Δέκα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από μία εκ των χειρότερων κρίσεων που αντιμετώπισε η παγκόσμια οικονομία, αλλά η Ε.Ε., μέσω των συντονισμένων προσπαθειών κυβερνήσεων και θεσμικών οργάνων κατόρθωσε όχι μόνο να την ξεπεράσει αλλά και να επιστρέψει σε θετική πορεία ανάπτυξης.
Όπως αναφέρει ανακοίνωση της Κομισιόν «η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση άρχισε πριν από 10 χρόνια και οδήγησε την Ευρωπαϊκή Ένωση στη χειρότερη ύφεση της εξηκονταετούς ιστορίας της. Η κρίση δεν άρχισε στην Ευρώπη, αλλά τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη χρειάστηκε να αντιδράσουν αποφασιστικά για να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της και καλύψουν τις ελλείψεις της αρχικής δομής της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης.
» Η ανταμοιβή για την αποφασιστική δράση: σήμερα, η οικονομία της ΕΕ μεγεθύνεται για πέμπτο συνεχές έτος. Η ανεργία βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2008, οι τράπεζες είναι ισχυρότερες, οι επενδύσεις ανακάμπτουν και τα δημόσια οικονομικά είναι σε καλύτερη κατάσταση. Οι πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις είναι ενθαρρυντικές, αλλά πρέπει να καταβληθούν ακόμη μεγάλες προσπάθειες για να ξεπεραστούν τα προβλήματα που κληροδότησαν τα χρόνια της κρίσης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει κινητοποιηθεί πλήρως προκειμένου να υλοποιήσει την ατζέντα της για την απασχόληση, την ανάπτυξη και την κοινωνική δικαιοσύνη».
Ο αντιπρόεδρος Βάλντις Ντομπρόβσκις, αρμόδιος για το Ευρώ και τον Κοινωνικό Διάλογο, δήλωσε τα εξής: «Χάρη στην αποφασιστική πολιτική απόκριση στην κρίση, η οικονομία της ΕΕ βρίσκεται πλέον σε στάδιο σταθερής ανάκαμψης και η Οικονομική και Νομισματική Ένωση είναι ισχυρότερη από πριν. Πρέπει να οικοδομήσουμε πάνω σε αυτή την πρόοδο, με την ολοκλήρωση της δημοσιονομικής ένωσης, την αναμόρφωση των οικονομιών μας για την ενίσχυση της σύγκλισης, της αποφυγής των αποκλεισμών και της ανθεκτικότητας και τη διατήρηση της βιωσιμότητας των δημοσίων οικονομικών. Στην προσπάθειά μας αυτή, θα πρέπει να επιδιώξουμε μια ισορροπημένη προσέγγιση, όπου η μείωση και ο επιμερισμός των κινδύνων συμβαδίζουν και διαφυλάσσεται η ενότητα της ενιαίας αγοράς.»
Ο Πιερ Μοσκοβισί, επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Φορολογίας και Τελωνείων, δήλωσε: «Δέκα χρόνια μετά το ξέσπασμα της παγκόσμιας κρίσης, η ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας έχει ισχυροποιηθεί και διευρυνθεί. Πρέπει να εκμεταλλευτούμε αυτή την θετική ώθηση για να ολοκληρώσουμε τη μεταρρύθμιση της Οικονομικής και Νομισματικής μας Ένωσης. Δεν είναι αυτομάτως σωστά όλα τα κληροδοτήματα από το παρελθόν. Έχουμε διαπιστώσει την εμφάνιση μεγαλύτερων κοινωνικών και οικονομικών αποκλίσεων εντός και μεταξύ των κρατών μελών. Είναι σημαντικό οι προσπάθειές μας στο μέλλον να συμβάλουν στην πραγματική και βιώσιμη σύγκλιση των οικονομιών μας.»
Η αρχή της BNP Paribas
Πριν από δέκα χρόνια στις 9 Αυγούστου του 2007, η BNP Paribas έγινε η πρώτη μεγάλη τράπεζα που αναγνώρισε τις επιπτώσεις από την έκθεσή της σε αγορές ενυπόθηκων δανείων μειωμένης εξασφάλισης στις Ηνωμένες Πολιτείες, με αποτέλεσμα να υποχρεωθεί να παγώσει τα εκτεθειμένα κεφάλαια. Στα έτη που ακολούθησαν, η αρχικά χρηματοπιστωτική κρίση μετατράπηκε σε τραπεζική κρίση και κρίση δημόσιου χρέους, επηρεάζοντας σύντομα την πραγματική οικονομία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετώπισε τη χειρότερη ύφεση στην ιστορία της, που άφησε βαθιά σημάδια στους πολίτες μας, τις επιχειρήσεις και τις οικονομίες των κρατών μελών.
Αντιμέτωπα με αυτές τις αντιξοότητες, τα θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη της ΕΕ έλαβαν ισχυρές πολιτικές αποφάσεις για τον περιορισμό της κρίσης, τη διαφύλαξη της ακεραιότητας του ευρώ και την αποφυγή χειρότερων πιθανών επακόλουθων.
Η ΕΕ κατέβαλε προσπάθειες για τη ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα και τη βελτίωση της οικονομικής διακυβέρνησης· τη στήριξη νέων και κοινών θεσμικών και νομικών πλαισίων· τη θέσπιση τείχους χρηματοπιστωτικής προστασίας για τη ζώνη του ευρώ· τη στήριξη των χωρών που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες· τη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών των κρατών μελών· τη συνέχιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την ενθάρρυνση των επενδύσεων· την υψηλή ανεργία των νέων· τη βελτίωση της εποπτείας του τραπεζικού τομέα· την αύξηση της ικανότητας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων να ανταποκριθούν στις προκλήσεις του μέλλοντος· και την καθιέρωση τρόπων για τη διαχείριση και την καλύτερη πρόληψη πιθανών κρίσεων.
Ως αποτέλεσμα αυτών των ενεργειών, η Οικονομική και Νομισματική Ένωση της Ευρώπης έχει αναμορφωθεί σημαντικά και η ευρωπαϊκή οικονομία — και ιδίως η οικονομία της ζώνης του ευρώ — έχει ανακάμψει. Η ευρωπαϊκή ανάκαμψη είναι διατηρήσιμη και η ανεργία σημειώνει σταθερή μείωση. Ο αριθμός των κρατών μελών που ανήκουν στη ζώνη του ευρώ έχει αυξηθεί από 12 σε 19 και το ευρώ είναι σήμερα το δεύτερο πιο σημαντικό νόμισμα στον κόσμο.
Από τα οκτώ κράτη μέλη της ΕΕ που έλαβαν οικονομική συνδρομή, μόνον η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται σε πρόγραμμα και αναμένεται να εξέλθει στα μέσα του 2018. Μόνο τρία κράτη μέλη υπάγονται επί του παρόντος στο διορθωτικό σκέλος του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, στη λεγόμενη Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος, από 24 κράτη μέλη κατά την περίοδο κορύφωσης της κρίσης. Το σχέδιο Juncker, ή το επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη, που δρομολογήθηκε τον Νοέμβριο του 2014, αναμένεται στο εξής να κινητοποιήσει περισσότερα από 225 δισ. EUR σε όλα τα κράτη μέλη.
Όσο ισχυρή και αν είναι σήμερα, η ΟΝΕ παραμένει ατελής και το ταξίδι του ευρώ έχει μόλις αρχίσει. Από την έκθεση των Πέντε Προέδρων του Ιουνίου 2015 ως το έγγραφο προβληματισμού σχετικά με την εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, του Μαΐου 2017, έχουν αναληφθεί πολλές πρωτοβουλίες τα τελευταία χρόνια για να αξιοποιηθούν τα διδάγματα από την κρίση και να προετοιμαστεί ακόμη καλύτερα η ΕΕ για την αντιμετώπιση των μελλοντικών προκλήσεων.
