Η σκιώδης οικονομία της Ελλάδας υπερβαίνει το ένα πέμπτο του συνολικού ΑΕΠ της χώρας. Η Ελλάδα λαμβάνει τη θλιβερή πρωτιά της κατάταξης στην έρευνα του Ινστιτούτου Εφαρμοσμένων Οικονομικών Ερευνών του γερμανικού πανεπιστημίου του Τίμπινγκεν. H Ιταλία δεν απέχει πολύ.
Στο διάγραμμα του Ινστιτούτου διακρίνεται ότι οι χώρες της νότιας Ευρώπης βρίσκονται στην κορυφή της λίστας με σκιώδεις οικονομίες.
Όπως φαίνεται στο διάγραμμα, η Ελλάδα έχει ποσοστό 21,5% επί του ΑΕΠ στη σκιώδη οικονομία, ενώ ακολουθούν η Ιταλία με 19,8%, η Ισπανία με 17,2%, η Νορβηγία με 12,2% και η Γερμανία με 10,4%.
Τι είναι η σκιώδης οικονομία;
Είναι η συνολική αξία των συναλλαγών από επιχειρήσεις και ιδιώτες “εκτός των επίσημων βιβλίων”. Με άλλα λόγια, συναλλαγές με μετρητά για να αποφευχθεί η επιβολή φόρου και χωρίς να ακολουθηθούν οι συνήθεις επιχειρηματικές πρακτικές.
Αυτό θα μπορούσε να αφορά οτιδήποτε, από τη συναλλαγή με έναν έμπορο, την πληρωμή μίας νταντάς με μετρητά, το παράνομο εμπόριο άγριων ζώων, την παραχάραξη και τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Η αφορολόγητη και μη καταγεγραμμένη οικονομική δραστηριότητα αναπτύχθηκε πολύ κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και συνεχίζει να ενισχύεται σήμερα.
Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF) σε έρευνά του για το Παράνομο Εμπόριο το 2012-2014 εκτίμησε ότι η παγκόσμια σκιώδης οικονομία ανέρχεται σε 650 δισ. δολάρια. Ενώ είναι δύσκολο να βεβαιωθεί κανείς για το πόσες επιχειρήσεις παρακάμπτουν τις ρυθμιστικές αρχές, η έρευνα του WEF από το 2015 προβλέπει ότι η παγκόσμια οικονομία παραχάραξης μόνο θα μπορούσε να ανέλθει στα 1,77 τρισ. δολάρια κατά τη διάρκεια αυτού του έτους.
Μια μεγάλη σκιώδης οικονομία αποτελεί αιτία ανησυχίας για τις κυβερνήσεις που χάνουν από τα φορολογικά έσοδα. Ωστόσο, υποστηρίχθηκε επίσης ότι η προσπάθεια περιορισμού της παραοικονομίας μπορεί να περιορίσει την οικονομική ανάπτυξη και να παρεμποδίσει την καινοτομία.