Υστερα από χρόνια ήπιας, αν όχι παθητικής, στάσης έναντι των κακοπληρωτών, οι τράπεζες παίρνουν το όπλο τους. Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις η ανοχή των τραπεζών έναντι υπερχρεωμένων επιχειρήσεων, τις οποίες χρηματοδοτούσαν κόντρα σε στοιχειώδη τραπεζικά κριτήρια, δημιουργεί πολλά ερωτήματα για τις σκοπιμότητες.
Δεκάδες είναι οι περιπτώσεις προβληματικών επιχειρήσεων που δεν εξυπηρετούσαν τις υποχρεώσεις τους, οι μέτοχοι-επιχειρηματίες δεν έκαναν την παραμικρή προσπάθεια εξυγίανσης και παρ’ όλα αυτά κάθε χρόνο ξόδευαν εκατομμύρια (δανεικά) χρήματα ως διοικητικά έξοδα απολαμβάνοντας μια πολυτελέστατη ζωή. Η ιδιότυπη αυτή ασυλία σε επιχειρήσεις χωρίς αύριο αλλά και άλλους «στρατηγικούς» κακοπληρωτές φαίνεται ότι τερματίζεται. Οι τράπεζες υιοθετούν αυστηρότερη στάση, η οποία σε μεγάλο βαθμό επιβάλλεται από τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό για τη μείωση των «προβληματικών» δανείων. Οι τράπεζες πρέπει να μειώσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs) μέχρι το τέλος του 2019 στα 40,2 δισ. ευρώ (από 75,2 δισ. σήμερα) και τα μη εξυπηρετούμενα πιστωτικά ανοίγματα (NPEs) στα 66,7 δισ. (από 103,9 δισ. σήμερα). Στο πρώτο τρίμηνο του 2017 οι επιδόσεις των τραπεζών στην επίτευξη των στόχων δεν ήταν ικανοποιητικές, κάτι που προκάλεσε τη διακριτική παρέμβαση της ΤτΕ, πιέσεις που θα ενταθούν από το φθινόπωρο.
Στελέχη τραπεζών σημειώνουν ότι το ζήτημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί την άμεση προτεραιότητα, προσθέτοντας ότι πλέον οι συνθήκες για την αντιμετώπισή τους έχουν ωριμάσει, ενώ πρώτη φορά από το ξέσπασμα της κρίσης οι τράπεζες έχουν στη διάθεσή τους ένα ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο, όπως διαμορφώθηκε μετά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου αλλά και τις προσθήκες που έφερε η νέα συμφωνία (εξωδικαστικός, νομική κάλυψη, ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί κ.ά.) αυξάνοντας τις δυνατότητες αντίδρασης.
Πλέον οι τράπεζες προχωρούν στην καταγγελία δανείων που βρίσκονται σε καθυστέρηση 180 ημέρες (6 μήνες) έναντι της μέχρι τώρα πρακτικής να καταγγέλλονται δάνεια σε καθυστέρηση 360 ημερών (ενός έτους) πρακτική που τους επόμενους μήνες θα ενισχυθεί σημαντικά.
Επιπλέον, ακολουθούν όλα τα προβλεπόμενα νομικά βήματα μέχρι το τέλος: δηλαδή πλειστηριασμό. Μέχρι τώρα οι τράπεζες καθυστερούσαν ή και απέφευγαν να προχωρήσουν σε καταγγελίες δανειακών συμβάσεων σε καθυστέρηση, ενώ ακόμα και μετά την καταγγελία, κατά κανόνα, δεν προχωρούσαν σε άλλες ενέργειες. Οι τράπεζες αναγνωρίζουν ότι έχουν ευθύνη για τη διόγκωση του αριθμού των στρατηγικών κακοπληρωτών, καθώς αποφεύγοντας να ασκήσουν τις σχετικές νομικές ενέργειες συνέβαλαν στην παγίωση της αντίληψης ότι δεν υπάρχει καμία επίπτωση αν σταματήσει κανείς να πληρώνει το δάνειό του. Αυτό αφορά από τα μικρά, μεσαία και μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια μέχρι τα στεγαστικά και τα καταναλωτικά δάνεια.
Οι τράπεζες υπογραμμίζουν ότι αυτό αλλάζει και ήδη έχουν ενεργοποιηθεί νομικές ενέργειες για εκατοντάδες προβληματικά επιχειρηματικά και στεγαστικά δάνεια που βρίσκονται στον «πάγο» εδώ και καιρό. Σύμφωνα με τις τράπεζες, στην αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων θα συμβάλει καθοριστικά η δημιουργία μιας δευτερογενούς αγοράς για την αγοραπωλησία τους. Ηδη έχουν αδειοδοτηθεί 3 εταιρείες διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων, ενώ τους επόμενους μήνες θα αδειοδοτηθούν 7 ακόμα σχετικές εταιρείες. Ετσι, μέχρι το τέλος του έτους θα λειτουργούν περισσότερες εταιρείες διαχείρισης «κόκκινων» δανείων από εμπορικές τράπεζες, αποτυπώνοντας ανάγλυφα τη δύσκολη πραγματικότητα για τον τραπεζικό κλάδο στη μετα-κρίση εποχή.
