν και να πληρώσουν τον ΕΝΦΙΑ και να γλιτώσουν την κατάσχεση των ακινήτων τους από την εφορία”, λέει γνωστός δικηγόρος.
Η διόρθωση της παραπάνω αδικίας έχει προβλεφθεί στο κείμενο της αναθεώρησης του μνημονίου που συμφώνησε η κυβέρνηση με τους δανειστές. Μόνο που έχει συμφωνηθεί ο ετεροχρονισμός των διορθωτικών κινήσεων. Ενώ το πολυνομοσχέδιο προβλέπει ότι τα ακίνητα που έχουν κατασχεθεί από το δημόσιο και εκπλειστηριάζονται θα έχουν ως τιμή εκκίνησης την εμπορική αξία των ακινήτων που στις περισσότερες περιπτώσεις θα είναι χαμηλότερη από την αντικειμενική. Ωστόσο, οι αντικειμενικές αξίες θα εξισωθούν –βάσει πρόβλεψης μνημονίου- με τις εμπορικές αξίες έως τον Δεκέμβριο του 2017. Μάλιστα, αυτή η εξίσωση μπορεί να καθυστερήσει ακόμη περισσότερο αν κρίνει κανείς από τη στάση του υπουργείου Οικονομικών στη μείωση των αντικειμενικών αξιών στις τέσσερις περιοχές που βάση απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας πρέπει να μειωθούν. Η προθεσμία έληξε από τον Δεκέμβριο και ακόμη δεν έχει γίνει η διόρθωση με το ΥΠΟΙΚ ουσιαστικά να παρανομεί.
