Οι Περιφέρειες Ιονίων Νήσων, Νοτίου Αιγαίου, Αττικής και Πελοποννήσου φιγουράρουν στις πρώτες θέσεις μεταξύ των 13 περιφερειών με τους περισσότερους δήμους που δεν έχουν δημοσιεύσει εγκεκριμένους ισολογισμούς για το 2015, ενώ συνολικά το ποσοστό των δήμων που δεν είχαν αναρτήσει την έγκριση των λογιστικών τους καταστάσεων για τη χρήση του 2015 ανέρχεται στο 42% του συνόλου. Πρόκειται για 137 καλλικρατικούς δήμους σε σύνολο 325, που συγκεντρώνουν το 31% του πληθυσμού της χώρας, ενώ 18 δήμοι (ποσοστό 5,5%) δεν έχουν εγκεκριμένες λογιστικές καταστάσεις ούτε καν για την πρώτη διαχειριστική χρήση του 2011, οπότε και επιβλήθηκε η σχετική υποχρέωση. Αυτό προκύπτει από τη μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) «Ανάλυση των οικονομικών στοιχείων των Καλλικρατικών Δήμων», που παρουσιάστηκε χθες σε ειδική εκδήλωση και μέσω της οποίας επιχειρείται να διερευνηθεί κατά πόσον οι δήμοι, όπως αυτοί προέκυψαν από τη νέα αρχιτεκτονική του «Καλλικράτη», προσαρμόστηκαν στην υποχρέωση δημοσίευσης οικονομικών καταστάσεων με βάση σύγχρονη μεθοδολογία, δηλαδή τη λογιστική βάση του δεδουλευμένου.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΙΟΒΕ Τάκη Αθανασόπουλο, στόχος παρόμοιων πρωτοβουλιών είναι να αξιολογηθούν με επιστημονικό τρόπο οι αλλαγές που έγιναν τα τελευταία χρόνια, προκειμένου να αντληθούν διδάγματα από την πορεία μεταρρυθμίσεων και να γίνουν οι αναγκαίες διορθωτικές κινήσεις, που θα μας επιτρέψουν να βγούμε από την κρίση. Η λογιστική του δεδουλευμένου έγινε υποχρεωτική για όλους τους καλλικρατικούς δήμους, όπως προέκυψαν από τον νόμο του 2010, αλλά όπως καταγράφεται στη σχετική μελέτη, το ποσοστό των δήμων χωρίς εγκεκριμένους προϋπολογισμούς έχει εκτιναχθεί από το 6% το 2011, στο 14% το 2013 και στο 42% το 2015. Στις πρώτες θέσεις είναι οι Περιφέρειες Ιονίων Νήσων (71%), Νοτίου Αιγαίου (68%), Αττικής (53%), Πελοποννήσου (52%) και Βορείου Αιγαίου (44%), ενώ το 92% των δήμων με πληθυσμό μικρότερο των χιλίων κατοίκων δεν έχουν ακόμα εγκεκριμένο ισολογισμό για το 2015. Η μεθοδολογία του δεδουλευμένου, όπως εξήγησε ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής Νίκος Βέττας, επιτρέπει «την αναγνώριση και καταγραφή των δαπανών όταν καθίστανται δεδουλευμένα και των εσόδων όταν κερδίζονται και όχι όταν γίνεται η πληρωμή ή η είσπραξή τους αντίστοιχα».
Στη μελέτη καταγράφεται, πάντως, η βελτίωση στα χρηματοοικονομικά στοιχεία των δήμων την πενταετία 2011-2015, τουλάχιστον για όσους δημοσίευσαν οικονομικές καταστάσεις, παρά τη σημαντική πτώση των τακτικών επιχορηγήσεων κατά 25% σωρευτικά μεταξύ 2011 και 2015. Οπως συμπεραίνει το ΙΟΒΕ η οικονομική κατάσταση των δήμων που δημοσιεύουν με συνέπεια ισολογισμούς και καταστάσεις αποτελεσμάτων χρήσης δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αρνητική. Τα έσοδα έχουν μειωθεί, ωστόσο δεν παρατηρείται όξυνση ελλειμμάτων και συσσώρευση υποχρεώσεων, καθώς αντίστοιχη υποχώρηση καταγράφεται και στις δαπάνες των δήμων. Εντούτοις, μόνον 1 στους 10 δήμους κατάφερε να έχει λειτουργικά έσοδα υψηλότερα από τα λειτουργικά του έξοδα. Για να ξεπεραστεί το πρόβλημα της δημοσίευσης προτείνεται η αυστηροποίηση των ποινών, η παροχή τεχνικής υποστήριξης για τη διεκπεραίωση της διαδικασίας σύνταξης και έγκρισης των λογιστικών καταστάσεων στους μικρούς δήμους της χώρας και η υποχρεωτική ανάρτηση των λογιστικών καταστάσεων στη Διαύγεια και στις ιστοσελίδες των δήμων.
