Το πρωί της 27ης Αυγούστου 2015 δύο αυστριακοί αστυνομικοί έρχονται αντιμέτωποι με ένα φρικιαστικό εύρημα. Ανοίγοντας το ψυγείο ενός εγκαταλειμμένου φορτηγού με ουγγρικές πινακίδες στην άκρη του αυτοκινητοδρόμου κοντά στο αυστριακό Πάρντορφ, είδαν τα άψυχα κορμιά 71 προσφύγων -59 ανδρών, 8 γυναικών και 4 παιδιών- που είχαν πεθάνει από ασφυξία.
Η σοκαριστική είδηση μεταδόθηκε την ημέρα που στη Βιέννη συνερχόταν η Σύνοδος των Δυτικών Βαλκανίων με τη συμμετοχή και της γερμανίδας καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ. Θέμα της συνόδου ήταν η μαζικές τότε ροές προσφύγων προς την κεντρική Ευρώπη. Σήμερα είναι γνωστό ότι οι εικόνες από το Πάρντορφ έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στην απόφαση που έλαβε η Άγκελα Μέρκελ στις 5 Σεπτεμβρίου, επιτρέποντας σε δεκάδες χιλιάδες εγκλωβισμένους στην Ουγγαρία πρόσφυγες να εισέλθουν μέσω Αυστρίας στη Γερμανία.
Απόδοση δικαιοσύνης μετά από δύο χρόνια;
Σχεδόν δύο χρόνια μετά το έγκλημα με θύματα τους αθώους πρόσφυγες, 11 φερόμενοι ως υπαίτιοι, που εκτιμάται ότι είναι μέλη ενός διεθνούς κυκλώματος διακινητών, βρίσκονται αντιμέτωποι με τη Δικαιοσύνη στη δίκη που ξεκινά σήμερα στη μικρή πόλη Κεσκεμέτ της νότιας Ουγγαρίας. Η δικαστική διαλεύκανση της υπόθεσης παραπέμφθηκε από την Αυστρία στην Ουγγαρία επειδή, σύμφωνα με τους ιατροδικαστές, τα θύματα είχαν αφήσει την τελευταία τους πνοή σε ουγγρικό έδαφος. Εκτός αυτού, οι περισσότεροι ύποπτοι -ένας Αφγανός, εννέα Βούλγαροι και ένας ακόμη Βούλγαρος που έχει διαφύγει- συνελήφθησαν στην Ουγγαρία.
Το πεδίο δράσης τους ήταν η νότια Ουγγαρία, στα σύνορα με τη Σερβία. Το Κεσκεμέτ, που βρίσκεται 100 χλμ. νοτίως της Βουδαπέστης, είναι ένα από τα αστικά κέντρα της περιοχής. Οι διακινητές είχαν αγοράσει το φορτηγό-ψυγείο από έναν τοπικό έμπορο αυτοκινήτων. Ένας Βούλγαρος με λιβανέζικη καταγωγή, που είχε αναλάβει τα οργανωτικά ζητήματα, είχε νοικιάσει ένα διαμέρισμα στη μικρή ουγγρική πόλη.
Έτσι το Κεσκεμέτ γίνεται από σήμερα τόπος διεξαγωγής μιας δίκης-μαμούθ. Συνολικά θα πρέπει να εξεταστούν 26 σημεία του κατηγορητηρίου, 59.000 σελίδες με τα περιεχόμενα των ερευνών και θα καταθέσουν 15 πραγματογνώμονες. Για τη γεφύρωση του γλωσσικού χάσματος μεταξύ των κατηγορουμένων και του δικαστηρίου επιστρατεύθηκαν 10 διερμηνείς. Οι ούγγροι εισαγγελείς επιρρίπτουν στους κατηγορουμένους ότι μεταξύ Φεβρουαρίου και Αυγούστου 2015 πέρασαν λαθραία 1.200 ανθρώπους μέσω Ουγγαρίας στην Αυστρία, αποκομίζοντας τουλάχιστον 300.000 ευρώ.
Το σημείο 25 του κατηγορητηρίου αφορά του φορτηγό-ψυγείο του Πάρντορφ και επιρρίπτει σε τέσσερις εκ των κατηγορουμένων το έγκλημα της ανθρωποκτονίας. Σύμφωνα με τις εισαγγελικές αρχές, ένας Αφγανός –που θεωρείται ο εγκέφαλος της σπείρας- και τρεις Βούλγαροι προχώρησαν στην εκτέλεση της επιχείρησής τους, αν και γνώριζαν ότι αυτή θα μπορούσε να έχει θανάσιμο τέλος για τους πρόσφυγες. Εάν διαπιστωθεί η ενοχή τους, απειλούνται με επιβολή ισόβιας κάθειρξης χωρίς ελπίδα πρόωρης αποφυλάκισης.
Ερωτηματικά για το έργο των ουγγρικών αρχών
Οι δικαστικές αρχές έχουν στα χέρια τους εξαιρετικά επιβαρυντικά στοιχεία για τους φερόμενους διακινητές. Μεταξύ αυτών καταγεγραμμένες συνομιλίες που είχε στα χέρια της η ουγγρική αστυνομία. Σύμφωνα με έρευνες του γερμανικού δημοσιογραφικού δικτύου που αποτελείται από τους δημόσιους σταθμούς NDR και WDR και την εφημερίδα Süddeutsche Zeitung, η ουγγρική αστυνομία είχε μάλιστα ηχογραφημένες συνομιλίες μελών της σπείρας ήδη δύο εβδομάδες πριν από τον θάνατο των προσφύγων στην Αυστρία.
Μοιραία προκύπτει το ερώτημα γιατί οι ουγγρικές αρχές δεν παρενέβησαν νωρίτερα. Η θέση της Βουδαπέστης είναι ότι δεν υπήρχαν επαρκής χρόνος και δυνατότητες ώστε οι τηλεφωνικές συνομιλίες να μεταφραστούν και να αξιολογηθούν εγκαίρως. «Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι αυτές οι αξιόποινες πράξεις δεν σχεδιάστηκαν στην Ουγγαρία, αλλά στο εξωτερικό και δεν διαπράχθηκαν από Ούγγρους, αλλά από αλλοδαπούς», δήλωσε ενοχλημένος ο ούγγρος υπουργός Εσωτερικών Σάντορ Πίντερ, η χώρα του οποίου αρνείται πεισματικά να συμμετάσχει στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα μετεγκατάστασης προσφύγων.
