Το… βαρύ πυροβολικό «ρίχνουν» τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα
Σε διαγραφές «κόκκινων» δανείων έχουν προχωρήσει τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα συνολικού ύψους 2 δισ. ευρώ διότι διαπιστώνουν σημάδια παρατεταμένης κάμψης στις ρυθμίσεις, την ώρα που πρέπει να αυξηθούν σημαντικά, για να επιτευχθούν οι «φιλόδοξοι» στόχοι του 2018.
Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, σύμφωνα με τα οποία από το 2010 μέχρι και τον Μάιο του 2017 οι τράπεζες έχουν διαγράψει δάνεια ύψους 12 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 4,4 δισ. ευρώ το 2016 και τους πρώτους μήνες του 2017.
Οι διαγραφές επικεντρώνονται κυρίως στα επιχειρηματικά καθώς και στα καταναλωτικά δάνεια, που σε αντίθεση με τα στεγαστικά δάνεια, είναι οι πιο ευαίσθητες κατηγορίες, καθώς ένα σημαντικό τμήμα αυτών των δανείων δεν έχει επαρκείς εξασφαλίσεις. Το εργαλείο των… διαγραφών αναμένεται να επιστρατευτεί με μεγαλύτερη ένταση όλο το 2017 και το 2018 με την εφαρμογή του εξωδικαστικού μηχανισμού για τη ρύθμιση των χρεών μικρών, μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων.
Αξιοποιώντας τις αλλαγές που επήλθαν στο νομοθετικό πλαίσιο (σ.σ. εξωδικαστικός συμβιβασμός, νομική κάλυψη), οι νέου τύπου ρυθμίσεις εστιάζονται στην οριστική διευθέτηση δανείων, με «δέλεαρ» γενναίες διαγραφές χρέους. Προτείνεται, δηλαδή, στους δανειολήπτες με μη εξυπηρετούμενα δάνεια η άφεση μέρους του χρέους τους, εφόσον εξυπηρετήσουν ομαλά, ή αποπληρώσουν πρόωρα το συμφωνηθέν μέρος της οφειλής.
Στα στεγαστικά δάνεια, τα νέα προγράμματα λειτουργούν με τη δομή του διαχωρισμού της οφειλής (split balance), με τη διαφορά ότι γνωστοποιείται εξαρχής στους δανειολήπτες ότι θα διαγραφεί το μέρος του δανείου που «παγώνει», εφόσον εξοφληθεί το υπόλοιπο.
Η τράπεζα, αφού υπολογίσει την τρέχουσα αξία του ακινήτου, προτείνει στον δανειολήπτη την εξής ρύθμιση: να εξοφλήσει σε βάθος ετών το μέρος του δανείου που αντιστοιχεί στην εμπορική αξία του ακινήτου. Το υπόλοιπο μέρος αρχικά «παγώνει» και εν συνεχεία διαγράφεται, εφόσον ο δανειολήπτης αποδειχθεί συνεπής στη ρύθμιση.
Για παράδειγμα, για στεγαστικό δάνειο ανεξόφλητου υπολοίπου 300.000 ευρώ, με τρέχουσα αξία του ενυπόθηκου ακινήτου στις 180.000 ευρώ, ο δανειολήπτης θα καλείται να αποπληρώσει τις 180.000 και αν φανεί συνεπής, θα διαγράφεται οφειλή ύψους 120.000 ευρώ.
ΗΤτΕ καλεί τις τράπεζες να εντείνουν στο προσεχές διάστημα τις προσπάθειες για την επίτευξη των επιχειρησιακών τους στόχων για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, που αποτελεί και το μεγαλύτερο «αγκάθι» του τραπεζικού συστήματος. Σε αυτό το πλαίσιο, οι τράπεζες οφείλουν να στηρίξουν τις υπερχρεωμένες επιχειρήσεις με προοπτικές βιωσιμότητας και να προωθήσουν οριστικές λύσεις για τις επιχειρήσεις χωρίς προοπτικές βιωσιμότητας και να γίνουν αυστηρές με τους στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Στο τέλος Δεκεμβρίου, το ύψος των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων ανήλθε, κοντά 106 δισ. ευρώ, ελαφρώς μειωμένο από τα 108 δις ευρώ του 2015. Μία βελτίωση ύψους περίπου 2 δις ευρώ και ήταν αποτέλεσμα διαγραφών δανείων και αφετέρου του γεγονότος ότι κάποιες πιστώσεις που είχαν παρουσιάσει καθυστέρηση άρχισαν και πάλι, μετά από αναδιάρθρωση της οφειλής, να εξυπηρετούνται, αντισταθμίζοντας έτσι, σε συνδυασμό με τις αποπληρωμές δανείων και τις εισπράξεις από ρευστοποιήσεις, τη δημιουργία νέων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων.
