Οι ευρωπαϊκές τράπεζες σε σημαντικό ποσοστό εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν μεγάλες προκλήσεις ή ακόμη καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες για να «σταθούν όρθιες», σχολιάζει η αμερικανική συμβουλευτική εταιρεία Bain & Company στην έρευνα για τη φερεγγυότητά τους, βάσει των οικονομικών καταστάσεών τους στα τέλη του 2016.
Σε κατάσταση «υψηλού κινδύνου» βρίσκεται το 28% των ευρωπαϊκών τραπεζών από το 26% το 2013, η πλειονότητα των οποίων είναι ιταλικών, ελληνικών πορτογαλικών και ισπανικών συμφερόντων.
Είναι μια κατηγορία τραπεζών που λειτουργούν μόνιμα κάτω από πιέσεις, επειδή οι διοικήσεις τους είτε δεν έχουν την εμπειρία είτε αρνούνται να αναγνωρίσουν εγκαίρως τα προειδοποιητικά σημάδια. Κάθε άλλη τράπεζα που εντάχθηκε σε αυτήν την κατηγορία την τελευταία δεκαετία λίγο αργότερα οδηγήθηκε σε χρεοκοπία ή συγχωνεύθηκε αναγκαστικά με άλλες, όπως συνέβη με τις περιφερειακές ή αποταμιευτικές τράπεζες της Ισπανίας. Από τις 31 τράπεζες που εντάσσονται από την Bain & Company στην κατηγορία των «προβληματικών», οι τέσσερις έχουν ήδη παύσει να λειτουργούν ως ανεξάρτητα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα είναι η διάσωση της Banco Popular από τη Santander τον περασμένο Ιούνιο. «Αυτές οι εύθραυστες τράπεζες δεν ενήργησαν εγκαίρως ή καθυστέρησαν στη λήψη μέτρων, με αποτέλεσμα να βρεθούν σε εξαιρετικά δυσμενή θέση», σχολίασε ο Τζάου Σοάρες, που επιμελήθηκε την έκθεση της Bain & Company, στη βρετανική εφημερίδα Financial Times. Χαρακτηρίζει δε τον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο πολωμένο, με τους νικητές να έχουν παγιώσει τις θέσεις τους.
Οι τράπεζες βαθμολογούνται και κατατάσσονται σε τέσσερις κατηγόριες: τους νικητές, τις τράπεζες με αδύναμους ισολογισμούς, με αδύναμα επιχειρηματικά μοντέλα και τις πιο προβληματικές.
Οπως αποκάλυψε στέλεχος της εταιρείας στους Financial Times, στην κατηγορία των προβληματικών ή με αδύναμα επιχειρηματικά μοντέλα υπάρχουν 11 ιταλικές τράπεζες, έξι ισπανικές, πέντε γερμανικές και δύο ελληνικές. Είναι η πρώτη φορά που η Bain & Company δημοσιεύει την έκθεση για την ευρωστία 111 ευρωπαϊκών τραπεζών.
Λιγότερες είναι οι τράπεζες με αδύναμους ισολογισμούς σε σχέση με το παρελθόν. Είναι το 17% του συνόλου από το 21% που ίσχυε το 2013 και εντοπίζονται στην Πολωνία, την Ισπανία, την Αυστρία και την Κύπρο. «Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, οι τράπεζες αυτές έχουν παρουσιάσει ευάλωτα σημεία που δεν αντανακλώνται εξ ολοκλήρου από την καταγραφή κερδών και ζημιών. Μεγάλη ισπανική τράπεζα, παραδείγματος χάριν, βρέθηκε από αυτήν την κατηγορία στην αμέσως χειρότερη μόνον μέσα σε μια διετία», αναφέρεται στην έκθεση.
Οι τράπεζες στην έρευνα της Bain μπορεί να φαίνονται πιο ισχυρές όταν αξιολογούνται μέσα από τα στρες τεστ των εποπτικών αρχών λόγω ενίσχυσης της κεφαλαιακής τους βάσης. Εντούτοις, παρατηρούνται αδυναμίες μέσα από μια τριπλή αξιολόγηση της συμβουλευτικής εταιρείας: κερδοφορία και αποτελεσματικότητα, ενεργητικό και παθητικό, και σταθερότητα στο λειτουργικό τους περιβάλλον. Ορισμένες βρετανικές και γερμανικές τράπεζες, οι οποίες κάποτε είχαν μεγάλο κύρος στην Ευρώπη, πάσχουν από ελαττωματικά επιχειρηματικά μοντέλα. «Μάλιστα, σχεδόν όλα τα μεγάλα γερμανικά ονόματα εντάσσονται σε αυτήν την κατηγορία, καθώς η κερδοφορία και η αποτελεσματικότητά τους κυμαίνονται σε συγκρίσιμα επίπεδα με τους ανταγωνιστές τους στην Ελλάδα», επισημαίνεται στην έκθεση της Bain & Company.
Στην κατηγορία των «νικητών» ανήκει το 38% των 110 ευρωπαϊκών τραπεζών – δεδομένου πως μία από τις 111 τράπεζες στην έρευνα της Bain & Company, η Βanco Popular, εξαγοράστηκε από τη Santander έναντι ενός ευρώ. Και σε αυτό το 38% των νικητών ανήκουν οι σκανδιναβικές, βελγικές και ολλανδικές τράπεζες.
