Με το μισό μέγεθος και υπό συνθήκες σημαντικής χρηματοοικονομικής πίεσης, αλλά με κερδοφορία, πορεύονται έπειτα από οκτώ χρόνια βαθιάς κρίσης οι μεγάλες ελληνικές ακτοπλοϊκές. Απειλούνται, όμως, ακόμα και μετά την εκτενή αναδιάρθρωση και τον εξορθολογισμό τους τόσο από την εγχώρια ύφεση όσο και από τον ανταγωνισμό των αερομεταφορών, αλλά και από τις διακυμάνσεις στις τιμές των καυσίμων. Την ίδια ώρα, οι προκλήσεις είναι μεγάλες, καθώς, μεταξύ άλλων, απαιτούνται σημαντικές επενδυτικές δαπάνες, προκειμένου να μπορέσει ο στόλος να συμμορφωθεί με τις νέες ρυθμιστικές απατήσεις που επιβάλλει το διεθνές περιβάλλον.
Είναι χαρακτηριστικό τού τι έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια το γεγονός πως σήμερα οι τέσσερις μεγάλες ακτοπλοϊκές εταιρείες, δηλαδή οι Μινωικές Γραμμές, η ΑΝΕΚ, η Hellenic Seaways και η Attica Group, ελέγχουν και εκμεταλλεύονται μόλις 45 πλοία, όταν το 2001 είχαν 125. Ακόμα και σε σχέση με το 2009, ο στόλος έχει υποδιπλασιαστεί. Η συρρίκνωση, βέβαια, που πάντως συνοδεύτηκε από την αναβάθμιση των εναπομεινάντων πλοίων, εξηγείται από τη μείωση της ζήτησης.
Συγκεκριμένα, η ζήτηση για επιβατικές μεταφορές και μεταφορές οχημάτων από το 2009 έχει μειωθεί κατά 46%, όσο ακριβώς και ο στόλος. Ο αθροιστικός κύκλος εργασιών των τεσσάρων κυμαίνεται πλέον οριακά πάνω από τα 700 εκατ. Αλλά τα λειτουργικά κέρδη ανέκαμψαν, όπως και τα καθαρά. Τα έσοδα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) για τους τέσσερις κινήθηκαν πέρυσι στα 152 εκατ. Αυτά προκύπτουν από τα στοιχεία της 16ης ετήσια μελέτης της για την ελληνική ακτοπλοΐα τής XRTC Business Consultants, που φέρει τον τίτλο «Η αγορά σε λήθαργο, αναμένοντας προοπτικές».
Οι ακτοπλοϊκές εταιρείες συνεχίζουν να μην μπορούν να επωφεληθούν από τη συνεχιζόμενη αύξηση της τουριστικής κίνησης, κυρίως λόγω αυξημένου αεροπορικού ανταγωνισμού, σημειώνει η XRTC, επισημαίνοντας πως, παρά την πρόοδο που έχει συντελεστεί, οι εταιρείες εξακολουθούν να είναι υψηλού λειτουργικού κόστους και ευάλωτες σε εξωγενείς κινδύνους.
Επιπλέον, οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων και το γενικότερο αρνητικό οικονομικό κλίμα εξακολουθούν να αποτελούν αποτρεπτικό παράγοντα για τον εγχώριο τουρισμό και τη χρησιμοποίηση ακτοπλοϊκών μέσων. «Η τιμή του ακτοπλοϊκού εισιτηρίου παραμένει ακριβή για τον μέσο Ελληνα, συγκριτικά με τις αεροπορικές μεταφορές για τις μετακινήσεις του στα νησιά», επισημαίνεται, ενώ λόγος γίνεται και για ανάγκη επανασχεδιασμού του ακτοπλοϊκού προϊόντος.
Η ελληνική ακτοπλοΐα αποτελεί το 17% της ευρωπαϊκής, ενώ ο πληθυσμός της Ελλάδας αντιστοιχεί μόλις στο 2,2 % του ευρωπαϊκού. Αλλά αυτό σημαίνει, ταυτόχρονα, ότι οι συγκοινωνίες στην Ελλάδα παρουσιάζουν ιδιομορφίες σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες και, συνεπώς, δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται με τα ίδια κριτήρια.
