Σειρά ερωτημάτων έχει υποβληθεί στην Α.Α.Δ.Ε. από πολίτες και υπηρεσίες με τα οποία τίθεται το ζήτημα της χρέωσης τελών κυκλοφορίας σε βάρος ιδιοκτητών επιβατικών αυτοκινήτων οχημάτων, ενώ αυτά δεν τελούν πλέον υπό την φυσική κατοχή τους, λόγω μη ολοκλήρωσης της διαδικασίας μεταβίβασής τους από την πλευρά του νέου κατόχου με αλλαγή της άδειας κυκλοφορίας στο όνομά του. Η μη ολοκλήρωση γίνεται είτε εσκεμμένα, (εξαπάτηση του πωλητή), είτε λόγω αδράνειας του αγοραστή ή του εξουσιοδοτημένου για το σκοπό αυτό τρίτου προσώπου.
Eπί του θέματος έχουν ήδη δοθεί οδηγίες με τις ΠΟΛ.1133/2015 και 1147/2015. Για λόγους ομοιόμορφης εφαρμογής από τις Δ.Ο.Υ., δίδονται με την ΠΟΛ.1136/2017 πρόσθετες διευκρινίσεις:
Ως πρόσωπο υπόχρεο για την καταβολή των τελών κυκλοφορίας ορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 16 του ν. 2367/1953, ο ιδιοκτήτης του οχήματος όπως αυτός προκύπτει από την άδεια κυκλοφορίας, ή ο κάτοχος αυτού, σύμφωνα με τις διατάξεις της υποπαρ. Ε7 του άρθρου πρώτου ν. 4093/2012.
Με τις ΠΟΛ 1133/2015 και ΠΟΛ 1147/2015 εδόθησαν οδηγίες σύμφωνα με τις οποίες, τα οχήματα των εν λόγω περιπτώσεων δύναται να τεθούν σε αναγκαστική ακινησία από την ημερομηνία έκδοσης της βεβαίωσης της Τροχαίας. Για τα τέλη που οφείλονται από την φερόμενη ημερομηνία της μεταβίβασης (η οποία δεν ολοκληρώθηκε) έως το χρόνο θέσης σε αναγκαστική ακινησία κατά τα προαναφερθέντα, η Φορολογική Διοίκηση έχει κάνει δεκτό ότι ο ιδιοκτήτης του οχήματος δεν υπέχει υποχρέωση καταβολής τελών κυκλοφορίας εφόσον το γεγονός που επικαλείται διαπιστούται δια δικαστικής αποφάσεως.
Οι δικαστικές αποφάσεις που εκδίδονται για το σκοπό αυτό, είτε από ποινικά είτε από αστικά δικαστήρια, όπως είναι λογικό, ποικίλουν ως προς το διατακτικό τους, ανάλογα με τη φύση της διαφοράς (ποινικού ή αστικού χαρακτήρα). Το εκάστοτε δικαστήριο αφού αξιολογήσει τα τιθέμενα υπόψη του περιστατικά, αποφαίνεται, ανάλογα, για την ύπαρξη ή μη ευθύνης ή ενοχής, του αγοραστή ενώ περαιτέρω δύναται να επιδικάσει κατά περίπτωση: α) πρόστιμο, β) υποχρέωση αποζημίωσης, γ) υποχρέωση σε δήλωση βουλήσεως, κλπ. Σε αρκετές δε περιπτώσεις η δίκη διεξάγεται ερήμην του κατηγορούμενου/εναγόμενου.
Για τις ανάγκες εκτέλεσης της τελεσίδικης δικαστικής απόφασης από την Φορολογική Διοίκηση, το κρίσιμο στοιχείο που πρέπει να εξετάζεται από τις Δ.Ο.Υ. είναι εάν από την απόφαση προκύπτει η ευθύνη (επί αστικής δίκης) ή ενοχή (επί ποινικής δίκης) του αγοραστή για μη ολοκλήρωσης της διαδικασίας μεταβίβασης του οχήματος με την έκδοση της άδειας κυκλοφορίας στο όνομά του, όπως όφειλε να πράξει.
Στις περιπτώσεις αυτές, και κατ΄ εφαρμογήν της δικαστικής απόφασης, γίνεται δεκτό ότι ο πωλητής δεν υπέχει υποχρέωση καταβολής τελών κυκλοφορίας από την ημερομηνία που, σύμφωνα με την δικαστική απόφαση, διαπιστώνεται το γεγονός της πώλησης του οχήματος στο νέο κάτοχο – αγοραστή, έως την θέση αυτού σε αναγκαστική ακινησία σύμφωνα με την ΠΟΛ 1133/2015.
Κατά συνέπεια, με την τελεσιδικία της δικαστικής απόφασης θα μπορεί ο πωλητής να υποβάλλει αίτηση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. για διαγραφή από τον ΑΦΜ του των βεβαιωμένων τελών κυκλοφορίας και των σχετικών προστίμων τα οποία αφορούν στην προαναφερθείσα χρονική περίοδο όπως αυτή προκύπτει από την απόφαση.
Στη συνέχεια, και χωρίς καμία καθυστέρηση, οι Δ.Ο.Υ. θα πρέπει να προβαίνουν σε όλες τις διαθέσιμες ελεγκτικές και διασταυρωτικές ενέργειες που περιγράφονται παρακάτω, για την φορολογική ταυτοποίηση του προσώπου που, σύμφωνα πάντοτε με τη δικαστική απόφαση, αναγνωρίζεται ως αγοραστής ή κηρύχθηκε ένοχο επειδή δεν προέβη σε έκδοση της άδειας κυκλοφορίας στο όνομά του όπως είχε υποχρέωση ή φέρει την ευθύνη για την μη ολοκλήρωση της μεταβίβασης.
Συγκεκριμένα οι Δ.Ο.Υ. θα πρέπει να προβαίνουν στις κάτωθι διασταυρώσεις και ελεγκτικές ενέργειες προκειμένου να εξαντλήσουν τα περιθώρια φορολογικής ταυτοποίησης του αγοραστή, ακόμα κι αν τα στοιχεία που διαθέτουν προς το σκοπό αυτό είναι ιδιαιτέρως περιορισμένα:
1)Πρόσβαση στο υποσύστημα ¨Επιβεβαίωση στοιχείων ταυτότητας¨
2)Πρόσβαση στο υποσύστημα ¨Επιβεβαίωση στοιχείων μεταναστών¨
3)Πρόσβαση στο υποσύστημα ¨Μητρώο¨των Δ.Ο.Υ.
4)Πρόσβαση πληροφοριακό σύστημα της ΗΔΙΚΑ (για ΑΜΚΑ κ.λ.π.)
5)Έγγραφο στη Γ.Α.Δ.Α. ¨Γραφείο Εξακριβώσεων¨.
Εφόσον ολοκληρωθεί η διαδικασία φορολογικής ταυτοποίησης, τα ποσά των τελών κυκλοφορίας και των προστίμων που αφορούν στην χρονική περίοδο που, σύμφωνα με την δικαστική απόφαση, ο αγοραστής ήταν «εν τοις πράγμασι κάτοχος» του οχήματος, επιβάλλονται στον ΑΦΜ του προσώπου αυτού.
Ενδέχεται επίσης να προσκομισθεί στη Δ.Ο.Υ. από φορολογούμενο (πωλητή) τελεσίδικη δικαστική απόφαση κατά τα ανωτέρω οριζόμενα, χωρίς να έχουν βεβαιωθεί ακόμα στο όνομά του τα τέλη κυκλοφορίας της επίμαχης περιόδου. Σε μια τέτοια περίπτωση ο φορολογούμενος δεν αιτείται την διαγραφή ήδη βεβαιωμένων τελών αλλά την μη επιβολή τους στο όνομά του. Είναι στην αρμοδιότητα της Δ.Ο.Υ. αφού διενεργήσει έλεγχο οφειλόμενων τελών κυκλοφορίας για το συγκεκριμένο όχημα να προβαίνει στην εξαρχής επιβολή των τελών κυκλοφορίας στο πρόσωπο που, σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση, ήταν ο «εν τοις πράγμασι κάτοχος» κατά την χρονική αυτή περίοδο.
