Είκοσι και πλέον χρόνια από τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα δικαστήριο της Χάγης έκρινε το ολλανδικό κράτος συνυπεύθυνο για τον θάνατο 300 θυμάτων.
Ωστόσο, το Εφετείο της Χάγης ανέτρεψε εν μέρει την απόφαση του Πρωτοδικείου και έκρινε μερικώς μόνον υπεύθυνη τη χώρα καταγωγής των Ολλανδών κυανόκρανων για τα εγκλήματα πολέμου που διέπραξαν Σέρβοι.
Την μήνυση κατά της Ολλανδίας είχαν καταθέσει οι συγγενείς περίπου 6.000 θυμάτων, οι λεγόμενες «μητέρες της Σρεμπρένιτσα».
Στον πόλεμο της Βοσνίας δυνάμεις των Σέρβων σκότωσαν το 1995 πάνω από 8.000 μουσουλμάνους άνδρες, γέρους και αγόρια.
H Σρεμπρένιτσα είχε κηρυχθεί ασφαλής περιοχή από τα στρατεύματα του ΟΗΕ δυο χρόνια νωρίτερα και φυλασσόταν από Ολλανδούς στρατιώτες. Όταν οι Σέρβοι υπό τις διαταγές του στρατηγού Ράντκο Μλάντιτς την κατέλαβαν, οι πολύ λιγότεροι σε αριθμό Ολλανδοί, δεν έριξαν ούτε μια τουφεκιά για να υπερασπίσουν την πόλη. Κάπου 300 Βόσνιοι μουσουλμάνοι αναζήτησαν καταφύγιο στο στρατόπεδό τους, αλλά δεν έγιναν δεκτοί. Η σφαγή που ακολούθησε ήταν η μεγαλύτερη στην Ευρώπη μετά το Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο.
Διαβάζοντας την ετυμηγορία ο πρόεδρος του δικαστηρίου, Γκέπκε Ντούλεκ Σέρμερς είπε ότι οι Ολλανδοί στρατιώτες «γνώριζαν ή έπρεπε να γνωρίζουν ότι οι άνδρες [τα θύματα] δεν περνούσαν απλώς από έλεγχο… αλλά κινδύνευαν πραγματικά να υποστούν βασανιστήρια ή να εκτελεστούν.»
Η απόφαση αφορά μόνον στους 300 άνδρες που ζήτησαν καταφύγιο στην ολλανδική βάση. Και σε αντίθεση με την πρωτόδικη απόφαση λέει ότι η Ολλανδία υποχρεούται να πληρώσει μόνον το 30% της αποζημίωσης, καθώς το εφετείο υπολόγισε στο 70% τις πιθανότητες οι δράστες του μακελειού να έσερναν τα θύματα μακριά από τη βάση και να τα σκότωναν ανεξάρτητα από τι θα έκαναν οι Ολλανδοί κυανόκρανοι.
Το ύψος της αποζημίωσης θα οριστεί σε χωριστή διαδικασία εκτός και καταλήξουν σε συμφωνία οι συγγενείς των θυμάτων με το ολλανδικό κράτος.
Οι δικηγόροι του κράτους αναχώρησαν από το δικαστήριο χωρίς να σχολιάσουν την ετυμηγορία του. Η Ολλανδική κυβέρνηση είχε παραιτηθεί το 2002 αφού παραδέχθηκε την αποτυχία των κυανόκρανων να προστατέψουν τους πρόσφυγες, μολονότι η Ολλανδία επιμένει ότι την ευθύνη για το μακελειό φέρουν οι Σερβοβόσνιοι κι όχι οι Ολλανδοί στρατιώτες.
Το δικαστήριο απέρριψε την έφεση συγγενών άλλων θυμάτων της Σρεμπρένιτσα, που υποστήριξαν ότι η Ολλανδική κυβέρνηση θα έπρεπε να θεωρηθεί υπεύθυνη για την προστασία χιλιάδων ακόμη μουσουλμάνων που είχαν συγκεντρωθίέόε ξω απ τη βάση.
«Είναι μεγάλη αδικία», είπε η Μονίρα Σούμπασιτς της ομάδας «Μητέρες της Σρεμπρένιτσα.» «Το Ολλανδικό κράτος έπρεπε να αναλάβει τις ευθύνες του για τα δικά μας θύματα, επειδή θα μπορούσαν να τους προφυλάξουν μέσα στο στρατόπεδο.»
