Νέες δυνατότητες και άμεση πρόσβαση σε φορολογικά δεδομένα Ελλήνων από τρίτες χώρες αποκτά ο φοροελεγκτικός μηχανισμός της χώρας μας, με την ενσωμάτωση της νέας κοινοτικής οδηγίας (2015/2376) στο εθνικό δίκαιο, η οποία ψηφίζεται στη Βουλή την ερχόμενη εβδομάδα.
Η κυβέρνηση επιχειρεί να συνδυάσει τη διεύρυνση της διακρατικής συνεργασίας των διωκτικών αρχών με το προσκλητήριο αποκάλυψης και νομιμοποίησης αδήλωτων εισοδημάτων που θα διαρκέσει ως το φθινόπωρο, προκειμένου το Δημόσιο να εισπράξει επιπλέον έσοδα. Ωστόσο, πριν από τέσσερα χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ ως αντιπολίτευση καταψήφιζε το σύστημα που έφερνε τότε για ψήφιση η κυβέρνηση Σαμαρά, επικαλούμενος ακόμα και λόγους… προστασίας και ασφάλειας των προσωπικών δεδομένων των Ελλήνων πολιτών.
Το νέο πλαίσιο διεθνούς συνεργασίας για τον έλεγχο και την πάταξη της φοροδιαφυγής εγκαινίαζε το 2013 ο νόμος 4170 που ενσωμάτωνε την κοινοτική οδηγία 2011/16, η οποία έδωσε ευρείες δυνατότητες στους ελεγκτικούς μηχανισμούς της Ε.Ε. να διερευνήσουν και να ελέγξουν υποθέσεις φοροδιαφυγής. Η σημερινή κυβέρνηση φέρνει ένα νομοσχέδιο που επικαιροποιεί αυτό το πλαίσιο για τη συνεργασία και ανταλλαγή στοιχείων μεταξύ φορολογικών αρχών.
Με τα νέα δεδομένα διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής της υποχρεωτικής αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών, ενώ δημιουργείται κεντρικό ευρετήριο για τα κράτη-μέλη όπου καταγράφονται οι πληροφορίες και τα στοιχεία που διαβιβάζουν οι φορολογικές αρχές κάθε χώρας. Ετσι το σύστημα ενισχύεται και «κουμπώνει» με την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών χρηματοοικονομικών λογαριασμών (CRS) που ήδη τρέχει.
«Πεδίον δόξης» κατά της φοροδιαφυγής
Ο όγκος των πληροφοριών ο οποίος θα αρχίσει να εισρέει από φέτος προς τις ελληνικές αρχές αναμένεται να είναι τεράστιος. Η αξιοποίησή του όμως είναι και το μεγάλο στοίχημα για τον ελεγκτικό μηχανισμό του υπουργείου Οικονομικών, καθώς υπάρχει κίνδυνος μεγάλο μέρος πληροφοριών να μείνει αναξιοποίητο σε κάποιο συρτάρι.
Το σύστημα αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών είναι ουσιαστικά το νέο υπερόπλο των φοροελεγκτών στην αποκάλυψη του μαύρου χρήματος που κρύβεται σε φορολογικούς παραδείσους και στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής και της φορολογικής απάτης. Πρόκειται για μια παγκόσμια πλατφόρμα μέσω της οποίας ανταλλάσσονται πληροφορίες από τη χώρα προέλευσης των εισοδημάτων ή περιουσιακών στοιχείων στη χώρα της φορολογικής κατοικίας. Το σύστημα «ρίχνει» τα σύνορα του τραπεζικού απορρήτου σε πρώτη φάση από φέτος σε 54 χώρες. Το δεύτερο μεγάλο βήμα θα γίνει την 1η Ιανουαρίου 2018 με τη συμμετοχή 47 επιπλέον χωρών, καταρρίπτοντας ακόμα και το άβατο των ελβετικών τραπεζών.
Το νέο σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών περιορίζει δραστικά τα περιθώρια να κρύψει κάποιος χρήματα, δεδομένου ότι μετέχουν οι περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες, ακόμα και εκείνες με παράδοση στην τραπεζική διακριτικότητα (Ελβετία από το 2018), και φορολογικοί παράδεισοι (Λιχτενστάιν, Νησιά Κέιμαν, Μπαχάμες).
Από τον Σεπτέμβριο κιόλας υπολογίζεται ότι οι ελληνικές φορολογικές αρχές θα έχουν ενημέρωση για κάθε λογαριασμό και άλλα περιουσιακά στοιχεία που διατηρούσαν Ελληνες πολίτες στις 31 Δεκεμβρίου 2016 σε πολλές χώρες, όπως Ολλανδία, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Λιχτενστάιν, αλλά ακόμα και μέχρι τις Βερμούδες, τις Σεϋχέλλες, τα Νησιά Κέιμαν, το Μεξικό και τη Νότια Αφρική!
Ποιες πληροφορίες θα ανταλλάσσονται
Από την 1η Ιανουαρίου 2017 η αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών αφορά:
1. Λογαριασμούς Θεματοφυλακής (μετοχές, ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια).
2. Καταθετικούς Λογαριασμούς.
3. Ασφαλιστήρια Συμβόλαια με αξία εξαγοράς ή ασφαλιστήρια συμβόλαια προσόδων.
4. Ακαθάριστα ποσά τόκων, μερισμάτων και λοιπών εισοδημάτων που προέκυψαν σε σχέση με τα περιουσιακά στοιχεία που τηρούνται στον Δηλωτέο Λογαριασμό.
5. Ακαθάριστα έσοδα από την πώληση ή εξαγορά χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που καταβλήθηκαν ή πιστώθηκαν στον Δηλωτέο Λογαριασμό κατά το έτος αναφοράς.
Ολες οι πληροφορίες συνοδεύονται από αναλυτικά στοιχεία ταυτοποίησης του δηλωτέου προσώπου (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, ΑΦΜ, ημερομηνία και τόπος γέννησης), τον αριθμό του δηλωτέου λογαριασμού, στοιχεία ταυτοποίησης του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, την αξία και το υπόλοιπο του λογαριασμού. Τόσο για τους προϋπάρχοντες λογαριασμούς όσο και για τους νέους τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα προσδιορίσουν την κατοικία των προσώπων που μπορεί να γίνει με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες και, αν όχι μέσω αυτοπιστοποίησης.
Τα στοιχεία αυτά, μόλις φτάσουν στις ελληνικές φορολογικές αρχές, θα μπορούν να διασταυρωθούν με τις φορολογικές δηλώσεις και θα αποτελέσουν τη βάση για να διεξαχθούν έλεγχοι ώστε να εντοπιστεί χρήμα που δεν έχει φορολογηθεί.
Εφόσον προκύψει ένδειξη φοροδιαφυγής από τα στοιχεία που αποστέλλονται αυτόματα στο πλαίσιο της διαδικασίας CRS, θα μπορούν να αναζητηθούν και αναλυτικά οι κινήσεις του λογαριασμού από την ξένη τράπεζα. Εάν προκύπτουν διαφορές ανάμεσα στα τραπεζικά στοιχεία και τα δεδομένα των φορολογικών δηλώσεων, ο φορολογούμενος θα καλείται να προσκομίσει αναλυτικά στοιχεία για τα προηγούμενα έτη έτσι ώστε να δικαιολογήσει τα ποσά.
Χώρες που μετέχουν στο CRS
Από 1η Ιανουαρίου 2017 (στοιχεία λογαριασμών 31/12/2016)
Ανγκουίλα, Αργεντινή, Μπαρμπέιντος, Βέλγιο, Βερμούδες, Βουλγαρία, Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι, Νησιά Κέιμαν, Κολομβία, Κροατία, Κουρακάο, Κύπρος, Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Εσθονία, Νησιά Φερόε, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Γιβραλτάρ, Ελλάδα, Γροιλανδία, Γκέρνσεϊ, Ουγγαρία, Ισλανδία, Ινδία, Ιρλανδία, Νήσος του Μαν, Ιταλία, Τζέρσεϊ, Κορέα, Λετονία, Λιχτενστάιν, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Μεξικό, Μονσερά, Ολλανδία, Νιούε, Νορβηγία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σαν Μαρίνο, Σεϋχέλλες, Σλοβακία, Σλοβενία, Νότιος Αφρική, Ισπανία, Σουηδία, Τρινιντάντ και Τομπάγκο, Τερκς και Κέικος, Ηνωμένο Βασίλειο
Από 1η Ιανουαρίου 2018 (στοιχεία λογαριασμών 2017)
Αλβανία, Ανδόρα, Αντίγκουα και Μπαρμπούντα, Αρούμπα, Αυστραλία, Αυστρία, Μπαχάμες, Μπελίζ, Βραζιλία, Μπρουνέι, Νταρουσαλάμ, Καναδάς, Χιλή, Κόστα Ρίκα, Κίνα, Γκάνα, Γρενάδα, Χονγκ Κονγκ, Ινδονησία, Ισραήλ, Ιαπωνία, Λίβανος, Μακάο, Μαλαισία, Νησιά Μάρσαλ, Μονακό, Μαυρίκιος, Νέα Ζηλανδία, Κατάρ, Ρωσία, Σεντ Κιτς και Νέβις, Σαμόα, Σάντα Λουτσία, Σεντ Βίνσεντ, Σαουδική Αραβία, Σιγκαπούρη, Σεντ Μάρτεν, Ελβετία, Τουρκία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μπαχρέιν, Νήσοι Κουκ, Ναούρου, Παναμάς, Βανουάτου, Ουρουγουάη
