Οι μεγαλουπόλεις, όπως η Νέα Υόρκη, το Λονδίνο και το Τόκιο χάνουν σταδιακά την παραδοσιακά κυρίαρχη θέση τους στην παραγωγή και στην κυκλοφορία των επιστημονικών ανακαλύψεων και δημοσιεύσεων. Παράλληλα, εκτός από αυτή την αποκέντρωση, η επιστημονική παραγωγή και επιρροή έχει μια τάση να μετακομίσει από τη Δύση προς την Ανατολή, ιδίως στην Ασία.
Αυτά είναι τα δύο κυριότερα συμπεράσματα μιας νέας γαλλο-γερμανικής επιστημονικής μελέτης, η οποία διαπιστώνει ότι αφενός η επιστημονική ηγεμονική επιρροή και το ειδικό βάρος των μεγάλων πόλεων υποχωρεί προς όφελος άλλων περιφερειακών κέντρων, αφετέρου ότι τα παραδοσιακά δυτικά επιστημονικά κέντρα αντιμετωπίζουν ολοένα αυξανόμενο ανταγωνισμό εξ ανατολών, από χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία, η Σιγκαπούρη, το Ιράν και η Νότια Αφρική. Έτσι, παρατηρείται μια ανατροπή των ισορροπιών τόσο στο εσωτερικό των χωρών όσο και ανάμεσά τους.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Τουλούζης και του Εθνικού Κέντρου Ερευνών της Γαλλίας (CNRS), καθώς και του Κέντρου Μαρκ Μπλοχ του Βερολίνου, με επκεφαλής τη Μαριόν Μεζονόμπ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Scientometrics”, ανέλυσαν στοιχεία για πάνω 14 εκατομμύρια επιστημονικές δημοσιεύσεις από τη βάση δεδομένων Web of Science.
Διαπιστώθηκε ότι, από άποψη επιστημονικής παραγωγής και επιρροής των δημοσιεύσεών τους (του αριθμού των ετεροαναφορών), το ποσοστό των δέκα κορυφαίων πόλεων έπεσε από 23% το 2000 σε 17,3% το 2010. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ το Σικάγο και το Λος ‘Αντζελες κερδίζουν συνεχώς «πόντους» έναντι της Νέας Υόρκης στο επίπεδο της επιστήμης, ενώ στη Γαλλία το Παρίσι χάνει σταδιακά έδαφος προς όφελος άλλων μεγάλων γαλλικών πόλεων.
Αυτή η τάση παρατηρείται λίγο-πολύ σε όλα τα επιστημονικά πεδία, καθώς τόσο στις φυσικές και βιοϊατρικές επιστήμες, όσο και στις ανθρωπιστικές-κοινωνικές, νέοι ερευνητικοί-επιστημονικοί πόλοι δημιουργούνται στην περιφέρεια των χωρών και στις αναδυόμενες χώρες. Αυτό, εκτός των άλλων, έχει ως συνέπεια τόσο το χρηματικό κεφάλαιο (δημόσιες και ιδιωτικές επιχορηγήσεις), όσο και το ανθρώπινο κεφάλαιο (καθηγητές, ερευνητές, φοιτητές), να προσελκύονται πια και να διαχέονται σε πολύ περισσότερα μέρη από ό,τι στο παρελθόν.
