To Ε΄ τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) έκρινε αντισυνταγματικές τις «οικιστικές πυκνὀτητες» εντός των δασικών εκτάσεων, δηλαδή τους οικισμούς αυθαιρέτων μέσα στους δασικούς ιστούς (ανεξάρτητα του μεγέθους τους), οι οποίοι εξαιρούνται από τους δασικούς χάρτες.
Ωστόσο, την τελική κρίση για το θέμα θα την έχει η Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου όπου παρέπεμψε το Ε’ τμήμα προκειμένου να αποφανθεί οριστικά ως προς την συνταγματικότητα ή μη της σχετικής υπουργικής απόφασης. Πρόκειται για την υπ’ αριθμ. 34844/11.7.2016 απόφαση του υπουργού και αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος με την οποία έγινε ο προσδιορισμός του περιγράμματος της «οικιστικής πύκνωσης», κατά την έννοια του νόμου 3889/2010 (άρθρο 23 παρ. 4). Οι περιοχές «οικιστικής πυκνότητας» περικλείονται στους χάρτες με «ιώδες περίγραμμα».
Η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ περί της συνταγματικότητας ή μη της επίμαχης υπουργικής απόφασης θα έχει καθοριστικό λόγο τόσο στη διαμόρφωση των δασικών χαρτών όσο και στην περιφρούρηση και μη επέκταση των οικισμών αυθαιρέτων μέσα στους δασικούς ιστούς.
Προσφυγή στο ΣτΕ έχει υποβάλει το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση – WWF που ζητά την ακύρωση της επίμαχης υπουργικής απόφασης ως αντισυνταγματικής και παράνομης.
Το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ με την υπ΄ αριθμ 1942/2017 απόφασή του, με πρόεδρο τον αντιπρόεδρο Αθανάσιο Ράντο και εισηγητή τον σύμβουλο Επικρατείας Χρήστο Ντουχάνη, παρέπεμψαν το όλο ζήτημα στην Ολομέλεια, καθώς είτε ομόφωνα σε ένα σκέλος, είτε κατά πλειοψηφία σε άλλο, έκριναν αντισυνταγματική την προσβαλόμενη υπουργική απόφαση.
Στο σκεπτικό της απόφασης του ΣτΕ αναφέρεται ότι η εν λόγω υπουργική απόφαση «περιέχει τον όρο της «οικιστικής πύκνωσης» ως περιοχή υπαγόμενη σε ειδικό νομικό καθεστώς (εξαίρεση από την διαδικασία των δασικών χαρτών, μόνιμη ή πρόσκαιρη ειδική περιβαλλοντική και πολεοδομική διαδικασία, κ.λπ.), χωρίς όμως να δίνει η ίδια η εν λόγω υπουργική απόφαση τον ορισμό της ή να εκθέτει τα ληπτέα υπόψη στοιχεία για την υπαγωγή ορισμένης περιοχής στην έννοια της «οικιστικής πύκνωσης» ή να προβλέπει, έστω σε αδρές γραμμές τα χαρακτηριστικά της, ούτε τέλος προβλέπει τη διαδικασία για το χαρακτηρισμό της».
Ακόμη, οι σύμβουλοι Επικρατείας τονίζουν ότι η ρύθμιση των θεμάτων αυτών ανατίθεται εξ ολοκλήρου στην διοίκηση (πολιτεία) και ότι ο μόνος αρμόδιος για το εν λόγω θέματα είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και κανένας άλλος, σύμφωνα με τις επιταγές του άρθρου 43 του Συντάγματος.
Με αυτή τη σκέψη ομοφώνα, όλοι σύμβουλοι Επικρατείας, αποφάνθηκαν ότι η υπουργική απόφαση είναι άκυρη, καθώς σύμφωνα με το Σύνταγμα ,τα θέματα αυτά τα οποία δεν είναι περιορισμένου ενδιαφέροντος, μπορούν να λυθούν και να καθοριστούν μόνο με την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος.
Αντίθετα, οι σύμβουλοι του Ε΄ Τμήματος εξέφρασαν διαφορετικές απόψεις ως προς την Συνταγματικότητα γενικότερα του καθορισμού και του σκοπού των «οικιστικών πυκνοτήτων» ή αλλιώς οικισμών αυθαιρέτων.
Συγκεκριμένα, η πλειοψηφία τάχθηκε με την άποψη της αντισυνταγματικότητας, ενώ αντίθετα ο κ. Ράντος με την άποψη της συνταγματικότητας, με τον ισχυρισμό, μεταξύ των άλλων, ότι έτσι περιχαρακώνονται οι οικισμοί των αυθαιρέτων και σταματάει η επέκτασή τους
Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν περίπου 700.000 σπίτια σε αυθαίρετους οικισμούς και κυρίως στην Αττική, τη Χαλκιδική, την Εύβοια και την Κρήτη. Στην Αττική έχουν καταγραφεί περίπου 150 αυθαίρετοι οικισμοί στους οποίους υπάρχουν περίπου 10.000 σπίτια. Μάλιστα, στη Δυτική και Βορειοδυτική Αττική, κατά μήκος της ακτίνας Μέγαρα – Βίλια – Οινόη, υπάρχουν περί τους 50 οικισμούς με 1.500 αυθαίρετα.
Τέλος, το πρόβλημα με τους αυθαίρετους οικισμούς αναδείχθηκε με την κύρωση των δασικών χαρτών και επικεντρώνεται στο σημείο όπου το δάσος συναντά τον οικιστικό ιστό.
