Το Grexit δεν έχει βγει εντελώς από το τραπέζι καθώς όλα εξαρτώνται από το τι θα κάνει η Ελλάδα, σημείωσε ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο μιλώντας στο πλαίσιο της πρώτης Ευρωπαϊκής Διάσκεψης του ανεξάρτητου μη κερδοσκοπικού οργανισμού Concordia που πραγματοποιείται στην Αθήνα στις 6-7 Ιουνίου 2017.
Όπως τόνισε ο κ. Μπαρόζο, μη-Εκτελεστικός Πρόεδρος της Goldman Sachs International και τέως Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υπάρχει ακόμη η άποψη στην Ευρώπη ότι πρέπει να πληρώσουμε περισσότερα για να βγει η Ελλάδα από την ευρωζώνη από ό,τι για να μείνει και πως υπάρχουν πολύ σκληρότερες απόψεις από την γερμανική.
Όπως πρόσθεσε, μάλιστα σήμερα η Ελλάδα δεν αποτελεί συστημική πρόκληση όπως το 2011-2012 και οι αγορές είναι πολύ πιο σίγουρες και προετοιμασμένες από ότι στο παρελθόν για κάποιο ατύχημα.
Ωστόσο, ο κ. Μπαρόζο δήλωσε αισιόδοξος, σημειώνοντας πως η Ελλάδα έχει δώσει πολλά στην Ευρώπη και αυτό πρέπει να το αναγνωρίσουν οι εταίροι της, ενώ τόνισε πως, σύμφωνα και με την άποψη που επικρατεί στην Ευρώπη, η επόμενη κυβέρνηση στην Ελλάδα θα είναι υπέρ των μεταρρυθμίσεων όποτε θα είναι θετική για την ανάπτυξη και το μέλλον της Ελλάδας. Αυτό σε συνδυασμό με το ότι η ανάπτυξη στην ευρωζώνη ήδη ξεπερνά αυτή των ΗΠΑ, θα λειτουργήσει θετικά για τη χώρα, καθώς οι Έλληνες το αξίζουν, όπως σημείωσε.
Σε ερώτηση σχετικά με την ελληνική κρίση η οποία ξέσπασε κατά την διάρκεια της θητείας του στην Κομισιόν και στο πώς ο ίδιος ενήργησε, ο κ. Μπαρόζο σημείωσε πως ίσως η Κομισιόν δεν ενήργησε επαρκώς όπως θα έπρεπέ καθώς τότε δεν είχε τα εργαλεία για να το πράξει. Μόλις η Κομισιόν είχε τις πληροφορίες για το τι συμβαίνει στη χώρα, ο ίδιος πρότεινε η Κομισιόν να αναλάβει τον ρόλο της Eurostat, αλλά απορρίφθηκε από την Γαλλία και τη Γερμανία.
Η Γερμανία απαίτησε να έρθει το ΔΝΤ στην Ελλάδα
Σε ότι αφορά τον ρόλο του ΔΝΤ, ο κ. Μπαρόζο είπε πως ήταν απόφαση της Γερμανίας να ενταχθεί στο ελληνικό πρόγραμμα καθώς και των “συμμάχων” χωρών όπως η Ολλανδία και η Φινλανδία. Το θέμα είναι πως το ΔΝΤ είχε την εμπειρία των διασώσεων που η Κομισιόν δεν είχε και η Μέρκελ τόνισε τότε ότι πρέπει να έχουμε την εγγύηση της παρουσίας του Ταμείου. Η Κομισιόν, όπως είπε ο κ. Μπαρόζο, δεν την δέχθηκε ιδιαίτερα θετικά αυτή την πρόταση ωστόσο συμφώνησε και προχώρησαν στην δημιουργία της γνωστής μας Τρόικα. Ωστόσο όπως τόνισε, τις αποφάσεις τις έπαιρναν οι χώρες και όχι τα όργανα της Ευρώπης όπως η Κομισιόν, αλλά το Eurogroup και οι Σύνοδοι Κορυφής.
Για τον ίδιο η πιο δραματική στιγμή γύρω από το ελληνικό δράμα ήταν τον Νοέμβριο του 2011 στην σύνοδο των Καννών όπου έπεσε στο τραπέζι, από την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου, η ιδέα του δημοψηφίσματος. Τότε, όπως τόνισε ο κ. Μπαρόζο, “θα είχαμε την τέλεια καταιγίδα. Δημιουργήθηκε ο απόλυτος πανικός στις αγορές, ενώ μετά την Ελλάδα η επόμενη στην σειρά ήταν η Πορτογαλία και ήδη σημαντικά προβλήματα είχαν τόσο η Ισπανία όσο και η Ιταλία και ήταν πλέον ξεκάθαρο πως αν δεν υπήρχε σωστή επίλυση του ελληνικού ζητήματος τότε η ευρωζώνη θα οδηγούνταν σε κατάρρευση.
Τότε ο ίδιος φοβήθηκε για ένα Grexit αλλά παράλληλα ήταν βέβαιος πως η Ελλάδα θα καταφέρει να παραμείνει στην ευρωζώνη. Θυμάται πως τον Ιούνιο του 2012 κάλεσε τους επικεφαλής οικονομολόγους ευρωπαϊκών και αμερικάνικων τραπεζών και τους ρώτησε εάν πιστεύουν ότι Ελλάδα θα βγει από το ευρώ. Όλοι εκτός από έναν τραπεζίτη, απάντησαν πως μέχρι τα τέλη του 2012 η Ελλάδα θα έχει βγει, και όμως έκαναν λάθος, “και θα πρέπει να ζητήσουν και συγγνώμη”, όπως σημείωσε. Έκαναν λάθος, όπως είπε, γιατί τελικά η πολιτική ήταν αυτή που έπαιξε τον μεγαλύτερο ρόλο και η ευρωζώνη είναι πιο ανθεκτική από ότι πολλοί νομίζουν. Μπορεί να ακολουθείται η στρατηγική του muddling through ( των καθυστερήσεων και των λύσεων όπως-όπως), αλλά λειτουργεί, όπως τόνισε.
Σε ερώτηση για το εάν ο ίδιος μετανιώνει για κάτι που δεν έκανε κατά την διάρκεια της ελληνικής κρίσης, απάντησε πως έκανε ότι μπορούσε έτσι ώστε οι πιστωτές να είναι πιο ευέλικτοι αν και ίσως θα έπρεπε να ήταν ο ίδιος, πιο “ηχηρός” σε ότι αφορά το ελληνικό ζήτημα.
Λάθος το Brexit
Σε ότι αφορά το Brexit, ο κ. Μπαρόζο δήλωσε πως είναι λάθος, τόσο για την Βρετανία όσο και για την Ευρώπη. Η Βρετανία είναι μία από τις πιο σημαντικές χώρες στο κόσμο, ένα μεγάλο διεθνές δίκτυο, το χρηματοοικονομικό κέντρο της Ευρώπης και για αυτόν τον λόγο θα πρέπει να προσαρμοστούμε σε αυτά τα νέα δεδομένα και να δούμε τι ευκαιρίες μπορούν να υπάρξουν.
Όπως σημείωσε, η Βρετανία ήταν αυτή που ζήτησε να μπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τώρα αποφάσισε να φύγει. Δεν είμαστε η Σοβιετική Ένωση, είμαστε η Ευρώπη, οπότε ένα μία χώρα αποφασίσει πως θέλει να αποχωρήσει, μπορεί να το κάνει. Ωστόσο το γεγονός είναι πως σε πολλές άλλες χώρες υπάρχει η έννοια της δέσμευσης στην Ε.Ε. Οι εκλογές στην Ολλανδία και η Γαλλία το επιβεβαίωσαν αυτό, όπως τόνισε ο κ. Μπαρόζο και δήλωσε βέβαιος για το μέλλον της Ε.Ε.
O Μακρόν είναι καλό νέο για την Ευρώπη
Ο Μακρόν είναι ένα απολυτά καλό νέο για την Ευρώπη και για την ίδια την Γαλλία. Είναι μεταρρυθμιστής και είναι ο πιο φιλοευρωπαϊστής πρόεδρος που υπήρξε ποτέ στη χώρα. Σίγουρα ο λαϊκισμός είναι ένας υπαρκτός κίνδυνος στην Ευρώπη, αλλά δεν είναι μόνο ευρωπαϊκό φαινόμενο, υπάρχει στις ΗΠΑ, στη Ρωσία και στην Ασία και όλο αυτό έχει δημιουργηθεί από την αβεβαιότητα γύρω από μέλλον και τον φόβο για αυτό. Στην Ευρώπη ο λαϊκισμός είναι μεγαλύτερη πρόκληση καθώς είμαστε μία εθνική ένωση, αλλά έχουμε όλα τα εργαλεία να νικήσουμε στη μάχη κατά του λαϊκισμού, όπως τόνισε.
Εάν ο Μακρόν εφαρμόσει το 50% με 60% αυτών που θέλει να εφαρμόσει τότε αυτό θα είναι επιτυχία για την Γαλλία και για ολόκληρη την Ευρώπη, υπογράμμισε ο κ. Μπαρόζο. Η Γαλλία είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη που αποτελεί και Βορρά και Νότο και τα προβληματά της είναι προβλήματα και για την Ευρώπη. Είναι σημαντικό να υπάρξει συνεργασία μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας γιατί εάν αυτές οι δύο χώρες δεν συμβαδίσουν, τα πράγματα δεν μπορούν να πάνε καλά για την Ε.Ε. Ο Μαρκόν θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα με τις μεταρρυθμίσεις έτσι ώστε να δώσει χρόνο στον κόσμο να δει τα οφέλη τους.
Η Τουρκία δεν μπορεί να γίνει μέλος της Ε.Ε
Σε ερώτηση σχετικά με την Τουρκία και για το κατά πόσο η χώρα αποτελεί “τον ελέφαντα στο δωμάτιο” για την Ευρώπη, ο Μπαρόζο σημείωσε πως η Τουρκία ουσιαστικά είναι ο ελέφαντας… εκτός του δωματίου, τονίζοντας πως θα αργήσει πολύ για να γίνει μέλος της Ε.Ε. Δεν είναι έτοιμη η ίδια αλλά και η Ευρώπη δεν είναι έτοιμη για αυτό. Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Τουρκία είναι πολύ ανησυχητικές, όπως σημείωσε ο Μπαρόζο. Ωστόσο η Τουρκία παραμένει μία πολύ σημαντική χώρα για την Ευρώπη, καθώς η συμφωνία για το μεταναστευτικό λειτουργεί και έτσι πρέπει να διατηρήσουμε έναν εποικοδομητικό διάλογο. Είναι επίσης σημαντική για τον τομέα της ενέργειας, αλλά και για το ΝΑΤΟ. Ωστόσο για να γίνει κανείς μέλος της Ε.Ε πρέπει να έχει Δημοκρατία.
Για την Γερμανία, τον Trump και τον Πούτιν
Για τις γερμανικές θέσεις για το μέλλον της Ευρώπης ο Μπαρόζο τόνισε ότι “η Γερμανία είναι ένα μεγάλο πλοίο και χρειάζεται χρόνο για να κινηθεί”, ενώ σχετικά με τις προτάσεις για μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων είπε πως αυτό είναι κάτι που δεν είναι καινούργιο και ήδη ισχύει.
Ο Trump προς το παρόν δεν δείχνει να έχει τη δέσμευση για το ΝΑΤΟ όπως όλοι οι προηγούμενοι Πρόεδροι των ΗΠΑ, όπως σημείωσε ο Μπαρόζο και θα ήθελε είναι λιγότερο “θερμός” προς τον Πούτιν και περισσότερο προς το ΝΑΤΟ. “Εχω συναντήσει τον Πούτιν περισσότερες από 25 φορές”, προσθέτοντας με νόημα πως “δεν είναι και ο άνθρωπος που η μητέρα μου θα ήθελε να με βλέπει να κάνω παρέα”. Είναι σκληρός αλλά ρεαλιστής, όπως τόνισε.
Η Ρωσία είναι μία σημαντική χωρά με έναν πολύ σημαντικό πολιτισμό και είναι η μεγαλύτερη γεωγραφικά χώρα στον κόσμο. Πρέπει να σεβόμαστε την Ρωσία αλλά και να θέτουμε αυτά τα οποία δεν δεχόμαστε.