Με θετικό ισοζύγιο συστάσεων – διαγραφών επιχειρήσεων έκλεισε το πρώτο εξάμηνο του 2017, ενώ για πρώτη φορά από το 2013 ανακόπτεται η πτωτική πορεία των εγγραφών νέων επιχειρήσεων στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ). Βεβαίως, παρά τη θετική αυτή εξέλιξη, οι εγγραφές παραμένουν σε χαμηλότερα επίπεδα ακόμη και από το 2015, σε επίπεδο πρώτου εξαμήνου πάντα, ενώ τα στοιχεία για τις διαγραφές δείχνουν ότι κάθε μέρα μπαίνουν 77 «λουκέτα». Η πλειονότητα των νέων επιχειρήσεων πρόκειται για Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες (ΙΚΕ) και ατομικές επιχειρήσεις, δηλαδή μικρού μεγέθους, γεγονός για το οποίο η Τράπεζα της Ελλάδος διατυπώνει έντονο προβληματισμό στον βαθμό που η πλειονότητα αυτών χαρακτηρίζεται από χαμηλή ένταση τεχνολογίας και γνώσης.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΓΕΜΗ κατά το πρώτο εξάμηνο του 2017 ιδρύθηκαν 16.354 επιχειρήσεις έναντι 15.981 το αντίστοιχο εξάμηνο του 2016, καταγράφοντας αύξηση 2,33%. Την ίδια περίοδο διεγράφησαν από το ΓΕΜΗ 14.095 επιχειρήσεις έναντι 18.516 το πρώτο εξάμηνο του 2016, καταγράφοντας μείωση της τάξεως του 24%. Το ισοζύγιο είναι θετικό κατά 2.259 επιχειρήσεις, ενώ το 2016 ήταν αρνητικό κατά 2.535 επιχειρήσεις. Σημειώνεται ότι οι επιχειρήσεις που εμφανίζονται στις διαγραφές του ΓΕΜΗ βρίσκονται σε μία από τις ακόλουθες καταστάσεις: πτώχευση, διακοπή (ΔΟΥ), λύση – εκκαθάριση, υπό εκκαθάριση, διαδικασία συνδιαλλαγής, διαγραφή, διαγραφή λόγω συγχώνευσης, αναγκαστική διαχείριση, διαγραφή λόγω διάσπασης. Το πρώτο εξάμηνο του 2017 είναι το πρώτο από το 2013 όπου παρατηρείται άνοδος των εγγραφών και ταυτόχρονα μείωση των διαγραφών σε σύγκριση με το αντίστοιχο εξάμηνο της ακριβώς προηγούμενης χρονιάς.
Το 60% των νέων επιχειρήσεων που ιδρύθηκε κατά το πρώτο εξάμηνο του 2017 πρόκειται για ατομικές και ακολουθούν οι ΙΚΕ, το μερίδιο των οποίων στο σύνολο των συστάσεων είναι 22%. Το ίδιο διάστημα ιδρύθηκαν 1.455 ομόρρυθμες εταιρείες (8,89% του συνόλου), 307 νέες ανώνυμες εταιρείες (το 1,8% του συνόλου δηλαδή), μόλις 153 εταιρείες περιορισμένης ευθύνης (το 0,93% του συνόλου), ενώ οι υπόλοιπες νεοσύστατες εταιρείες είναι ετερόρρυθμες, συνεταιριστικές κ.λπ. Εξαιρετικά αρνητική εξέλιξη θεωρείται το γεγονός ότι όχι μόνο ανοίγουν ολοένα και λιγότερες ανώνυμες εταιρείες, εταιρείες που συνήθως είναι μεγάλου μεγέθους, αλλά κλείνουν πολύ περισσότερες από όσες ιδρύονται. Το πρώτο εξάμηνο του 2017 διεγράφησαν από το ΓΕΜΗ 457 ανώνυμες εταιρείες.
Την έντονη ανισορροπία που διατηρείται και εν καιρώ κρίσης ανάμεσα στις μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις στην Ελλάδα επισημαίνει και η Τράπεζα της Ελλάδας στην ετήσια έκθεση για τη νομισματική πολιτική, η οποία δημοσιοποιήθηκε χθες. Σε ειδικό θέμα που περιλαμβάνει η έκθεση για τις εγγραφές και διαγραφές επιχειρήσεων επισημαίνεται ότι η αύξηση του μεριδίου των μικρών επιχειρήσεων, ειδικά όταν είναι χαμηλής έντασης τεχνολογίας και γνώσης, «μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα λιγότερες ευκαιρίες για δημιουργία οικονομιών κλίμακας, μικρότερη δυνατότητα πραγματοποίησης και χρηματοδότησης έρευνας και καινοτομίας στο εσωτερικό των επιχειρήσεων, αυξανόμενα κόστη και υψηλότερους φραγμούς στην πρόσβαση σε νέες εξαγωγικές αγορές και μικρότερες δυνατότητες διασύνδεσης με διεθνή δίκτυα διανομής και παραγωγής και συνεπώς χαμηλότερη παραγωγικότητα». Η ΤτΕ προτείνει την ενίσχυση της δημιουργίας clusters (συστάδων) μικρομεσαίων επιχειρήσεων, προκειμένου έτσι να καταστούν πιο καινοτόμες και να παρέχουν προϊόντα και υπηρεσίες υψηλότερης προστιθέμενης αξίας.
