Το πλαίσιο υποστήριξης των δανειοληπτών και την αντιμετώπιση του ζητήματος των «κόκκινων δανείων» καθώς και τις δικλείδες ασφαλείας που παρέχει ο νόμος στους δανειολήπτες έναντι των fund που εξαγοράζουν τα εν λόγω δάνεια παρουσιάζει σε έγγραφο του ο υπουργός Οικονομίας κ. Παπαδημητρίου
Όπως αναφέρει ο κ. Παπαδημητρίου βασική προϋπόθεση για την ομαλή λειτουργία της οικονομίας είναι η αποκατάσταση της τραπεζικής χρηματοδότησης προς αυτή, κάτι που με τη σειρά του προϋποθέτει τη μείωση των επισφαλειών στα τραπεζικά χαρτοφυλάκια χορηγήσεων.
Συγκεκριμένα όπως υποστηρίζει σε έγγραφο που παρουσιάζουν τα dikaiologitika news, ο υπουργός Οικονομίας κ. Παπαδημητρίου Σειρά θεσμικών παρεμβάσεων, όπως ο αναθεωρημένος Κώδικας Δεοντολογίας των Τραπεζών και οι παρεμβάσεις αναμόρφωσης του Νόμου Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, διαμόρφωσαν ένα περιβάλλον υποστήριξης των δανειοληπτών, πρωτίστως των περισσότερο ευάλωτων.
Παράλληλα όπως συμπληρώνει ο κ. Παπαδημητρίου στο έγγραφο του ο Νόμος για τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών προσφέρει στις υπερχρεωμένες επιχειρήσεις τη δυνατότητα να γυρίσουν σελίδα, υιοθετώντας ένα ρεαλιστικό σχέδιο, στη βάση μελέτης βιωσιμότητας. Ανακτούν έτσι, πλήρη πρόσβαση σε εργαλεία χρηματοδότησης όπως ο τραπεζικός δανεισμός και τα προγράμματα ΕΣΠΑ.
Ειδικά για τα δάνεια που μεταβιβάζονται σε Εταιρείες Απόκτησης ή Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (funds), το πλαίσιο που διαμόρφωσε η κυβέρνηση περιλαμβάνει πρόνοιες και δικλείδες ασφαλείας, που επιβάλλονται σε μη τραπεζικά ιδρύματα προκειμένου αυτά να μην αναπτύξουν επιθετική στρατηγική στην Ελλάδα. Επιπλέον προστατεύει τους δανειολήπτες και τους δίνει ευκαιρίες εξεύρεσης λύσης ρύθμισης με τους πιστωτές τους. Το γεγονός της μεταβίβασης, μπορεί να δώσει μια πρόσθετη ευκαιρία εξεύρεσης λύσης, αφού το fund μπορεί να προβεί σε ρύθμιση την οποία η τράπεζα δεν θα μπορούσε να κάνει.
Ειδικότερα μεταξύ άλλων προστατεύει από την πώλησή σε funds των στεγαστικών κόκκινων δανείων πρώτης κατοικίας με αντικειμενική αξία έως 140.000 ευρώ. Η εξαίρεση από την πώληση σε funds, αφορά και δάνεια που συνδέονται με την πρώτη κατοικία ανεξαρτήτως κατηγορίας, δηλαδή προστατεύονται τόσο τα στεγαστικά δάνεια όσο και τα καταναλωτικά, τα επισκευαστικά δάνεια, καθώς και τα δάνεια ελεύθερων επαγγελματιών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Σε ότι αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που δεν εμπίπτουν στην προηγούμενη κατηγορία, οι τράπεζες πρέπει -ως αναγκαία προϋπόθεση – πριν τη μεταβίβαση τους να έχουν κάνει πρόσφατη (12 μήνες πριν τη μεταβίβαση) εμπεριστατωμένη και ουσιαστική πρόταση ρύθμισης στους δανειολήπτες, να διακανονίσει τις οφειλές του βάσει γραπτής πρότασης κατάλληλης ρύθμισης με συγκεκριμένους όρους αποπληρωμής σύμφωνα και με τις διατάξεις του ΚΔΤ, στην οποία ο δανειολήπτης δικαιούται να καταθέσει αντιπρόταση ρύθμισης με βάση την ικανότητα αποπληρωμής του.
Η υποχρέωση ιδιαίτερης μεταχείρισης των ευπαθών ομάδων από τις τράπεζες περιλαμβάνεται στον Κώδικα Δεοντολογίας και υποχρεώνει τις εταιρίες διαχείρισης (μέσω των οποίων και μόνο μπορούν να δραστηριοποιούνται τα funds) να συνεχίζουν την εφαρμογή του Κώδικα Δεοντολογίας. Επίσης υποχρεώνει τις ίδιες εταιρίες να παρουσιάσουν στην ΤτΕ μεθόδους αναδιάρθρωσης, που θα επιφυλάσσουν ιδιαίτερη μεταχείριση για τις ευπαθείς ομάδες.
Αν το δάνειο το οποίο δεν έχει εξασφάλιση πρώτης κατοικίας με τις ανωτέρω προϋποθέσεις εν τέλει πουληθεί σε ένα fund, τότε θα διασφαλίζεται η μη χειροτέρευση της ουσιαστικής θέσης του δανειολήπτη με την παράλληλη υποχρέωση του μη τραπεζικού ιδρύματος να συνεχίζει τη διαδικασία του ΚΔΤ από το στάδιο στο οποίο την παρέλαβε, με τις πρόνοιες που αυτή έχει (δηλ. ειδοποίηση του δανειολήπτη, πρόταση ρύθμισης, αντιπρόταση κλπ, τροποποίηση πρότασης με βάση τις ρυθμίσεις του ΚΔΤ: μειωμένη δόση και επιμήκυνση, περίοδος χάριτος, καταβολή μόνο τόκων, μείωση επιτοκίου, μερική διαγραφή οφειλής).
Το πλαίσιο προστασίας για τα δάνεια που θα πωληθούν σε fund είναι το ίδιο με αυτό που ισχύει για τις τράπεζες. Υπάρχει ειδική πρόνοια για τις τραπεζικές συμβάσεις με κυμαινόμενο επιτόκιο στα πράσινα δάνεια, καθώς ο νέος ιδιοκτήτης δεν θα μπορεί να αυξήσει το περιθώριο επιτοκίου (spread) πάνω από το επίπεδο που ήταν στην ημερομηνία της μεταβίβασης. Μόνη εξαίρεση αποτελούν περιπτώσεις όπου η αρχική σύμβαση περιέχει πρόβλεψη εξέλιξης του spread, με συγκεκριμένο τρόπο που μπορεί να ποσοτικοποιηθεί (με ακρίβεια και με συγκεκριμένα αντικειμενικά κριτήρια. Κάτι που ισχύει κυρίως περιπτώσεις επιχειρηματικών δανείων, όπου συνδέεται το spread με την μελλοντική κερδοφορία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, που ούτως ή άλλως σπανίζουν, η μεταβολή του επιτοκίου δεν εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια των δανειστών. Τα funds που θα διαχειρίζονται δάνεια θα λειτουργούν εντός αυστηρού ρυθμιστικού πλαισίου. Υποχρεώνονται να χρησιμοποιούν εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, με έδρα / υποκατάστημα την Ελλάδα που αδειοδοτούνται και εποπτεύονται από την ΤτΕ.
Η διαδικασία αδειοδότησης αυτών των εταιρειών να υπηρετεί την αρχή της διαφάνειας στην ταυτότητα των μετόχων, με κριτήρια διαπιστευτήρια της καλής τους φήμης, της εμπειρίας και της ικανότητας. Θα κρίνονται επίσης οι αναλυτικές δράσεις της στρατηγικής των εταιριών, του επιχειρησιακού πλάνου και της μεθοδολογίας διεκδίκησης των δανείων, με έμφαση στην αναδιάρθρωση / ρύθμιση και όχι στους πλειστηριασμούς. Το μητρώο των αδειοδοτούμενων θα δημοσιεύεται στο site της ΤτΕ. Σε περίπτωση παραβίασης των αυστηρών όρων που τίθενται η ΤτΕ δύναται να αφαιρεί την άδεια από τις εν λόγω εταιρείες.
Οι παραπάνω εταιρείες διαχείρισης δεν είναι «εισπρακτικές εταιρείες» (έχουν όμως τις υποχρεώσεις των εισπρακτικών εταιριών που προβλέπει ο Ν. 3758/09), αλλά εταιρείες που αναλαμβάνουν διαχειριστικό βάρος, όμοιο με των τραπεζών, οι οποίες αδειοδοτούνται υπό αυστηρούς όρους και εποπτεύονται από την ΤτΕ). Για την εξυπηρέτηση της ανάκτησης της βιωσιμότητας των βεβαρημένων εταιρειών προβλέπεται ότι οι εταιρείες διαχείρισης θα έχουν τη δυνατότητα χορήγησης νέων δανείων, με αποκλειστικό σκοπό την αναχρηματοδότηση των δανείων τους ή την αναδιάρθρωση της δανειολήπτριας επιχείρησης δυνάμει ενός συγκεκριμένου, αμοιβαία αποδεκτού σχεδίου αναδιάρθρωσης.
• Όλοι οι κανόνες προστασίας καταναλωτή, ο Κώδικας Δεοντολογίας των τραπεζών, οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης για τον καθορισμό των δόσεων με βάση την πραγματική δυνατότητα
αποπληρωμής, ο αναμορφωμένος νόμος για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά (νόμος Κατσέλη) κ.λπ. οι οποίοι ισχύουν για τις τράπεζες, θα ισχύουν και για τα funds.
• Τα μη πιστωτικά ιδρύματα που θα αποκτήσουν δάνεια θα είναι ΑΕ που θα εδρεύουν στην Ελλάδα ή που θα έχουν έδρα στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο. Όσον αφορά τους αποκτώντες δάνεια από τρίτες χώρες, έχουν τη διακριτική ευχέρεια να εγκατασταθούν στην Ελλάδα ή να έχουν ορίσει εταιρεία διαχείρισης εγκατεστημένη στην Ελλάδα ή στην ΕΟΧ με υποκατάστημα, υπό την επιφύλαξη εφαρμογής των ενωσιακών διατάξεων και δεν πρέπει να έχουν έδρα σε κράτος που έχει προνομιακό φορολογικό καθεστώς ο σε μη συνεργάσιμο κράτος
Όπως υποστηρίζει ο κ. Παπαδημητρίου στο έγγραφο που παρουσιάζυν τα dikaiologitika news και κατατέθηκε στην Βουλή απαντώντας σχετική επερώτηση, με το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο που διαμόρφωσε η κυβέρνηση, τα επόμενα χρόνια θα αντιμετωπιστεί ουσιαστικά το πρόβλημα των «κόκκινων δανείων», διαμορφώνοντας σταθερές συνθήκες για την αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας, προστατεύοντας παράλληλα τους δανειολήπτες.
