Θέμα χρόνου θεωρείται, μετά την αποπομπή του Νίκολα Γκρούεφσκι από την εξουσία και τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης στα Σκόπια, να αρχίσουν οι πιέσεις προς την Αθήνα για εξεύρεση λύσης στο θέμα της ονομασίας, ώστε να ενταχθεί η FYROM στο ΝΑΤΟ κατ’ αρχάς και στην Ε.Ε. αργότερα. Καλά ενημερωμένες δυτικές διπλωματικές πηγές στα Σκόπια, στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο, εκτιμούν ότι η επίσπευση των διαδικασιών για ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ με το ακρωνύμιο FYROM θα αποτελέσει το «δωράκι» στήριξης των δυτικών στο δίδυμο Ζάεφ-Αχμέτι, στο οποίο έχουν επενδύσει για την αποκατάσταση της εσωτερικής πολιτικής και εθνοτικής ομαλότητας, σε μια χώρα που θεωρείται κλειδί για τις γεωπολιτικές ισορροπίες.
Μερικοί, μάλιστα, με πρόσβαση στα υψηλά κλιμάκια της Συμμαχίας, επιμένουν ότι τα νατοϊκά «όργανα» θ’ αρχίσουν να παίζουν στο ελληνικό «αυτί» ακόμα και τους αμέσως επόμενους μήνες, με «προτροπές» και πιέσεις προς την Αθήνα για άρση των επιφυλάξεων, όπως αυτές εκφράστηκαν στο Βουκουρέστι το 2008 και έκτοτε λειτουργούν ως «οχυρό εφησυχασμού» της Ελλάδας. Πηγές της «Κ» αναφέρουν ότι ήδη οι γερμανικές πιέσεις προς την Αθήνα για το ζήτημα της ταχείας ένταξης της FYROM στο ΝΑΤΟ έχουν ήδη αρχίσει να γίνονται ασφυκτικές. Διπλωματικές πηγές εκτιμούσαν ότι η Αθήνα αναμένει κλιμάκωση των πιέσεων, ενδεχομένως ακόμη και μέσα στο καλοκαίρι και σίγουρα προτού η Γερμανία εισέλθει στα «βαθιά» της προεκλογικής περιόδου. Εκείνο που φοβάται η Αθήνα είναι η διατύπωση μιας πρότασης η οποία θα αφορά την ένταξη της FYROM στη Βορειοατλαντική Συμμαχία με την προσωρινή ονομασία της (ΠΓΔΜ), με δέσμευση αλλαγής της εφόσον Ελλάδα και Σκόπια καταλήξουν κάποια στιγμή σε συμφωνία. Από την Αθήνα μια τέτοια εξέλιξη είναι απευκταία, καθώς εκτιμάται πως από τη στιγμή που οι περισσότερες χώρες του ΝΑΤΟ ήδη αναγνωρίζουν τη χώρα με τη συνταγματική ονομασία της («Δημοκρατία της Μακεδονίας»), τότε απλά η εκκρεμότητα με την Ελλάδα θα διαιωνιστεί.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στην πρόσφατη σύνοδο των ηγετών του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, ακούστηκαν φωνές περί επιτάχυνσης των διαδικασιών ένταξης στις ευρωατλαντικές δομές χωρών των δυτικών Βαλκανίων, ώστε να διασφαλιστεί η σταθερότητα στην περιοχή, με τους πρωθυπουργούς Αλβανίας, Σλοβενίας και Κροατίας να κατονομάζουν τη FYROM ως την πλέον επείγουσα περίπτωση λόγω των τελευταίων δραματικών εξελίξεων. Μετά και την ένταξη του Μαυροβουνίου, απέμεινε εκτός ΝΑΤΟ μόνο η ΠΓΔΜ, καθώς η Σερβία δεν έχει εγείρει τέτοιο αίτημα και βεβαίως δεν συζητείται η άμεση κλήση ούτε της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης ούτε του Κοσόβου.
Τα πρόσφατα γεγονότα στα Σκόπια που απείλησαν να αποσταθεροποιήσουν τη χώρα και να μεταδώσουν την εθνοτική ένταση στα όμορα κράτη, προκαλώντας γενικευμένη κρίση, έπεισαν τους δυτικούς ότι η ένταξη της FYROM στο ΝΑΤΟ και αργότερα στην Ε.Ε. θα υψώσει ομπρέλα προστασίας και θα σταθεροποιήσει το αδύναμο κράτος, προς όφελος της γενικότερης ηρεμίας στα Βαλκάνια. Εξάλλου, επισημαίνουν, είναι και η Ρωσία που καραδοκεί, πασχίζοντας να φέρει τα Σκόπια στη γεωπολιτική της αγκαλιά, όπως φάνηκε με τις ανοιχτές παρεμβάσεις του Κρεμλίνου στο πλευρό του Γκρούεφσκι τις μέρες της κρίσης.
Ο νέος πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ, σε συνέντευξή του την Τρίτη στην κρατική τηλεόραση, αποκάλυψε ότι σε τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Γ.Γ. του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, του υποσχέθηκε ότι το καλοκαίρι θα επισκεφθεί τα Σκόπια και θα ανακοινώσει «καλές ειδήσεις».
«Εχουμε τη θετική προσέγγιση της Ουάσιγκτον και των Βρυξελλών για γεωπολιτικούς λόγους αλλά και όσους αφορούν τα συμφέροντά τους και θα πρέπει να την αξιοποιήσουμε», είπε ο Ζάεφ έχοντας λάβει πλην του Στόλτενμπεργκ και τις διαβεβαιώσεις του βοηθού αναπληρωτή υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χόιτ Γι, κατά την πρόσφατη μεσολαβητική επίσκεψή του στα Σκόπια.
Ο Ζάεφ προχώρησε περισσότερο, αποκαλύπτοντας τη στρατηγική του: «Φυσικά, αυτό μπορεί να καταστεί δυνατό εάν η Ελλάδα άρει το βέτο. Υπάρχουν δύο τρόποι: είτε να υπάρξει επίλυση του ζητήματος της ονομασίας ή να ενταχθούμε στο ΝΑΤΟ με την προσωρινή μας ονομασία και να προχωρήσει η ενσωμάτωση της χώρας μας στην Ε.Ε., ενώ παράλληλα θα συνεχίζουμε τις διαπραγματεύσεις για το πρόβλημα που έχει η Ελλάδα με τη συνταγματική μας ονομασία».
Κινητικότητα
Ολα δείχνουν, λοιπόν, ότι επίκειται κινητικότητα γύρω από την προώθηση της ενταξιακής πορείας της FYROM και ήδη στα Σκόπια έχουν δρομολογηθεί στο διπλωματικό επίπεδο διαδικασίες με τον νέο υπουργό Εξωτερικών Νίκολα Διμιτρόφ, να ξεκινάει ταξίδια στις όμορες χώρες με στόχο τη βελτίωση του κλίματος. Μεταξύ των πρώτων, αν όχι το πρώτο, θα είναι αυτό στην Αθήνα την Τετάρτη, σε ανταπόκριση της πρόσκλησης που του απηύθυνε ο Νίκος Κοτζιάς και την οποία ο Χόιτ Γι χαιρέτισε (Vois of America) ως «χείρα φιλίας προς τη Μακεδονία».
Ο ίδιος έσπευσε να δηλώσει έτοιμος «για συναντήσεις και συνομιλίες με στόχο τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών», κάτι που, όπως τόνισε, «ελπίζουμε πως θα οδηγήσει σε συμφωνίες που θα αποδεσμεύσουν την πορεία της “Μακεδονίας” προς την ευρωατλαντική ενσωμάτωση».
Αυτή η «αποδέσμευση», εκτιμούν διπλωματικές πηγές, θα αρχίσει σύντομα με πιέσεις στην Αθήνα, για άρση των επιφυλάξεων γύρω από την ένταξη στο ΝΑΤΟ με το ακρωνύμιο FYROM, καθώς το θέμα της Ε.Ε. είναι πιο σύνθετο και προϋποθέτει να προχωρήσουν σημαντικές και χρονοβόρες μεταρρυθμίσεις, στην οικονομία, στον κρατικό μηχανισμό, κ.λπ.
Ιστορίες με Ρώσους κατασκόπους και συμφέροντα
Εγγραφα που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας στα Σκόπια περιγράφουν ρωσικές κατασκοπευτικές προσπάθειες να εμποδίσουν την ένταξη της χώρας, αλλά και άλλων βαλκανικών κρατών, στο ΝΑΤΟ. Πρόκειται για αναφορές της υπηρεσίας αντικατασκοπείας της ΠΓΔΜ, που έφερε στο φως η ΜΚΟ «Εργο Αναφοράς Οργανωμένου Εγκλήματος και Διαφθοράς», στις οποίες καταγράφονται λεπτομέρειες γύρω από τη δράση των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών, αλλά και της ρωσικής πρεσβείας στα Σκόπια. Μεταξύ άλλων, δόθηκε στη δημοσιότητα αναφορά του επικεφαλής της διεύθυνσης ασφάλειας και αντικατασκοπείας της ΠΓΔΜ, Βλαντιμίρ Ατανάσοφσκι, ότι η ρωσική πρεσβεία στα Σκόπια ασκεί ισχυρή και ανατρεπτική προπαγάνδα με στόχο την απομάκρυνση της χώρας από τη Δύση.
Σύμφωνα με τον Ατανάσοφσκι, οι ρωσικές ενέργειες ξεκίνησαν το 2008, όταν η ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ μπλοκαρίστηκε εξαιτίας των αντιρρήσεων που είχε προβάλει στη σύνοδο του Βουκουρεστίου η Ελλάδα, λόγω της διαφωνίας σχετικά με την ονομασία των Σκοπίων. Οπως προκύπτει από τις αναφορές, κάποιες εκ των οποίων δημοσιεύθηκαν στον βρετανικό «Γκάρντιαν», ο στόχος της στρατηγικής της Ρωσίας, εκτός από την αποδυνάμωση του ΝΑΤΟ, είναι και ενεργειακός, καθώς αποτελεί προτεραιότητα της Μόσχας ο έλεγχος των πηγών ενέργειας της περιοχής μέσα από τη συμμαχία με τις βαλκανικές χώρες, συμμαχία που στην πραγματικότητα θα είναι σχέση απόλυτης εξάρτησης. Οι ρωσικές δραστηριότητες στα Σκόπια κατευθύνονταν από τη ρωσική πρεσβεία τόσο μέσω πρακτόρων όσο και εκπροσώπων τοπικών ειδησεογραφικών πρακτορείων. Στα διαβαθμισμένα έγγραφα αναφέρεται ότι πράκτορες της Ρωσίας πέτυχαν να στρατολογήσουν τόσο ενεργά όσο και πρώην μέλη του στρατού και του υπουργείου Εξωτερικών της ΠΓΔΜ με στόχο τη δημιουργία μιας «μεγάλης ομάδας ατόμων με στρατιωτική εκπαίδευση», οι οποίοι στην «κατάλληλη πολιτικά στιγμή θα εξυπηρετήσουν τα ρωσικά συμφέροντα στη χώρα».
