To Ντίζελγκεϊτ, το οποίο ξεκίνησε ως σκάνδαλο εξαπάτησης των αμερικανικών αρχών από τη Volkswagen, έχει πλέον αποδειχθεί ότι είναι η κορυφή του παγόβουνου. Εχει προκαλέσει δε σοβαρότατο πλήγμα στην αξιοπιστία της γερμανικής βιομηχανίας εν γένει. Αυτά επισημαίνονται σε εκτενές ρεπορτάζ που δημοσιεύθηκε στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel. Παράλληλα, αποκαλύπτει τις πολύ στενές σχέσεις μεταξύ κυβέρνησης και βιομηχανίας. Τι σημαίνει κορυφή του παγόβουνου; Ολες οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες (BΜW, VW, Daimler), σε μικρότερη ή μεγαλύτερη κλίμακα, χρησιμοποιούν «πειραγμένο» λογισμικό στα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητά τους, ώστε να περνούν τους επίσημους ελέγχους όσον αφορά τη μέτρηση των εκπομπών ρύπων και κυρίως του οξειδίου του αζώτου. Βέβαια, ακριβώς εξαιτίας αυτής της μεθόδου, όταν τα αυτοκίνητα βγουν στους αυτοκινητοδρόμους, εκπέμπουν πολύ περισσότερο οξείδιο του αζώτου από το επιτρεπόμενο τόσο στην Ευρώπη όσο και τις ΗΠΑ.
Και όχι μόνον οι τρεις αυτοκινητοβιομηχανίες επινόησαν την τεχνολογία εξαπάτησης, αλλά από τη δεκαετία του 1990 συντονίστηκαν μεταξύ τους και οργάνωσαν την τοποθέτηση του σχετικού εξοπλισμού στα αυτοκίνητά τους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ερευνά αν ο εν λόγω συντονισμός μεταξύ των εταιρειών (ΒΜW, VW, Daimler) συνιστά καρτέλ, καταστρατηγώντας τους όρους του θεμιτού ανταγωνισμού. Επίσης, έγινε γνωστό πως η VW για να φτιάξει έναν λιγότερο ρυπογόνο πετρελαιοκινητήρα πήρε δάνεια από την ΕΤΕπ, παραπλανώντας την. Η γερμανική κυβέρνηση συναντήθηκε με την ηγεσία των αυτοκινητοβιομηχανιών και ζήτησε μέτρα μείωσης των εκπομπών οξειδίου του αζώτου. Η απόφαση, όμως, θεωρήθηκε «χάδι» για τις εταιρείες, οι οποίες απλώς θα αναβαθμίσουν το επίμαχο λογισμικό σε 5 εκατ. αυτοκίνητα στη Γερμανία, ώστε να εκπέμπουν λιγότερους ρύπους. Ωστόσο, τα μισά σχεδόν από αυτά τα οχήματα τα έχει ήδη αποσύρει η VW λόγω Ντίζελγκεϊτ. Επίσης, οι αυτοκινητοβιομηχανίες σε συνεργασία με την κυβέρνηση θα ιδρύσουν ταμείο με κεφάλαια ύψους 500 εκατ. ευρώ, οι πόροι του οποίου θα βοηθήσουν τις πόλεις να στραφούν σε λιγότερο ρυπογόνα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Ο Γιούργκεν Ρες, επικεφαλής της καταναλωτικής οικολογικής οργάνωσης «Περιβαλλοντική Δράση για τη Γερμανία», θεωρεί αστεία τη συμφωνία, κάνοντας λόγο για «πολιτικές Μίκι Μάους». «Η μείωση της ρύπανσης από τη συμφωνία είναι 5%, δηλαδή αμελητέα, ενώ εξίσου περίεργο είναι ότι στο ταμείο των 500 εκατ. ευρώ η κυβέρνηση βάζει τα μισά και τα υπόλοιπα οι εταιρείες, αλλά τους όρους τούς θέτουν αποκλειστικά οι τελευταίες». Επειτα από κινητοποίηση της οικολογικής οργάνωσης, διοικητικό δικαστήριο στη Στουτγάρδη αποφάσισε ότι οι δημοτικές αρχές δικαιούνται να απαγορεύσουν την κυκλοφορία σε ντιζελοκίνητα οχήματα αν δεν πληρούν τις αυστηρές προδιαγραφές της Ε.Ε.
Ποιος είναι ο λόγος που επί χρόνια οι γερμανικές κυβερνήσεις ήταν πολύ επιεικείς απέναντι στον κλάδο του αυτοκινήτου; Ισως επειδή προσφέρει το ένα πέμπτο του ΑΕΠ της Γερμανίας και απασχολεί 800.000 άτομα. Το Spiegel υπενθυμίζει τις στενές σχέσεις των δύο πλευρών: ο πρώην υπουργός Μεταφορών Ματίας Βίσμαν είναι πρόεδρος της Ενωσης Γερμανικών Αυτοκινητοβιομηχανιών και ο Μίκαελ Γιάνσεν, πρώην διευθυντής προσωπικού του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος της καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ, ασχολείται με το λόμπινγκ για λογαριασμό της Volkswagen.