Ως κοινωνίες πρέπει να θεωρήσουμε δεδομένο ότι θα υπάρξουν νέες επιθέσεις τζιχαντιστών, που θα περιλαμβάνουν και νέους τρόπους δράσης, τονίζει στην «Κ» ο πρόεδρος του συμβουλίου του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών του Λονδίνου, Φρανσουά Χόισμπουργκ, ο οποίος επισκέπτεται την Αθήνα προσκεκλημένος του Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Σημειώνει ότι και η Ελλάδα, ως μια από τις «πύλες της Ευρώπης», κινδυνεύει, επισημαίνοντας ότι μια χώρα μπορεί να είναι στόχος η ίδια ή σημείο διέλευσης. Καθώς, μάλιστα, η Ελλάδα καλείται «να αντιμετωπίσει πολλαπλές απειλές με περιορισμένους πόρους», προκρίνει ένα πανευρωπαϊκό πρόγραμμα κατά της τρομοκρατίας που θα περιλαμβάνει διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των υπηρεσιών πληροφοριών, κοινή χρηματοδότηση και ανταλλαγή τεχνικών μέσων.
Βαθύς γνώστης των θεμάτων ασφαλείας, ειδικός σύμβουλος των πρώην Γάλλων προέδρων Σαρκοζί και Ολάντ και ιδρυτικό μέλος της Γαλλογερμανικής Επιτροπής Αμυνας και Ασφάλειας, ο κ. Χόισμπουργκ μιλάει ακόμη για τις προσφυγικές ροές στο Αιγαίο και τη σημασία της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας στο προσφυγικό.
– Πόσο σοβαρή απειλή συνιστά το ISIS για τη Δύση;
– Προσεγγίζοντας την απειλή από το DAESH –προτιμώ να χρησιμοποιήσω το αραβικό ακρωνύμιο επειδή το μισούν ο ηγέτης και τα μέλη του DAESH– δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η τζιχαντιστική τρομοκρατία υπήρχε πολύ πριν το DAESH αποκτήσει το προβάδισμα στη Συρία και στο Ιράκ, πριν από τρία χρόνια. Οι τρομοκρατικές ενέργειες της Αλ Κάιντα –η 11η Σεπτεμβρίου παραμένει μακράν η πιο θανατηφόρα επίθεση– εδώ και πάνω από ένα τέταρτο του αιώνα μάς υπενθυμίζουν ότι η κατάρρευση των εδαφικών φιλοδοξιών του DAESH στη Μέση Ανατολή δεν θα σηματοδοτήσει και το τέλος του τζιχαντισμού. Αυτό δεν σημαίνει ότι η πτώση του χαλιφάτου δεν είναι απαραίτητη, καθώς χωρίς την καταστροφή του DAESH στη Συρία και το Ιράκ, δεν μπορεί να υπάρξει ελπίδα ανασυγκρότησης αυτών των περιοχών που επλήγησαν από τον πόλεμο.
– Πώς πρέπει να αντιμετωπισθεί η τρομοκρατία;
– Οσον αφορά την Ευρώπη, πρέπει να θεωρήσουμε δεδομένο ότι θα υπάρξουν νέες επιθέσεις τζιχαντιστών και ορισμένες από αυτές θα περιλαμβάνουν και νέους τρόπους δράσης. Προκειμένου να τις αποτρέψουμε ή τουλάχιστον να περιορίσουμε τις συνέπειές τους, προφανώς πρέπει να οικοδομήσουμε τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των υπηρεσιών πληροφοριών και ασφάλειας και να ενισχύσουμε τους κοινούς μηχανισμούς της Ε.Ε., όπως η Europol, και κυρίως το σύστημα πληροφοριών Σένγκεν. Πρέπει επίσης να αποφύγουμε να κάνουμε το λάθος να διαβάσουμε εσφαλμένα τη φύση της απειλής. Στην Ευρώπη πρέπει να αντιληφθούμε ότι η τρομοκρατία, είτε είναι της τζιχάντ είτε ακροδεξιάς ή αριστερής εξτρεμιστικής προέλευσης, αποτελεί εγκληματική δράση και όχι ένοπλη πρωτοποριακή συμπεριφορά ενός κοινωνικού κινήματος. Οι κίνδυνοι θα είναι ακόμη μεγαλύτεροι αν αντιμετωπίσουμε τους τζιχαντιστές στην Ευρώπη ως αγώνα ενάντια σε μια εξέγερση και όχι με τα αυστηρά καθορισμένα εργαλεία της αντιτρομοκρατίας. Εχοντας ασχοληθεί με την καταπολέμηση της τρομοκρατίας για σχεδόν είκοσι χρόνια και κατά την εκστρατεία του Εμανουέλ Μακρόν, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι αυτή η εκ πρώτης όψεως ακαδημαϊκή συζήτηση έχει τεράστιες πρακτικές συνέπειες.
– Πόσο κινδυνεύει η Ελλάδα από την τρομοκρατία;
– Η γεωγραφία είναι πεπρωμένο και αυτό ισχύει και για την τρομοκρατία. Η Ελλάδα είναι μια από τις πύλες της Ευρώπης, όπως η Γαλλία και άλλες χώρες. Η τρομοκρατία έχει αρκετά πρόσωπα. Μια χώρα μπορεί να είναι στόχος η ίδια, αλλά και σημείο διέλευσης. Αντιμετωπίζετε αυτές τις πολλαπλές απειλές με περιορισμένους πόρους. Δεν θα ήμουν αντίθετος σε ένα πανευρωπαϊκό πρόγραμμα για τη χρηματοδότηση της ανταλλαγής τεχνικών μέσων και βέλτιστων πρακτικών για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.
– Βλέπετε κίνδυνο αύξησης των προσφυγικών ροών στο Αιγαίο;
– Η διαδρομή μέσω του Αιγαίου ήταν περιορισμένης σημασίας πριν από το 2015 και επέστρεψε σε αυτό το καθεστώς από το 2016 και μετά. Οι κυριότερες αιτίες φαίνεται να ήταν, κατά φθίνουσα σειρά σπουδαιότητας, ο καλύτερος έλεγχος των συνόρων μεταξύ Συρίας και Τουρκίας, η τουρκική απόφαση –μετά τη συμφωνία με την Ε.Ε.– να περιορίσει την έξοδο των προσφύγων από την Τουρκία, το κλείσιμο του βαλκανικού διαδρόμου, καθώς και η παρουσία του ΝΑΤΟ και άλλες ναυτικές περιπολίες στο Αιγαίο. Οι δύο πρώτοι παράγοντες μπορούν προφανώς να ανατραπούν, εάν η Τουρκία αλλάξει την πολιτική της. Προς το παρόν και όπως συνέβαινε πριν από το 2015, η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η κεντρική μεσογειακή διαδρομή που χρησιμεύει ως το κύριο σημείο εισόδου οικονομικών μεταναστών και προσφυγικών ροών από την Αφρική.
