Δύο λευκές λήκυθοι, αρχαιοελληνικά αγγεία του 4ου αιώνα π.Χ., τα οποία είχαν κλαπεί από την Αθήνα τη δεκαετία του 1970 και είχαν καταλήξει στην παράνομη συλλογή του Σικελού αρχαιοκάπηλου Τζιανφράνκο Μπεκίνα, ήταν μεταξύ των κλασικών έργων τέχνης που διατίθεντο προς πώληση στη φετινή έκθεση Frieze Masters του Λονδίνου στις αρχές του μήνα.
Όπως αποκαλύπτει η εφημερίδα Guardian, τα δύο αγγεία ήταν μεταξύ των περίπου 5000 αριστουργημάτων που είχαν παρουσιαστεί το 2015 από την ιταλική αστυνομία μετά από τον επαναπατρισμό της συλλογής του Μπεκίνα από την Ελβετία όπου ζούσε.
Οι λήκυθοι ήταν ωστόσο και μεταξύ των περίπου 1200 αντικειμένων της συλλογής που επιστράφηκαν στο ελβετικό καντόνι Βασιλείας-Σταντ από τις ιταλικές αρχές, καθώς θεωρήθηκε ότι δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία για να κατοχυρωθεί το δικαίωμα ιδιοκτησίας τους.
Το καντόνι έστειλε προς πώληση στη λονδρέζικη έκθεση τις ληκύθους με μεσάζοντα έναν Ελβετό έμπορο έργων τέχνης.
Η ταυτότητα των δύο αγγείων εξακριβώθηκε από τον γνωστό στους διεθνείς κύκλους εξάρθρωσης δικτύων εμπορίας κλεμμένων έργων τέχνης Δρα Χρήστο Τσιρογιάννη, αρχαιολόγο και σύμβουλο του διεθνούς Συνδέσμου Ερευνών Εγκλημάτων κατά της Τέχνης (Arca).
Ο Δρ Τσιρογιάννης έλαβε φωτογραφίες των αγγείων από σπουδαστή του και μπόρεσε να τα αναγνωρίσει συγκρίνοντάς τα με φωτογραφίες από τη συλλογή του Μπεκίνα. Οι φωτογραφίες βρίσκονται σε απόρρητο αρχείο φωτογραφιών κλεμμένων έργων τέχνης στο οποίο ο Έλληνας ειδικός είναι ένας από τους ανθρώπους με πρόσβαση.
Ο Δρ Τσιρογιάννης επισήμανε ότι στο ιστορικό προέλευσης των αγγείων, που συνοδεύει κάθε έργο τέχνης σε μία έκθεση πώλησης, δεν υπήρχε αναφορά στον Μπεκίνα.
Η βρετανική εφημερίδα σημειώνει ότι η παράλειψη αυτή γεννά ερωτηματικά για την απόφαση του ελβετικού καντονίου να διαθέσει προς πώληση τα αγγεία, το Μητρώο Απώλειας Τέχνης του Λονδίνου που είχε δώσει άδεια πώλησης των αγγείων και για τους διοργανωτές που δεν ήλεγξαν πλήρως την προέλευση. Ερωτηματικά εγείρονται επίσης για την απόφαση των ιταλικών αρχών να επιστρέψουν στην Ελβετία τα συγκεκριμένα αγγεία την ώρα που είχαν πρόσβαση στο φωτογραφικό αρχείο του Μπεκίνα το οποίο συμβουλεύτηκε ο Δρ Τσιρογιάννης.
Για τις ληκύθους δεν υπήρχε τιμή πώλησης, αλλά υπολογιζόταν ότι θα χρειαζόταν κανείς να δώσει πάνω από 100.000 λίρες για εκάστη. Τελικά οι λήκυθοι δεν πωλήθηκαν.
Όπως αναφέρει ο Guardian, το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού έχει ενημερωθεί για την υπόθεση από την Interpol και εναπόκειται σε αυτό πλέον να υποβάλει αίτημα για τη διεκδίκηση της ιδιοκτησίας των ληκύθων.
