Με απελευθέρωση της τοπικής αρμοδιότητας των συμβολαιογράφων που συμμετέχουν σε πλειστηριασμούς ή ακόμη και ανάθεση της αρμοδιότητας σε άλλον φορέα, προειδοποίησαν οι θεσμοί το υπουργείο Δικαιοσύνης, εάν δεν λειτουργήσει άμεσα το εργαλείο των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.
Η απελευθέρωση της τοπικής αρμοδιότητας σημαίνει ότι ένας συμβολαιογράφος π.χ. της Αθήνας θα μπορεί να συμμετάσχει σε πλειστηριασμό που πραγματοποιείται σε άλλον νομό, ενώ η ανάθεση της αρμοδιότητας σε άλλον φορέα οδηγεί σε κατάργηση της υποχρεωτικής διενέργειας του πλειστηριασμού από συμβολαιογράφο και ανάθεση της ευθύνης σε δημοσίους υπαλλήλους π.χ. του υπουργείου Δικαιοσύνης.
Η προειδοποίηση έρχεται ουσιαστικά ως συνέχεια της αποχής που έχουν κηρύξει οι οκτώ από τους εννέα συμβολαιογραφικούς συνδέσμους σε όλη τη χώρα, με συνέπεια να απειλείται να τιναχθεί στον αέρα η όλη διαδικασία των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Να σημειωθεί ότι οι πρώτοι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί έχουν προσδιοριστεί για τις 29 Νοεμβρίου, αλλά το κλίμα στους κόλπους των συμβολαιογράφων είναι βαρύ, καθώς η πλειονότητα των συλλόγων επικαλούμενη λόγους ασφάλειας, έχει δηλώσει ότι θα απέχει από τις διαδικασίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τους εννέα συμβολαιογραφικούς συλλόγους σε όλη τη χώρα, οι οκτώ έχουν αποστασιοποιηθεί από τη διαδικασία, μετά τα διαδοχικά φαινόμενα προπηλακισμών που έχουν λάβει χώρα σε διάφορες πόλεις της Ελλάδος και τα οποία οδήγησαν στην ακύρωση των πλειστηριασμών ακόμη και εις βάρος της ακίνητης περιουσίας ευκατάστατων οφειλετών που είχαν χρέη πολλών εκατομμυρίων. Εξαίρεση αποτελεί ο Συμβολαιογραφικός Σύλλογος της Αθήνας, και παρά το γεγονός ότι η ηλεκτρονική διαδικασία δεν έχει ξεκινήσει ακόμη, η ανησυχία είναι γενικευμένη ειδικά στις μικρές πόλεις της χώρας.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ανάθεση της αρμοδιότητας σε άλλον φορέα και συγκεκριμένα σε δημοσίους υπαλλήλους του υπουργείου Δικαιοσύνης έχει δοκιμαστεί στην Ισπανία και σύσσωμοι οι εκπρόσωποι των θεσμών κατά τις συναντήσεις που έγιναν την περασμένη εβδομάδα με εκπροσώπους της κυβέρνησης, έθεσαν το θέμα ως μοναδική λύση, προκειμένου να αρθούν τα εμπόδια που έχουν παρουσιαστεί και να μην υπονομευθεί η διενέργεια των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.
Οπως προβλέπει ο νόμος, οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί θα γίνονται τρεις φορές την εβδομάδα –από μία που ισχύει σήμερα– και σε δύο βάρδιες, δηλαδή η μία 11 π.μ. – 1 μ.μ. και η δεύτερη 3 μ.μ. – 5 μ.μ. Με τον τρόπο αυτό θα μπορούν να γίνονται πολλαπλάσιοι πλειστηριασμοί και ουσιαστικά εξασφαλίζεται χρονική και γεωγραφική διάχυση. Ο τρόπος που έχει προβλεφθεί να γίνονται –δηλαδή χωρίς τη φυσική παρουσία των συμβολαιογράφων– θεωρείται ότι αποτρέπει τον κίνδυνο να επαναληφθούν τα σημερινά ακραία φαινόμενα που στοχοποιούν τους συμβολαιογράφους και τα οποία τους είχαν οδηγήσει σε πολύμηνη αποχή.
Κάλυψη χαμένου εδάφους με το ιταλικό μοντέλο
Σε πλήρη απόκλιση, σε σχέση με τον προγραμματισμένο στόχο που έχουν θέσει οι τράπεζες για τη μείωση των κόκκινων δανείων μέσω ρευστοποιήσεων, είναι μέχρι στιγμής τα αποτελέσματα από τους πλειστηριασμούς. Οι τράπεζες υποχρεούνται να μειώσουν τα κόκκινα ανοίγματα κατά 11,5 δισ. ευρώ μέσα από πλειστηριασμούς ακινήτων έως το 2019 και μέχρι σήμερα τα αποτελέσματα είναι πενιχρά. Με δεδομένες τις καθυστερήσεις και το «πάγωμα» των πλειστηριασμών μέχρι σήμερα, ο στόχος είναι ανέφικτος, οδηγώντας σε αναθεώρηση του σχεδιασμού που έχουν κάνει οι τράπεζες, προκρίνοντας περισσότερες πωλήσεις δανείων. Το μοντέλο έχει δοκιμαστεί στην Ιταλία, η οποία οδηγήθηκε σε μαζικές πωλήσεις χαρτοφυλακίων και σύμφωνα με πληροφορίες αναμένεται να εφαρμοστεί και στη χώρα μας, προκειμένου να μειωθούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια κατά 40% έως το 2019. Σύμφωνα με πληροφορίες στο ηλεκτρονικό σύστημα έχουν εγγραφεί 200 πλειστηριασμοί, οι οποίοι θα ξεκινήσουν από τα τέλη Νοεμβρίου και το στοκ των ακινήτων που εκκρεμεί για πλειστηριασμό ανέρχεται σε 15.000, τη στιγμή που για όλο το 2017 το πρόγραμμα των πλειστηριασμών στα Ειρηνοδικεία αφορούσε 5.600 ακίνητα συνολικής αξίας 1,1 δισ. ευρώ. Πρόκειται για τον μικρότερο αριθμό πλειστηριασμών τα τελευταία χρόνια, με δεδομένο ότι το 2016 ήταν ουσιαστικά μια χαμένη χρονιά, λόγω της απεργίας των δικηγόρων και μετέπειτα των συμβολαιογράφων και ο αριθμός των πλειστηριασμών περιορίστηκε μόλις στις 4.800. Πρέπει μάλιστα να σημειωθεί ότι στα νούμερα αυτά περιλαμβάνονται και οι πλειστηριασμοί, στους οποίους επισπεύδοντες είναι οι ιδιώτες ή το Δημόσιο, αλλά και αυτοί που προγραμματίζονται και δεν πραγματοποιούνται, περιορίζοντας ακόμη περισσότερο τον αριθμό αυτών που τελικώς εκτελούνται. Στους λιγοστούς πλειστηριασμούς στους οποίους επισπεύδοντες είναι οι τράπεζες, αυτοί αφορούν σε εμπορικά ή βιομηχανικά ακίνητα. Την ουσιαστική ακύρωση του μηχανισμού των πλειστηριασμών επιβεβαιώνει η σύγκριση με το 2009, όταν δηλαδή εκδηλώθηκε η κρίση, αλλά δεν είχε προλάβει να ξεκινήσει ακόμη το πρόβλημα με τα κόκκινα δάνεια. Το 2009, που ήταν ουσιαστικά μια χρονιά που οι πλειστηριασμοί ακινήτων είχαν μια κανονικότητα, ο αριθμός των πλειστηριασμών είχε διαμορφωθεί στις 52.000 και η αξία των ακινήτων που είχε ρευστοποιηθεί είχε φτάσει τα 4,2 δισ. ευρώ. Η σύγκριση της περιόδου 2009 – 2017 δείχνει μείωση του αριθμού των πλειστηριασμών κατά 89%.
