ΣτΕ Γ΄ Τμ. 1442/2017: Πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση – Προνομιακή μεταχείριση ορισμένων κατηγοριών αθλητών,

ΣτΕ Γ΄ Τμ. 1442/2017 επταμ. (παραπεμπτική στην Ολομέλεια)
Αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας – Μέτρα αποκατάστασης – Πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση – Προνομιακή μεταχείριση ορισμένων κατηγοριών αθλητών, μέσω της εισαγωγής τους, καθ’ υπέρβαση του προβλεπόμενου αριθμού εισακτέων, σε σχολές της προτίμησής τους, συμπεριλαμβανομένων των ιατρικών σχολών – Συντελεστής βαρύτητας του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας για την εισαγωγή σε ιατρική σχολή – Προφορική εξέταση για άτομα με μαθησιακές δυσκολίες

(Α) Μέτρα αποκατάστασης – Συντρέχει έννομο συμφέρον προβολής του λόγου περί άνισης μεταχείρισης έναντι διακριθέντων αθλητών, δεδομένου ότι, εάν το Δικαστήριο κρίνει ότι αντιβαίνει στις συνταγματικές αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας, όπως προβάλλεται, η πρόβλεψη ποσοστού πρόσθετων θέσεων υπέρ των διακριθέντων αθλητών, θα είναι δυνατή, σε συμμόρφωση προς την απόφαση του Δικαστηρίου, η εγγραφή του αιτούντος ως υπεράριθμου σε μία εκ των ιατρικών σχολών της χώρας [αντίθετη μειοψηφία]
(Β) Οι διατάξεις του άρθρου 34 του ν. 2725/1999, όπως ίσχυαν κατά τον κρίσιμο χρόνο, παραβιάζουν τη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας μέτρου/σκοπού, προβλέποντας την πριμοδότηση αθλητών ακόμα και για λιγότερο σημαντικές επιτυχίες (πανελλήνια σχολικά πρωταθλήματα) και την καθ’ υπέρβαση εισαγωγή τους στις ανώτατες σχολές στο δυσανάλογα υψηλό ποσοστό του 4,5% των προβλεφθεισών θέσεων – Σύμφωνα με συγκλίνουσα άποψη, (α) η εισαγωγή υποψήφιων σπουδαστών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση επιβάλλεται να διενεργείται, ενόψει των συνταγματικών αρχών της ισότητας και της αξιοκρατίας, με κριτήρια αμιγώς ακαδημαϊκά, ήτοι βάσει των ικανοτήτων και δεξιοτήτων των υποψηφίων, (β) η ιδιότητα του διακριθέντος σε αγώνες αθλητή δεν συνδέεται καταρχήν με ικανότητες και δεξιότητες συναφείς με το γνωστικό αντικείμενο των ιατρικών σχολών και (γ) η προνομιακή μεταχείριση αθλητών όσον αφορά την εισαγωγή τους σε σχολές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μπορεί να δικαιολογηθεί μόνον κατ’ εξαίρεση σε περιπτώσεις ιδιαίτερα σημαντικών διακρίσεων σε αγώνες (πρώτες θέσεις σε Ολυμπιακούς Αγώνες, Παγκόσμια και Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα) και εφόσον η αθλητική δραστηριότητα των υποψήφιων σπουδαστών έχει κάποια συνάφεια με το γνωστικό αντικείμενο της σχολής στην οποία επιδιώκεται η εισαγωγή (π.χ. ΤΕΦΑΑ)
(Γ) Συντελεστής βαρύτητας του μαθήματος Νεοελληνικής Γλώσσας – Πλειοψηφήσασα άποψη: Ναι μεν η αξιολόγηση του επιπέδου της γλωσσικής επάρκειας ενός υποψηφίου, ανεξαρτήτως του προσανατολισμού των σπουδών του, είναι θεμιτή, διότι, αφενός, η γλωσσική καλλιέργεια υπηρετεί την ανάπτυξη της σκέψης και των πνευματικών δεξιοτήτων του ατόμου, και, αφετέρου, η εξέταση της γλωσσικής επάρκειας του υποψηφίου επιτρέπει μια αποτίμηση της συνολικότερης συγκρότησής του, η απόδοση όμως της ίδιας βαρύτητας στην εξέταση του μαθήματος γενικής παιδείας της Νεοελληνικής Γλώσσας και στην εξέταση ενός μαθήματος της Ομάδας Προσανατολισμού, όπως εν προκειμένω της Φυσικής, αποτελεί ρύθμιση απρόσφορη για την επίτευξη του από το νόμο επιδιωκόμενου σκοπού δημοσίου συμφέροντος, της επιλογής δηλ. των καταλληλότερων υποψηφίων σπουδαστών των ιατρικών σχολών, δεδομένου και ότι η επαρκής γνώση της νεοελληνικής γλώσσας προκύπτει ήδη σε μεγάλο βαθμό από την κατοχή του απολυτηρίου Λυκείου και η πρόσβαση στις ανώτατες σχολές πρέπει να κρίνεται κατά κύριο λόγο με βάση τις επιδόσεις στα συναφή προς τις επιδιωκόμενες σπουδές αντικείμενα [με αντίθετη μειοψηφία]
(Δ) Προφορική εξέταση του μαθήματος Νεοελληνικής Γλώσσας για κατηγορίες υποψηφίων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες – Πλειοψηφήσασα άποψη: Η μη πρόβλεψη από το νομοθέτη χωριστών θέσεων στις ανώτατες σχολές για τα άτομα τα οποία εξετάζονται προφορικώς δεν παραβιάζει τα όρια της ευχέρειας του νομοθέτη να διαμορφώσει κατά τρόπο αξιοκρατικό το σύστημα επιλογής των σπουδαστών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, λαμβανομένου ιδίως υπ’ όψη ότι τα θέματα στα οποία εξετάζονται προφορικώς οι υποψήφιοι είναι κοινά με αυτά στα οποία εξετάζονται οι υποψήφιοι της γενικής κατηγορίας και συνεπώς δεν πρόκειται για εξετάσεις μειωμένης δυσκολίας [με αντίθετη μειοψηφία]
Παραπομπή των ζητημάτων στην Ολομέλεια