Νέο αίτημα, το δεύτερο μέσα σε τέσσερις μήνες, να εξαιρεθεί από την υποχρέωση να εφαρμόζει συστηματικούς ελέγχους στα εξωτερικά σύνορά της κατέθεσε σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» η Ελλάδα. Με έγγραφό της προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Frontex και τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., η Ελληνική Αστυνομία ζητεί να αναστείλει για άλλους 18 μήνες την εφαρμογή του νέου και πιο αυστηρού Κώδικα Συνόρων Σένγκεν, που τέθηκε σε ισχύ τον Απρίλιο. Το αίτημα απέστειλε την περασμένη εβδομάδα η Διεύθυνση Προστασίας Συνόρων της ΕΛ.ΑΣ. Επικαλείται ελλείψεις σε υποδομές και την αυξημένη κίνηση σε δώδεκα αεροδρόμια της χώρας, ανάμεσα στα οποία το «Ελ. Βενιζέλος». Στα χερσαία σύνορα, η Αστυνομία ζητεί να αναστείλει τους ελέγχους στους μεθοριακούς σταθμούς Ευζώνων, Προμαχώνα και Νυμφαίας. Σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ., οι συγκεκριμένοι σταθμοί εξυπηρετούν μεγάλο αριθμό ταξιδιωτών και μια πιθανή εφαρμογή του νέου Κώδικα θα είχε σοβαρές επιπτώσεις στις μετακινήσεις, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες. Για να προλάβουν πιθανή αντίδραση των Βρυξελλών, οι επικεφαλής της Διεύθυνσης Προστασίας Συνόρων δεσμεύονται να ενισχύσουν τους «στοχευμένους» ελέγχους ατόμων, στα σημεία που θεωρούνται επικίνδυνα για τη διέλευση παράτυπων μεταναστών ή υπόπτων για τρομοκρατία, ενώ αξιωματούχοι της λεωφόρου Κατεχάκη επισημαίνουν ότι και άλλα κράτη-μέλη έχουν ζητήσει να εξαιρεθούν από την υποχρέωση να εφαρμόζουν συστηματικούς ελέγχους στα εξωτερικά σύνορά τους.
Η τροποποίηση της «συνθήκης» Σένγκεν επικυρώθηκε την 7η Μαρτίου στη Μάλτα και τέθηκε σε ισχύ αρχές Απριλίου. Προβλέπει ότι τα κράτη της «ζώνης» υποχρεούνται να πραγματοποιούν ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα της Ενωσης, όχι μόνο στους πολίτες «τρίτων» χωρών (όπως ίσχυε) αλλά και στους Ευρωπαίους πολίτες, κατά την είσοδο και έξοδό τους από την Ε.Ε. Η απόφαση για αυστηροποίηση των ελέγχων συνδεόταν άμεσα με την ανησυχία για το ενδεχόμενο επιστροφής των λεγόμενων «ξένων μαχητών», των Ευρωπαίων υπηκόων που εντάχθηκαν στις τάξεις του Ισλαμικού Κράτους. «Σημαντικό εργαλείο για την καταπολέμηση της τρομοκρατικής απειλής» είχαν χαρακτηρίσει το νέο Κώδικα Συνόρων κορυφαίοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι.
Η ΕΛ.ΑΣ. ξεκίνησε να εφαρμόζει το νέο σύστημα την 7η Απριλίου και δύο ημέρες αργότερα ενεργοποίησε άρθρο που της έδινε δυνατότητα εξάμηνης αναστολής του μέτρου λόγω σοβαρών προβλημάτων στην κίνηση επιβατών, κυρίως στο «Ελ. Βενιζέλος» και στους μεθοριακούς σταθμούς Προμαχώνα Σερρών και Νυμφαία Ροδόπης. Οι αστυνομικοί δεν περιορίζονταν στον συνήθη, τυπικό έλεγχο ταυτοπροσωπίας αλλά ήλεγχαν στις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων τα στοιχεία ταυτότητας όλων ανεξαιρέτως των ταξιδιωτών συμπεριλαμβανομένων των Ελλήνων. Επειδή μάλιστα, οι ελληνικές ταυτότητες δεν διαθέτουν ζώνη μηχανικής ανάγνωσης, ο έλεγχός τους δεν γινόταν αυτόματα στο σκάνερ αλλά ο αστυνομικός έπρεπε να πληκτρολογεί σε υπολογιστή τα στοιχεία καθενός κατόχου. Στο «Ελ. Βενιζέλος» ο χρόνος αναμονής για τις πτήσεις από και προς εκτός Σένγκεν προορισμούς άγγιζε τα 30 λεπτά, ενώ προβλήματα καταγράφηκαν και στα χερσαία σύνορα. «Οι ουρές που δημιουργήθηκαν ήταν ανεπανάληπτες, με τους επιβάτες να βρίσκονται σε απόγνωση» ανέφεραν σε ανακοίνωσή τους συνδικαλιστές αστυνομικοί. Εξάμηνη εξαίρεση ζήτησαν ακόμα η Φινλανδία, η Ιταλία, η Κροατία, η Ουγγαρία και η Βουλγαρία.
Την περασμένη εβδομάδα και πριν από τη συμπλήρωση της εξάμηνης εξαίρεσης, η ΕΛ.ΑΣ. ζήτησε με νέο αίτημά της προς τη Κομισιόν, τον Frontex και τα κράτη-μέλη της Ενωσης νέα 18μηνη αναστολή των συστηματικών ελέγχων σε 12 αεροδρόμια και τρεις μεθοριακούς σταθμούς, επικαλούμενη ανεπάρκεια υποδομών. Ταυτόχρονα, πάντως, δεσμεύεται να εφαρμόσει και να ενισχύσει τους στοχευμένους ελέγχους σε πιθανά σημεία εισόδου παράτυπων μεταναστών ή τρομοκρατών, ενώ διευκρινίζει ότι οι συστηματικοί έλεγχοι των πολιτών τρίτων χωρών θα συνεχιστούν κανονικά. Αστυνομικές πηγές διευκρίνισαν ότι και άλλα κράτη -μέλη αναμένεται ή έχουν ήδη ζητήσει 18μηνη παράταση, ανάμεσα στα οποία η Εσθονία που έχει την προεδρία της Ε.Ε.
