Προβληματισμό στους τραπεζικούς κύκλους και ανησυχίες στη χρηματιστηριακή αγορά προκαλεί δημοσίευμα των Financial Times, που επαναφέρει στο προσκήνιο μια παλιά αμφιλεγόμενη υπόθεση πώλησης κόκκινων δανείων από την Τράπεζα Πειραιώς, για την οποία έχουν ήδη απομακρυνθεί/αποχωρήσει 10 εμπλεκόμενα στελέχη της τράπεζας.
Η υπόθεση είναι του 2014 και δεν επηρεάζει την τωρινή οικονομική κατάσταση της τράπεζας. Ομως η σεναριολογία και η «οσμή σκανδάλου» που αναδύεται, προκαλούν μεγάλη πίεση στη μετοχή της Πειραιώς, δημιουργώντας αρνητικό κλίμα και για τις υπόλοιπες τραπεζικές μετοχές.
Τα δημοσιοποιούμενα στοιχεία είναι λίγο-πολύ γνωστά και έχουν προκύψει από τους ελέγχους που διενήργησε η ΤτΕ για λογαριασμό του ευρωπαϊκού Εποπτικού Μηχανισμού (SSM). Τώρα αποτελούν αντικείμενο διερεύνησης από τους οικονομικούς εισαγγελείς και ο σχετικός φάκελος βρίσκεται από τον περασμένο μήνα στα χέρια της εισαγγελέως Διαφθοράς Ελένης Τουλουπάκη.
Η πώληση προβληματικού χαρτοφυλακίου
Η υπόθεση έχει ως εξής: Το 2014, έχοντας απορροφήσει το ελληνικό κομμάτι της Marfin Popular Bank, η Τρ. Πειραιώς βρέθηκε με μεγάλο χαρτοφυλάκιο ναυτιλιακών δανείων. Αποφάσισε να πουλήσει ναυτιλιακά δάνεια 1,1 δισ. ευρώ τα οποία είχε «κληρονοήσει» από τη Marfin και δεν εξυπηρετούνταν κανονικά.
Αντί να κινήσει πλειοδοτική διαδικασία και να ζητήσει προσφορές, επέλεξε να πουλήσει αυτό το χαρτοφυλάκιο σε εταιρεία του Libra Group, που είναι σημαντικός μέτοχος της τράπεζας και ανήκει στον εφοπλιστή Γιώργο Λογοθέτη.
Στο πακέτο των ναυτιλιακών δανείων προστέθηκαν δάνεια 80 εκατ. ευρώ σε εταιρείες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και προσωπικά δάνεια 30 εκατ. ευρώ που είχαν δοθεί σε ανώτερα στελέχη της Τρ. Πειραιώς, τα οποία μάλιστα συμμετείχαν στη λήψη αποφάσεων για την πώληση αυτού του «προβληματικού» χαρτοφυλακίου.
Το συνολικό πακέτο απαιτήσεων 1,21 δισ. πουλήθηκε περίπου στο 25% της ονομαστικής απαίτησης – δηλαδή με έκπτωση 75% επί του ποσού των δανείων. Η Libra Group της οικογένειας Λογοθέτη κατέβαλε στην τράπεζα 300 εκατ. ευρώ.
Όμως, από το ποσό αυτό, τα 200 εκατ. ευρώ τα δανείστηκε από την ίδια την Τρ. Πειραιώς…
Εν συνεχεία, κάποια ναυτιλιακά δάνεια πουλήθηκαν από το Libra Group στους αρχικούς δανειολήπτες στο 50%. Ετσι η εταιρεία του Γ. Λογοθέτη πήρε τα διπλάσια απ’ ό,τι είχε πληρώσει.
Η σκανδαλολογία πιάνει τόπο στο χρηματιστήριο
Το μόνο νέο στοιχείο στο δημοσίευμα των Financial Times είναι ότι για την υπόθεση αυτή απομακρύνθηκαν ή αναγκάσθηκαν να αποχωρήσουν από την τράπεζα 10 εμπλεκόμενα στελέχη, που συμμετείχαν στη λήψη αποφάσεων ή είχαν λάβει δάνεια τα οποία εντάχθηκαν στο πωληθέν πακέτο προβληματικών δανείων. Εκτιμάται όμως ότι το δημοσίευμα θα αναζωπυρώσει τη σκανδαλολογία, επαναφέροντας την αβεβαιότητα στο χρηματιστήριο, καθώς οι τραπεζικές μετοχές παραμένουν «βαρόμετρο» για την πορεία της αγοράς.
Χρηματιστηριακοί παράγοντες επισημαίνουν ότι το κλίμα που μπορεί να δημιουργηθεί από την ανακίνηση του θέματος, διευκολύνει τις κινήσεις επιθετικών διεθνών χαρτοφυλακίων.
Οι φήμες που είχαν προηγηθεί και τα δημοσιεύματα που ακολούθησαν το πόρισμα της ΤτΕ, έχουν ήδη προκαλέσει μεγάλες απώλειες στη μετοχή της Τράπεζας Πειραιώς: Σε διάστημα ενός μηνός έχει χάσει 37%. Από 4,2 ευρώ στις 12 Σεπτεμβρίου, την Παρασκευή έκλεισε στα 2,64 ευρώ, ενώ στις 26 Σεπτεμβρίου, η μετοχή είχε βρεθεί στο χαμηλότερο σημείο από την αρχή του χρόνου (2,37 ευρώ).
Ο διευθύνων σύμβουλος της Τρ. Πειραιώς Χρήστος Μεγάλου, που έχει αναλάβει να την αναδιοργανώσει και να βελτιώσει την εταιρική της διακυβέρνηση, ξεκαθάρισε σε δηλώσεις του ότι οι υποθέσεις αυτές αφορούν περίοδο πριν αναλάβει καθήκοντα η σημερινή διοίκηση και ότι σε κάθε περίπτωση, δεν θα υπάρξει οικονομική επίπτωση στην τράπεζα.
«Οι παλαιότερες παραβιάσεις του ρυθμιστικού πλαισίου έχουν καλυφθεί, έχουν συμπεριληφθεί στις προβλέψεις και έχουν αποτυπωθεί στις ανακοινώσεις των οικονομικών αποτελεσμάτων της τράπεζας», τόνισε ο κ. Μεγάλου μιλώντας στους «FT».
Τι ψάχνουν οι εισαγγελείς
Η εισαγγελική έρευνα εστιάζεται στις ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες προσώπων (πρώην στελεχών της Τρ. Πειραιώς) και όχι στο νομικό πρόσωπο της τράπεζας. Οι αρμόδιοι εισαγγελικοί λειτουργοί καλούνται να αξιολογήσουν σε ποιο βαθμό οι χειρισμοί που έγιναν εμπίπτουν στα όρια της συνήθους τραπεζικής πρακτικής, ή αν αυτά τα όρια ξεπεράσθηκαν και υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις τέλεσης αξιόποινων πράξεων.
Η πώληση χαρτοφυλακίου προβληματικών ναυτιλιακών δανείων στην εταιρεία του ομίλου Libra είναι μια συναλλαγή που εμπίπτει στη συνήθη τραπεζική πρακτική, ακόμη κι αν τα δάνεια δόθηκαν με μεγάλη έκπτωση (75%) επί του κεφαλαίου.
Δεν είναι επίσης ασύνηθες στη διεθνή τραπεζική πρακτική, το ότι η Τρ. Πειραιώς δάνεισε 200 εκατ. ευρώ στην Libra Group για να εξαγοράσει το προβληματικό χαρτοφυλάκιο. Επισημαίνεται ότι πριν από λίγα χρόνια η Εθνική Τράπεζα δανειοδότησε την Invel του Ισραηλινού Μπένι Στάινμετζ για να αγοράσει τα ακίνητά της.
Τα επίμαχα σημεία
Δύο είναι τα «επιλήψιμα» στοιχεία που δημιουργούν την εντύπωση ότι μπορεί να υπάρχει κάτι αξιόποινο στην υπόθεση:
• Το πακέτο προβληματικών δανείων δεν πουλήθηκε με ανοιχτή διαγωνιστική διαδικασία, ώστε να υπάρχει βεβαιότητα ότι η τράπεζα πήρε την καλύτερη προσφορά.
• Στο χαρτοφυλάκιο που πουλήθηκε, περιλαμβάνονται και δάνεια 30 εκατ. ευρώ τα οποία είχαν λάβει τα αποχωρήσαντα στελέχη της Τράπεζας Πειραιώς. Μένει τώρα να διερευνηθεί αν ωφελήθηκαν με αθέμιτο τρόπο από την πώληση των δανείων τους.
Επιπλέον, οι εισαγγελικές αρχές καλούνται να ελέγξουν ποιοι εφοπλιστές και πόσο ωφελήθηκαν από την πώληση των δανείων τους, καθώς υπάρχει η πληροφορία ότι αφού πουλήθηκαν στο γκρουπ Libra στο 25% του ονομαστικού ποσού, κάποια ναυτιλιακά δάνεια εξαγοράσθηκαν εν συνεχεία από τους δανειολήπτες στο 50% της αξίας τους.
Και αυτό, όμως, μπορεί να κριθεί ότι βρίσκεται εντός των ορίων της συνήθους τραπεζικής πρακτικής. Εκτός αν προκύψουν στοιχεία ότι προηγήθηκαν αθέμιτες συνεννοήσεις στο τρίγωνο τράπεζας – Lybra – εφοπλιστών.
Το σημαντικότερο –και δυσκολότερο- ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί σε αυτή την υπόθεση είναι αν από αυτές τις συναλλαγές η Τράπεζα Πειραιώς υπέστη ζημία. Tο πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος δεν δίνει σαφή απάντηση σε αυτό το ερώτημα, αφήνοντας στους εισαγγελικούς λειτουργούς να βγάλουν τα συμπεράσματά τους, με βάση στοιχεία που μπορεί να επιδέχονται διαφορετικές νομικές αναγνώσεις…
Προβληματισμό στους τραπεζικούς κύκλους και ανησυχίες στη χρηματιστηριακή αγορά προκαλεί δημοσίευμα των Financial Times, που επαναφέρει στο προσκήνιο μια παλιά αμφιλεγόμενη υπόθεση πώλησης κόκκινων δανείων από την Τράπεζα Πειραιώς, για την οποία έχουν ήδη απομακρυνθεί/αποχωρήσει 10 εμπλεκόμενα στελέχη της τράπεζας.
Η υπόθεση είναι του 2014 και δεν επηρεάζει την τωρινή οικονομική κατάσταση της τράπεζας. Ομως η σεναριολογία και η «οσμή σκανδάλου» που αναδύεται, προκαλούν μεγάλη πίεση στη μετοχή της Πειραιώς, δημιουργώντας αρνητικό κλίμα και για τις υπόλοιπες τραπεζικές μετοχές.
Τα δημοσιοποιούμενα στοιχεία είναι λίγο-πολύ γνωστά και έχουν προκύψει από τους ελέγχους που διενήργησε η ΤτΕ για λογαριασμό του ευρωπαϊκού Εποπτικού Μηχανισμού (SSM). Τώρα αποτελούν αντικείμενο διερεύνησης από τους οικονομικούς εισαγγελείς και ο σχετικός φάκελος βρίσκεται από τον περασμένο μήνα στα χέρια της εισαγγελέως Διαφθοράς Ελένης Τουλουπάκη.
Η πώληση προβληματικού χαρτοφυλακίου
Η υπόθεση έχει ως εξής: Το 2014, έχοντας απορροφήσει το ελληνικό κομμάτι της Marfin Popular Bank, η Τρ. Πειραιώς βρέθηκε με μεγάλο χαρτοφυλάκιο ναυτιλιακών δανείων. Αποφάσισε να πουλήσει ναυτιλιακά δάνεια 1,1 δισ. ευρώ τα οποία είχε «κληρονοήσει» από τη Marfin και δεν εξυπηρετούνταν κανονικά.
Αντί να κινήσει πλειοδοτική διαδικασία και να ζητήσει προσφορές, επέλεξε να πουλήσει αυτό το χαρτοφυλάκιο σε εταιρεία του Libra Group, που είναι σημαντικός μέτοχος της τράπεζας και ανήκει στον εφοπλιστή Γιώργο Λογοθέτη.
Στο πακέτο των ναυτιλιακών δανείων προστέθηκαν δάνεια 80 εκατ. ευρώ σε εταιρείες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και προσωπικά δάνεια 30 εκατ. ευρώ που είχαν δοθεί σε ανώτερα στελέχη της Τρ. Πειραιώς, τα οποία μάλιστα συμμετείχαν στη λήψη αποφάσεων για την πώληση αυτού του «προβληματικού» χαρτοφυλακίου.
Το συνολικό πακέτο απαιτήσεων 1,21 δισ. πουλήθηκε περίπου στο 25% της ονομαστικής απαίτησης – δηλαδή με έκπτωση 75% επί του ποσού των δανείων. Η Libra Group της οικογένειας Λογοθέτη κατέβαλε στην τράπεζα 300 εκατ. ευρώ.
Όμως, από το ποσό αυτό, τα 200 εκατ. ευρώ τα δανείστηκε από την ίδια την Τρ. Πειραιώς…
Εν συνεχεία, κάποια ναυτιλιακά δάνεια πουλήθηκαν από το Libra Group στους αρχικούς δανειολήπτες στο 50%. Ετσι η εταιρεία του Γ. Λογοθέτη πήρε τα διπλάσια απ’ ό,τι είχε πληρώσει.
Η σκανδαλολογία πιάνει τόπο στο χρηματιστήριο
Το μόνο νέο στοιχείο στο δημοσίευμα των Financial Times είναι ότι για την υπόθεση αυτή απομακρύνθηκαν ή αναγκάσθηκαν να αποχωρήσουν από την τράπεζα 10 εμπλεκόμενα στελέχη, που συμμετείχαν στη λήψη αποφάσεων ή είχαν λάβει δάνεια τα οποία εντάχθηκαν στο πωληθέν πακέτο προβληματικών δανείων. Εκτιμάται όμως ότι το δημοσίευμα θα αναζωπυρώσει τη σκανδαλολογία, επαναφέροντας την αβεβαιότητα στο χρηματιστήριο, καθώς οι τραπεζικές μετοχές παραμένουν «βαρόμετρο» για την πορεία της αγοράς.
Χρηματιστηριακοί παράγοντες επισημαίνουν ότι το κλίμα που μπορεί να δημιουργηθεί από την ανακίνηση του θέματος, διευκολύνει τις κινήσεις επιθετικών διεθνών χαρτοφυλακίων.
Οι φήμες που είχαν προηγηθεί και τα δημοσιεύματα που ακολούθησαν το πόρισμα της ΤτΕ, έχουν ήδη προκαλέσει μεγάλες απώλειες στη μετοχή της Τράπεζας Πειραιώς: Σε διάστημα ενός μηνός έχει χάσει 37%. Από 4,2 ευρώ στις 12 Σεπτεμβρίου, την Παρασκευή έκλεισε στα 2,64 ευρώ, ενώ στις 26 Σεπτεμβρίου, η μετοχή είχε βρεθεί στο χαμηλότερο σημείο από την αρχή του χρόνου (2,37 ευρώ).
Ο διευθύνων σύμβουλος της Τρ. Πειραιώς Χρήστος Μεγάλου, που έχει αναλάβει να την αναδιοργανώσει και να βελτιώσει την εταιρική της διακυβέρνηση, ξεκαθάρισε σε δηλώσεις του ότι οι υποθέσεις αυτές αφορούν περίοδο πριν αναλάβει καθήκοντα η σημερινή διοίκηση και ότι σε κάθε περίπτωση, δεν θα υπάρξει οικονομική επίπτωση στην τράπεζα.
«Οι παλαιότερες παραβιάσεις του ρυθμιστικού πλαισίου έχουν καλυφθεί, έχουν συμπεριληφθεί στις προβλέψεις και έχουν αποτυπωθεί στις ανακοινώσεις των οικονομικών αποτελεσμάτων της τράπεζας», τόνισε ο κ. Μεγάλου μιλώντας στους «FT».
Τι ψάχνουν οι εισαγγελείς
Η εισαγγελική έρευνα εστιάζεται στις ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες προσώπων (πρώην στελεχών της Τρ. Πειραιώς) και όχι στο νομικό πρόσωπο της τράπεζας. Οι αρμόδιοι εισαγγελικοί λειτουργοί καλούνται να αξιολογήσουν σε ποιο βαθμό οι χειρισμοί που έγιναν εμπίπτουν στα όρια της συνήθους τραπεζικής πρακτικής, ή αν αυτά τα όρια ξεπεράσθηκαν και υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις τέλεσης αξιόποινων πράξεων.
Η πώληση χαρτοφυλακίου προβληματικών ναυτιλιακών δανείων στην εταιρεία του ομίλου Libra είναι μια συναλλαγή που εμπίπτει στη συνήθη τραπεζική πρακτική, ακόμη κι αν τα δάνεια δόθηκαν με μεγάλη έκπτωση (75%) επί του κεφαλαίου.
Δεν είναι επίσης ασύνηθες στη διεθνή τραπεζική πρακτική, το ότι η Τρ. Πειραιώς δάνεισε 200 εκατ. ευρώ στην Libra Group για να εξαγοράσει το προβληματικό χαρτοφυλάκιο. Επισημαίνεται ότι πριν από λίγα χρόνια η Εθνική Τράπεζα δανειοδότησε την Invel του Ισραηλινού Μπένι Στάινμετζ για να αγοράσει τα ακίνητά της.
Τα επίμαχα σημεία
Δύο είναι τα «επιλήψιμα» στοιχεία που δημιουργούν την εντύπωση ότι μπορεί να υπάρχει κάτι αξιόποινο στην υπόθεση:
• Το πακέτο προβληματικών δανείων δεν πουλήθηκε με ανοιχτή διαγωνιστική διαδικασία, ώστε να υπάρχει βεβαιότητα ότι η τράπεζα πήρε την καλύτερη προσφορά.
• Στο χαρτοφυλάκιο που πουλήθηκε, περιλαμβάνονται και δάνεια 30 εκατ. ευρώ τα οποία είχαν λάβει τα αποχωρήσαντα στελέχη της Τράπεζας Πειραιώς. Μένει τώρα να διερευνηθεί αν ωφελήθηκαν με αθέμιτο τρόπο από την πώληση των δανείων τους.
Επιπλέον, οι εισαγγελικές αρχές καλούνται να ελέγξουν ποιοι εφοπλιστές και πόσο ωφελήθηκαν από την πώληση των δανείων τους, καθώς υπάρχει η πληροφορία ότι αφού πουλήθηκαν στο γκρουπ Libra στο 25% του ονομαστικού ποσού, κάποια ναυτιλιακά δάνεια εξαγοράσθηκαν εν συνεχεία από τους δανειολήπτες στο 50% της αξίας τους.
Και αυτό, όμως, μπορεί να κριθεί ότι βρίσκεται εντός των ορίων της συνήθους τραπεζικής πρακτικής. Εκτός αν προκύψουν στοιχεία ότι προηγήθηκαν αθέμιτες συνεννοήσεις στο τρίγωνο τράπεζας – Lybra – εφοπλιστών.
Το σημαντικότερο –και δυσκολότερο- ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί σε αυτή την υπόθεση είναι αν από αυτές τις συναλλαγές η Τράπεζα Πειραιώς υπέστη ζημία. Tο πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος δεν δίνει σαφή απάντηση σε αυτό το ερώτημα, αφήνοντας στους εισαγγελικούς λειτουργούς να βγάλουν τα συμπεράσματά τους, με βάση στοιχεία που μπορεί να επιδέχονται διαφορετικές νομικές αναγνώσεις…