ΓΕΡΜΑΝΙΑ – ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Πέντε ψαράδες πίνουν μπίρες και καπνίζουν σε μια καλύβα. Φορούν ζεστά ρούχα, ολόσωμες φόρμες και μάλλινους σκούφους. Οι νιτσεράδες τους κρέμονται στον τοίχο. Ο ένας κοιτάζει έξω από το παράθυρο, ο άλλος μοιάζει να επιδιορθώνει κάτι.
Το μόνο παράταιρο στη σκηνή είναι μια νέα γυναίκα με κοντά μαλλιά που κάθεται μαζί τους. Κρατάει ένα ποτήρι στο χέρι και τους κοιτάζει προσεκτικά, φαίνεται ότι ακούει τι της λένε. Η γυναίκα είναι η Αγκελα Μέρκελ και το στιγμιότυπο είναι από την πρώτη της προεκλογική εκστρατεία στη νήσο Ρίγκεν, στην πρώην Ανατολική Γερμανία, τον Νοέμβριο του 1990. Οι ψαράδες έχουν σήμερα βγει στη σύνταξη, η καλύβα έχει πωληθεί, η τιμή της ρέγγας έχει πέσει στο ένα πέμπτο. Η καγκελάριος επρόκειτο χθες να μεταβεί για μία ακόμη φορά στο Ρίγκεν, στην εκλογική της περιφέρεια, για μία από τις τελευταίες ομιλίες της πριν από τις εκλογές της προσεχούς Κυριακής.
Πάνω από 50%
Το νησί, πάλαι ποτέ θέρετρο των ναζί και των συνδικαλιστών στην πρώην Ανατολική Γερμανία, βρίσκεται στο κρατίδιο της δυτικής Πομερανίας. Η Μέρκελ εκλέγεται συστηματικά εκεί με πάνω από 50%. Στις περυσινές τοπικές εκλογές, όμως, το κόμμα της (οι Χριστιανοδημοκράτες-CDU) αναδείχθηκε τρίτο. Δεύτερη δύναμη ήταν η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) με πάνω από 20%. Θεωρητικά η καγκελάριος μπορεί σήμερα να κοιμάται ήσυχη, με τη βεβαιότητα ότι θα ξαναγίνει καγκελάριος. Αύριο άλλωστε καλείται να τραγουδήσει τα «Χρόνια πολλά» στον υπουργό Οικονομικών της, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, στην ειδική τελετή που θα πραγματοποιηθεί στο Φόρουμ Πολιτισμού του Βερολίνου για τα 75α γενέθλια του τσάρου της γερμανικής οικονομίας.
Υπάρχουν ορισμένα στοιχεία πάντως που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν δυσάρεστες εκπλήξεις. Ενα στοιχείο είναι το ποσοστό που θα λάβει το κόμμα της. Εχει σημασία ο αριθμός να τείνει περισσότερο προς το 40% παρά προς το 35%. Οχι μόνο γιατί αυτό θα της λύσει τα χέρια στην επιλογή εταίρου, αλλά και γιατί σε αντίθετη περίπτωση ενδέχεται να πυροδοτήσει εσωκομματική αμφισβήτηση και γκρίνια. Ηδη οι Γερμανοί αναλυτές προεξοφλούν ότι αυτή είναι η τελευταία της θητεία, η οποία μπορεί και να μην ολοκληρωθεί. Ο Χανς Ούλριχ Γιόργκες του περιοδικού «Στερν» πιστεύει ότι η απόσυρσή της θα γίνει σε δύο φάσεις: πρώτα από την ηγεσία του κόμματος και στη συνέχεια από την καγκελαρία. Ο υφυπουργός Οικονομικών Γενς Σπαν, 37 ετών, είναι ο μόνος άνδρας που έχει επιβιώσει από τη σφαγή των εσωκομματικών αντιπάλων της Μέρκελ. «Φαίνεται ότι αυτός προηγείται στην κούρσα, παρόλο που είναι ομοφυλόφιλος», μου εξηγεί Γερμανός συνάδελφος, ο οποίος προσθέτει ότι αυτό έχει πάψει πλέον να συνιστά ταμπού ακόμη και στα συντηρητικά γερμανικά κόμματα. Για παράδειγμα, η Αλις Βάιντελ, ηγέτις της AfD, έχει δύο παιδιά με τη σύντροφό της. Μετά την πρώτη γυναίκα καγκελάριο, ίσως να ακολουθήσει λοιπόν ο πρώτος ανοιχτά γκέι καγκελάριος στη χώρα.
Εκπληξη ενδέχεται να είναι και το ποσοστό της Εναλλακτικής, το οποίο μπορεί να είναι διψήφιο και να την αναδείξει τρίτη μεγαλύτερη δύναμη στη νέα Μπούντεσταγκ. Είναι γνωστό ότι οι δημοσκοπήσεις υποτιμούν συχνά την ακροδεξιά ψήφο. Πέρα από αυτό όμως η ανάκαμψη του κόμματος έχει συντελεστεί στις τελευταίες εβδομάδες για δύο λόγους. Επειδή το προσφυγικό, ο λόγος ύπαρξης της AfD πέρα από την ελληνική κρίση χρέους επανήλθε στην προεκλογική ατζέντα και ειδικά στα ντιμπέιτ της καγκελαρίου με τον Σοσιαλδημοκράτη αντίπαλό της, Μάρτιν Σουλτς, αλλά και εξαιτίας της εικόνας συναίνεσης των δύο μεγάλων κομμάτων, που δημιουργεί στους ψηφοφόρους την (ψευδ-)αίσθηση ότι υπάρχει ανάγκη να ψηφίσουν μια «εναλλακτική στην κυρίαρχη γραμμή». Αυτή είναι η ρητορική στις πολιτικές εκδηλώσεις του κόμματος, ειδικά στο ανατολικό κομμάτι της χώρας: Οργή κατά της Μέρκελ, ξενοφοβία, αντισημιτισμός και θεωρίες συνωμοσίας, απενοχοποίηση του γερμανικού εθνικισμού και παρελθόντος, θαυμασμός προς τον Πούτιν και τον αυταρχισμό, αμφισβήτηση ακόμη και των δημοκρατικών αρχών. Πρόκειται για μια οσμή τραμπικής παράνοιας που αναδίδεται. «Ευτυχώς δεν θα γίνει άλλο ντιμπέιτ Μέρκελ – Σουλτς γιατί η AfD θα πάρει 20%», έγραψε στο Twitter δημοσιογράφος του «Σπίγκελ».
Η Ελλάδα ελάχιστα αναφέρεται (ευτυχώς) στην προεκλογική αντιπαράθεση. Μόνο ως παράδειγμα προς αποφυγήν. Στην απάντηση του Σόιμπλε στην ομιλία του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ για την κατάσταση της Ε.Ε. και την πρότασή του για επέκταση του ευρώ, ο Γερμανός υπουργός απάντησε: «Χρειάζεται προσοχή. Θυμόμαστε όλοι τι έγινε στην Ελλάδα». Και στην τηλεόραση, σε ειρωνικούς τόνους, για την τρύπα 7 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό της Ντοκουμέντα, που αποδεικνύουν ότι ο Ανταμ Σίμιτσεκ όντως έμαθε από την Ελλάδα, όπως ήταν ο τίτλος της φετινής διοργάνωσης (αυτό ήταν το πνεύμα των σχολίων).
Οι Τούρκοι – Γερμανοί
Η Τουρκία και οι σχέσεις της Γερμανίας με την Αγκυρα, αντιθέτως, είναι κυρίαρχο ζήτημα, καθώς οι Σοσιαλδημοκράτες αποφάσισαν να το αναδείξουν ως σημείο διαφορών και αντιπαράθεσης με τους κυβερνητικούς εταίρους τους, πλειοδοτώντας σε σκληρότητα και υποχρεώνοντας και την Αγκελα Μέρκελ να ακολουθήσει ανόρεχτα. Οι Τούρκοι της Γερμανίας καγχάζουν, πάντως, και θεωρούν ότι η στάση αυτή είναι προσωρινή και πως η Ρεαλπολιτίκ κατευνασμού του Ταγίπ Ερντογάν θα ξαναπρυτανεύσει όταν παραστεί ανάγκη. Οσο για το μποϊκοτάζ των δύο μεγάλων κομμάτων και των Πρασίνων που ζήτησε ο Τούρκος πρόεδρος λόγω της πρόσφατης διμερούς όξυνσης, οι τουρκικής καταγωγής πολιτογραφημένοι Γερμανοί έχουν πολύ διαφορετικές ανησυχίες και θα ψηφίσουν με άλλα κριτήρια: Π.χ. την επέλαση των χίπστερ στις παραδοσιακά τουρκικές γειτονιές του Βερολίνου και την εκτόξευση των ενοικίων, τον κοινωνικό αποκλεισμό, τις άνισες ευκαιρίες στον τομέα της εκπαίδευσης και της απασχόλησης.
Έντυπη
