Την ανάγκη δημιουργίας ενός περιβάλλοντος εμπιστοσύνης μεταξύ των των κρατών-μελών, και της καλύτερης συνεργασίας με τους οργανισμούς της ΕΕ, τις αστυνομικές και δικαστικές αρχές, καθώς και τις υπηρεσίες πληροφοριών, επεσήμανε ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, ο οποίος ήταν κεντρικός κεντρικός ομιλητής στη συνεδρίαση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου (LIBE).
Η συνεδρίαση έγινε και για την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για τη Λειτουργική Διαχείριση Πληροφοριακών Συστημάτων Μεγάλης Κλίμακας στους τομείς των ελευθεριών, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης (eu-LISA) με τον Έλληνα Επίτροπο να τονίζει πως είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις για την ασφάλεια και να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες των πολιτών μας.
“Πρέπει να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης και να ζητήσουμε από τα κράτη μέλη να δείξουν εμπιστοσύνη στην πράξη: χωρίς εμπιστοσύνη δεν θα επιτύχουμε ποτέ μια πραγματική και αποτελεσματική Ένωση Ασφαλείας. Αυτό αποδεικνύουν, πέρα από κάθε αμφιβολία, οι επιθέσεις στη Βαρκελώνη και στο Τούρκου, στο Λονδίνο, στη Στοκχόλμη και στο Βερολίνο. Σε ορισμένες από αυτές τις επιθέσεις, η πιο έγκαιρη και αποτελεσματική ανταλλαγή πληροφοριών θα μπορούσε να έχει σώσει ζωές” είπε ο Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, προσθέτοντας πως ήδη έχουν διατεθεί προς τις αρμόδιες για την ασφάλεια, τα σύνορα και τη μετανάστευση αρχές, μια σειρά από μέσα και συστήματα ανταλλαγής πληροφοριών, τα Συστήματα Πληροφοριών Σένγκεν και Θεωρήσεων, το σύστημα Eurodac, τα συστήματα της Europol, το Prüm και άλλα ενώ, όπως είπε, προωθείται με ταχείς ρυθμούς και η εφαρμογή του ευρωπαϊκού PNR.
“Έχω επανειλημμένα απευθύνει έκκληση προς τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες των συστημάτων αυτών. Καταβάλλουμε εντατικές προσπάθειες για τη στήριξη των Κρατών Μελών – χρηματοδότηση, τεχνογνωσία, βέλτιστες πρακτικές” είπε ο κ. Αβραμόπουλος, επισημαίνοντας πως το τελευταίο έτος, εξαιτίας και των τρομοκρατικών επιθέσεων, διαπιστώνεται σταθερή αύξηση στη χρήση αυτών των συστημάτων, και συγκεκριμένα, του συστήματος πληροφοριών Σένγκεν.
“Πρέπει όμως να γίνουν περισσότερα. Και όταν λέω περισσότερα, δεν εννοώ περισσότερα, με την ποσοτική έννοια: δεν επιθυμούμε πολλαπλασιασμό των συστημάτων πληροφοριών. Αντίθετα, χρειαζόμαστε μια πιο αποτελεσματική αξιοποίηση των συστημάτων που διαθέτουμε και αντιμετώπιση των κενών που έχουμε διαπιστώσει στην αρχιτεκτονική των πληροφοριακών συστημάτων στην Ευρώπη” είπε χαρακτηριστικά .
“Προωθήσαμε μια δέσμη προτάσεων για την ενίσχυση και τη βελτίωση του Συστήματος Πληροφοριών Σένγκεν τον περασμένο Δεκέμβριο, και προτείναμε ένα νέο σύστημα Εισόδου-Εξόδου, το οποίο θα εκσυγχρονίσει πλήρως τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων μας. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον εισηγητή και την ομάδα των σκιωδών εισηγητών για τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με το Συμβούλιο, και προσβλέπουμε στην τελική έγκριση τον Οκτώβριο. Προτείναμε, επίσης, το νέο ευρωπαϊκό σύστημα πληροφοριών και άδειας ταξιδίου (ETIAS) που θα επιτρέψει τον εκ των προτέρων έλεγχο όσων ταξιδεύουν χωρίς θεώρηση προς την ΕΕ. Αυτό αποτελεί ένα ακόμα βασικό κομμάτι του “παζλ” της ασφαλείας, καθώς, αυτή τη στιγμή, δεν διαθέτουμε τις σχετικές πληροφορίες.
Τέλος, τον περασμένο Ιούνιο, προτείναμε τη βελτίωση του υφιστάμενου Ευρωπαϊκού Πληροφοριακού Συστήματος Ποινικού Μητρώου για υπηκόους τρίτων χωρών, ώστε οι αστυνομικές και οι δικαστικές αρχές να αποκτήσουν ένα ισχυρότερο εργαλείο για την καταπολέμηση του διασυνοριακού εγκλήματος και της τρομοκρατίας” τόνισε ενώ όσον αφορά στη διαλειτουργικότητα, επεσήμανε πως η συνύπαρξη των υφιστάμενων και των προτεινόμενων συστημάτων δεν αρκεί. “Ποια είναι η χρησιμότητα όλων αυτών των συστημάτων αν δεν επικοινωνούν και δεν συνεργάζονται μεταξύ τους; Οι πληροφορίες μας πρέπει να είναι διαλειτουργικές για να είναι χρήσιμες” είπε ο κ. Αβραμόπουλος, προσθέτοντας πως οι αρχές επιβολής του νόμου, οι συνοριοφύλακες, οι υπηρεσίες πληροφοριών, όλοι χρειάζονται ακριβείς πληροφορίες από όλα τα πληροφοριακά συστήματα για τη λήψη των σωστών αποφάσεων, την κατάλληλη στιγμή.
Παράλληλα, όπως τόνισε, πρέπει, επίσης, να αντιμετωπιστεί η περιορισμένη πρόσβαση των αρχών επιβολής του νόμου σε πληροφοριακά συστήματα που δεν ελέγχονται από αυτές. “Η κατάσταση αυτή δυσκολεύει τις προσπάθειές τους για την πρόληψη, διερεύνηση, ανίχνευση ή δίωξη ποινικών αδικημάτων. Το νέο σύστημα ETIAS χρειάζεται να είναι διαλειτουργικό να συνεργασθεί με το σύστημα εισόδου-εξόδου, τα Συστήματα Πληροφοριών Σένγκεν και Θεωρήσεων, τα δεδομένα του Eurodac και της Europol, όπως το έχουμε προτείνει” είπε, τονίζοντας πως “το2016, η ομάδα εμπειρογνωμόνων που συστήσαμε εξέτασε τα ζητήματα αυτά και τις διάφορες επιλογές διαλειτουργικότητας.
Εξέτασε τα υφιστάμενα και μελλοντικά συστήματα, τις βάσεις δεδομένων της Europol και της Interpol, του Prüm και τα άλλα εργαλεία για την αντιμετώπιση των κενών στον τομέα της ανταλλαγής πληροφοριών. Επιβεβαίωσε ότι πρέπει να αποκτήσουμε μια νέα προσέγγιση σε ό,τι αφορά τη διαχείριση δεδομένων για τα σύνορα και την ασφάλεια, σύμφωνα με την οποία όλα τα σχετικά κεντρικά συστήματα πληροφοριών της ΕΕ πρέπει είναι διαλειτουργικά. Επιβεβαίωσε, επιπλέον, ότι είναι δυνατόν να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσμα με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ιδίως της προστασίας των δεδομένων, κάτι που έχει καθοριστική σημασία”.
Ο Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας επανέλαβε πως τα συστήματα θα πρέπει να σέβονται τις αρχές της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας και να τηρούν τις ειδικές διατάξεις περί προστασίας των δεδομένων, με συγκεκριμένους κανόνες για το ποιος μπορεί να έχει πρόσβαση στα δεδομένα, με περιοριστικούς κανόνες για κάθε κατηγορία δεδομένων, και ειδικούς κανόνες διατήρησης δεδομένων. “Δεν δημιουργούμε ένα “σύστημα μεγάλου αδερφού”. Η διαλειτουργικότητα δεν πρέπει να θεωρείται πρόκληση για τα θεμελιώδη δικαιώματα. Αντίθετα, χρησιμεύει για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων μας στον τομέα της ασφάλειας και της κινητικότητας Μας δίνει τη δυνατότητα να παρέχουμε πιο ισχυρή και έγκαιρη προστασία, με ένα πολύ πιο σύγχρονο σύστημα διαχείρισης των πληροφοριών μας” είπε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας ως οι προϋποθέσεις σε ό,τι αφορά την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων είναι ουσιώδεις και θα πρέπει να διασφαλίσουμε την τήρησή τους. Όπως είπε “για αυτόν τον λόγο, έχουμε συνεργασθεί στενά με τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων”, ενώ έχουν ήδη αρχίσει οι τεχνικές συναντήσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ώστε να υπάρξει κοινή αντίληψη σχετικά με τα αναγκαία βήματα για τη διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων μας μέχρι το 2020.
“O eu-LISA θα αποτελέσει τον ακρογωνιαίο λίθο σε ό,τι αφορά τη δράση μας για τη διαλειτουργικότητα. Ο Οργανισμός διαδραματίζει ήδη και θα διαδραματίσει στο μέλλον καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση υφιστάμενων πληροφοριακών συστημάτων πληροφοριών, όπως τα Συστήματα Πληροφοριών Σένγκεν και Θεωρήσεων, και μελλοντικών, όπως το σύστημα εισόδου-εξόδου ή το ETIAS, όταν αυτά θα υιοθετηθούν. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, τον Ιούνιο, παρουσιάσαμε την πρόταση για την αναθεώρηση της εντολής (mandate) για τον Οργανισμό. Η πρόταση αντικατοπτρίζει τον σημαντικό ρόλο του Οργανισμού στη διασφάλιση της υψηλής ποιότητας δεδομένων.
Επίσης, αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι ο Οργανισμός θα φιλοξενήσει τα νέα πληροφοριακά συστήματα, διαθέτοντας τους απαραίτητους πόρους για την εκπλήρωση αυτών των νέων ειδικών καθηκόντων σχετικά με τη διαλειτουργικότητα. Για να διασφαλίσουμε την ασφάλεια των πολιτών μας, πρέπει να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη των συστημάτων πληροφοριών. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι συνοριοφύλακες και αρχές επιβολής του νόμου έχουν στη διάθεσή τους τις απαραίτητες πληροφορίες, την κατάλληλη στιγμή. Είμαι πεπεισμένος ότι η νέα εντολή θα συμβάλλει στην επίτευξη αυτού του στόχου”, κατέληξε στην παρέμβασή του ο Έλληνας Επίιτροπος.
