Η εφαρμογή της αρχής της διαδοχικής ασφάλισης μετά τη συνταξιοδότηση- Α΄ΣΤΕ 1154/2017
Με την παράγραφο 5 του άρθρου 2 του ν.δ. 4202/1961, η οποία προστέθηκε με το άρθρο 9 παρ. 1 του ν. 1405/1983, ρυθμίσθηκε ειδική περίπτωση εφαρμογής των αρχών της διαδοχικής ασφαλίσεως με σκοπό την προσαύξηση συντάξεως η οποία απονεμήθηκε από ασφαλιστικό οργανισμό είτε κατά τις οικείες καταστατικές του διατάξεις είτε κατά τις διατάξεις της διαδοχικής ασφαλίσεως. Κατά την διάταξη αυτή, σε περίπτωση κατά την οποία συνταξιούχος γήρατος ασφαλιστικού οργανισμού, ανέλαβε, μετά την συνταξιοδότησή του, εργασία ή απασχόληση για την οποία ασφαλίσθηκε σε άλλον ομοειδή ασφαλιστικό φορέα επιτρέπεται, κατ΄αίτησή του, η προσμέτρηση του χρόνου που διήνυσε στον άλλον ασφαλιστικό φορέα μέχρι την διακοπή της ασφαλίσεώς του σ’ αυτόν στον χρόνο που χρησιμοποιήθηκε για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού του δικαιώματος και η ανάλογη προσαύξηση του ποσού της συντάξεως την οποία λαμβάνει από τον απονέμοντα την σύνταξη ασφαλιστικό οργανισμό με συμμετοχή στην σχετική δαπάνη του ασφαλιστικού οργανισμού στον οποίο πραγματοποιήθηκε ο προσμετρούμενος χρόνος (βλ. σχετικώς Σ.τ.Ε. 601/2016 επτ.). Σύμφωνα με την οικεία εισηγητική έκθεση, ο σκοπός, στον οποίο αποβλέπει η ρύθμιση, συνίσταται στην διασφάλιση ασφαλιστικών δικαιωμάτων εργαζομένων μετά την συνταξιοδότησή τους και στην αποτροπή της «απώλειας» έστω και μίας ημέρας εργασίας από αυτούς υπό την ασφάλιση άλλου ασφαλιστικού οργανισμού, προδήλως δε, η ρύθμιση αυτή συνιστά – παραλλήλως – και κίνητρο για την εκ μέρους του συνταξιούχου γήρατος γνωστοποίηση στον οικείο ασφαλιστικό φορέα ασφαλιστέας εργασίας ή απασχολήσεώς του και την αποτροπή της εισφοροδιαφυγής. Εν όψει του σκοπού αυτού, για την ταυτότητα του λόγου και παρά την γραμματική διατύπωση της ως άνω διατάξεως, οφειλόμενης προδήλως στην ένταξη αυτής σε νομοθέτημα περί διαδοχικής ασφαλίσεως, κατά την εν λόγω διάταξη, η προσμέτρηση τέτοιου χρόνου ασφαλίσεως (δηλαδή πραγματοποιηθέντος από συνταξιούχο γήρατος σε άλλον ομοειδή ασφαλιστικό φορέα μετά την συνταξιοδότησή του) και η κατά τα ανωτέρω προσαύξηση της ήδη απονεμηθείσας συντάξεως κατά την διάταξη αυτή, επιτρέπεται και στην περίπτωση κατά την οποία η υπαγωγή στην ασφάλιση, την οποία αφορά ο ως άνω προσμετρούμενος χρόνος, είχε ήδη χωρήσει πριν από την συνταξιοδότηση, αποκλειομένης, πάντως, της χρησιμοποιήσεως του παράλληλου, μέχρι την συνταξιοδότηση, χρόνου ασφαλίσεως στον άλλο ομοειδή ασφαλιστικό φορέα για οποιονδήποτε ασφαλιστικό σκοπό, καθώς και του επιτρεπτώς, κατά τα ανωτέρω, προσμετρηθέντος χρόνου για άλλο ασφαλιστικό σκοπό.
Το δικάσαν διοικητικό εφετείο έκρινε ότι, η διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 2 του ν.δ. 4202/1961, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 9 παρ. 1 του ν. 1405/1983, δεν έχει την έννοια ότι ο συνταξιούχος λόγω γήρατος ενός ασφαλιστικού φορέα δικαιούται να ζητήσει την εφαρμογή της μόνο στην περίπτωση που, ύστερα από τη συνταξιοδότησή του, άρχισε να ασφαλίζεται σε άλλον ομοειδή φορέα, αλλά απαγορεύει μόνο την προσμέτρηση στη σύνταξη του χρόνου της ταυτόχρονης και παράλληλης ασφαλίσεως σε ομοειδείς ασφαλιστικούς φορείς, δηλαδή, στην προκειμένη περίπτωση, απαγορεύεται ο συνυπολογισμός μόνο του χρονικού διαστήματος από 1.3.1996 μέχρι 31.5.1996, κατά το οποίο ο αναιρεσίβλητος υπήρξε ενεργά και παράλληλα ασφαλισμένος και στο Τ.Σ.Α. (μέχρι τη συνταξιοδότησή του από 1.6.1996) και στο Τ.Ε.Β.Ε., άλλωστε δε το εν λόγω χρονικό διάστημα είχε ζητήσει ο ίδιος ο αναιρεσίβλητος από τον συνταξιοδοτικό του φορέα να «αφαιρεθεί» και να προσμετρηθεί για την προσαύξηση του ποσού της συντάξεώς του μόνο το, μετά τη συνταξιοδότησή του, διάστημα από 1.6.1996 μέχρι 1.3.2004, κατά το οποίο ασφαλιζόταν πλέον μόνο στο Τ.Ε.Β.Ε.
Κατά τη γνώμη που επικράτησε στο Τμήμα δεν αποκλειόταν στην περίπτωση του αναιρεσίβλητου η εφαρμογή των διατάξεων της διαδοχικής ασφαλίσεως και η προσμέτρηση του μη συμπίπτοντος χρόνου, που διένυσε ο αναιρεσίβλητος διαδοχικώς στο Τ.Ε.Β.Ε. μετά τη συνταξιοδότησή του από το Τ.Σ.Α., ώστε να προσαυξηθεί το ποσό της ήδη καταβαλλόμενης συντάξεώς του, δίχως να ασκεί επιρροή το γεγονός ότι, κατά τον χρόνο της συνταξιοδοτήσεως του αναιρεσίβλητου από το Τ.Σ.Α., υπήρχε ενεργός ασφαλιστικός δεσμός αυτού και με το Τ.Ε.Β.Ε.