Τη δυνατότητα να απευθυνθούν απευθείας στη διοίκηση και να ζητήσουν αποζημίωση έχουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων, στα οποία επιβλήθηκαν πολεοδομικές δεσμεύσεις για λόγους προστασίας περιβάλλοντος. Αυτό όρισε απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, κάνοντας δεκτή προσφυγή ιδιοκτητών από την περιοχή Περιβολάκια της Ραφήνας. Με την απόφαση ανατρέπεται προηγούμενη νομολογία που όριζε ότι οι ενδιαφερόμενοι έπρεπε να αναζητήσουν το δίκιο τους μόνο μέσω της δικαστικής οδού, μια πολυετής και κοστοβόρα διαδικασία.
Οι πολίτες που προσέφυγαν στο ΣτΕ είναι οι κληρονόμοι του «κτήματος Κουζά», μιας μεγάλης περιοχής που συμπεριλήφθηκε στη ζώνη Α΄ (απόλυτης προστασίας, αδόμητη περιοχή) της ζώνης οικιστικού ελέγχου στα Μεσόγεια το 2003. Οι πολίτες είχαν απευθυνθεί στο υπουργείο Περιβάλλοντος (που ήταν υπεύθυνο για τη σχετική ρύθμιση) ζητώντας αποζημίωση δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, αλλά το αίτημά τους δεν απαντήθηκε. Κατόπιν οι ιδιοκτήτες προσέφυγαν στο ΣτΕ, ζητώντας ουσιαστικά να ακυρωθεί η άρνηση του υπουργείου να εξετάσει το αίτημά τους. Λόγω της σημασίας της, η υπόθεση παραπέμφθηκε το 2016 (απόφαση αρ. 1603) στη μείζονα σύνθεση του Ε΄ Tμήματος και η νέα απόφαση δημοσιεύθηκε πριν από λίγες ημέρες. Σύμφωνα λοιπόν με την απόφαση (αρ. 1833/2017), η διοίκηση έπρεπε να είχε εξετάσει το αίτημα αποζημίωσης. «Με την απόφαση μεταβάλλεται η νομολογία, καθώς για πρώτη φορά ορίζεται ότι η διοίκηση είναι υποχρεωμένη να εξετάσει το αίτημα των ιδιοκτητών για αποζημίωση του ακινήτου τους», εξηγεί ο δικηγόρος Απόστολος Παπακωνσταντίνου, που εκπροσώπησε τους προσφεύγοντες. «Μέχρι σήμερα, ο θιγόμενος ιδιοκτήτης έπρεπε να ακολουθήσει τη δικαστική οδό, μια εξαιρετικά χρονοβόρο διαδικασία η οποία αποθάρρυνε τους θιγέντες. Μάλιστα το Ε΄ Τμήμα προσδιόρισε και τα κριτήρια βάσει των οποίων κάποιος μπορεί να υποβάλλει αίτημα αποζημίωσης: η αίτηση πρέπει να έχει σαφή προσδιορισμό του ακινήτου, να αναφέρει τις χρήσεις γης στην περιοχή, την ενδεχόμενη αξία του. Πρόκειται ασφαλώς για ένα σημαντικό βήμα για τη διασφάλιση της ιδιοκτησίας και του κράτους δικαίου στη χώρα μας, σε πλήρη εναρμόνιση με τις σχετικές για την προστασία της ιδιοκτησίας κρίσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων».
