1. Γενικό πλαίσιο υπολογισμού μηνιαίων αποδοχών μερικώς απασχολουμένων
Οι αποδοχές των εργαζομένων με σύμβαση ή σχέση εργασίας μερικής απασχόλησης υπολογίζονται όπως και οι αποδοχές του συγκρίσιμου εργαζόμενου και αντιστοιχούν στις ώρες εργασίας της μερικής απασχόλησης (`Αρθρο 17, παρ.1, Ν.3899/2010 και άρθρο 2, παρ.9, Ν.3846/2010 ).
«Συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση», σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ.2β, Ν.3846/2010, νοείται κάθε εργαζόμενος πλήρους απασχόλησης, που απασχολείται στην ίδια επιχείρηση με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, και εκτελεί ίδια ή παρόμοια καθήκοντα, υπό τις αυτές συνθήκες. Όταν στην επιχείρηση δεν υπάρχει συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση, η σύγκριση γίνεται με αναφορά στη συλλογική ρύθμιση στην οποία θα υπαγόταν ο εργαζόμενος αν είχε προσληφθεί με πλήρη απασχόληση.
Με βάση τις ανωτέρω διατάξεις, αν προβλέπεται μηνιαίος μισθός για τον πλήρως απασχολούμενο «συγκρίσιμο» εργαζόμενο και για τον μερικώς απασχολούμενο πρέπει να υπολογισθεί μηνιαίος μισθός κατ΄ αντιστοιχία με τις ώρες εργασίας της μερικής απασχόλησης. Κατά συνέπεια ο τρόπος αμοιβής του μερικώς απασχολούμενου δεν μεταβάλλεται π.χ. από αμοιβή με μισθό σε αμοιβή με ημερομίσθιο και εφόσον για το «συγκρίσιμο εργαζόμενο με πλήρη απασχόληση» προβλέπεται να αμείβεται με μηνιαίο μισθό, με μηνιαίο μισθό θα αμείβεται και ο μερικώς απασχολούμενος (Βλέπε και Έγγραφο Υπουργείου Εργασίας 36311/840/5-11-2013).
2. Υπολογισμός μηνιαίων αποδοχών μερικώς απασχολούμενου υπαλλήλου
Για να υπολογιστεί ο μηνιαίος μισθός του υπαλλήλου που απασχολείται με το συγκεκριμένο σύστημα μερικής ή και εκ περιτροπής απασχόλησης, υπολογίζονται οι εβδομαδιαίες αποδοχές (ωρομίσθιο επί τις ώρες απασχόλησης εβδομαδιαίως) και ότι προκύπτει διαιρείται δια 6 και πολλαπλασιάζεται στη συνέχεια επί 25, με βάση τη γενική αρχή του δικαίου ότι ο μηνιαίος μισθός αντιστοιχεί κατά μέσο όρο, σε 25 εργάσιμες ημέρες, στις 6 δηλαδή ημέρες της κάθε εβδομάδας. Ήτοι Μηνιαίος μισθός μερικώς απασχολούμενου υπαλλήλου = (Ώρες εβδομαδιαίας εργασίας μερικής απασχόλησης ) x (Ωρομίσθιο συγκρίσιμου εργαζόμενου με πλήρη απασχόληση) x (25/6).
Εναλλακτικά θα μπορούσε να υπολογιστεί ως εξής :
Μηνιαίος μισθός μερικώς απασχολούμενου υπαλλήλου = [(Ώρες εβδομαδιαίας εργασίας /Πλήρες εβδομαδιαίο ωράριο)] x Μηνιαίος μισθός συγκρίσιμου εργαζόμενου με πλήρη απασχόληση].
Επιπρόσθετα , στο Έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Γενική Διεύθυνση Διοικητικής Υποστήριξης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Δ/νση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης) με Αριθ. Πρωτ.: 41815/Δ.10.199/16-9-2016 με θέμα «Αναβάθμιση Πληροφοριακού Συστήματος ΕΡΓΑΝΗ», ορίζεται ότι στο πλαίσιο της Αναβάθμισης των εντύπων Ε4 και Ε3, η ορθή συμπλήρωση των πεδίων «Μικτές αποδοχές», «Εβδομαδιαίες ώρες» και «Ωρομίσθιο» γίνεται σύμφωνα με τα παρακάτω:
Εργατοτεχνίτης:
«Μικτές αποδοχές» = «Εβδομαδιαίες ώρες» x 4,33 x «Ωρομίσθιο»
Υπάλληλος:
«Μικτές αποδοχές» = «Εβδομαδιαίες ώρες» x 4,166 x «Ωρομίσθιο»
Παράδειγμα υπολογισμού μηνιαίων αποδοχών μερικώς απασχολούμενου υπαλλήλου
Μερικώς απασχολούμενος εργάζεται επί 20 ώρες εβδομαδιαία εργασία (πέντε ημέρες την εβδομάδα επί τετράωρο ημερησίως). Ο «συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση » αμείβεται με το νόμιμο νομοθετημένο κατώτατο μισθό χωρίς τριετίες, ήτοι τα 586,08€ , άρα το ωρομίσθιο διαμορφώνεται σε 3,52 € ( 586,08 x 0,006) και ο μηνιαίος μισθός του μερικώς απασχολούμενου ορίζεται ως εξής :
Με τον 1o τρόπο ( που έχει επιλέξει το Υπουργείου Εργασίας στο έγγραφο 41815/Δ.10.199/16-9-2016 ):
Μηνιαίος μισθός μερικώς απασχολούμενου = ( Ώρες εβδομαδιαίας εργασίας μερικής απασχόλησης ) x (Ωρομίσθιο συγκρίσιμου εργαζόμενου με πλήρη απασχόληση) x (25/6) = 20 ώρες x 3,52€ x (25/6) = 293,34€.
Με τον 2o τρόπο :
Μηνιαίος μισθός μερικώς απασχολούμενου = 586,08 € x (20/40) = 293,34 €.
3. Υπολογισμός μηνιαίων αποδοχών εκ περιτροπής απασχολούμενου υπαλλήλου
Κατά την κατάρτιση της σύμβασης εργασίας ή κατά τη διάρκειά της ο εργοδότης και ο μισθωτός μπορούν με έγγραφη ατομική σύμβαση να συμφωνήσουν κάθε μορφή απασχόλησης εκ περιτροπής.
Εκ περιτροπής απασχόληση, κατά το άρθρο 2, παρ.3 του Ν.3846/2010, θεωρείται η απασχόληση κατά λιγότερες ημέρες την εβδομάδα ή κατά λιγότερες εβδομάδες το μήνα ή κατά λιγότερους μήνες το έτος ή και συνδυασμός αυτών κατά πλήρες ημερήσιο ωράριο εργασίας.
Για την εξεύρεση των αποδοχών του υπαλλήλου με καθεστώς εκ περιτροπής απασχόλησης, λαμβάνονται υπόψη οι αποδοχές του συγκρίσιμου εργαζόμενου οι οποίες ανάγονται αναλογικά στις ημέρες εργασίας της εκ περιτροπής απασχόλησης. Όταν στην επιχείρηση δεν υπάρχει συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση, η σύγκριση γίνεται με αναφορά στη συλλογική ρύθμιση στην οποία θα υπαγόταν ο εργαζόμενος αν είχε προσληφθεί με πλήρη απασχόληση. Ο τρόπος αμοιβής δεν μεταβάλλεται π.χ. από αμοιβή με μισθό σε αμοιβή με ημερομίσθιο .
Για εκ περιτροπής απασχόληση τριών (3) ημερών την εβδομάδα με αντίστοιχο πλήρες ωράριο 40 ωρών την εβδομάδα πενθήμερης εργασίας και με μικτές μηνιαίες αποδοχές 762,00 ευρώ πλήρους απασχόλησης, ο υπολογισμός των μικτών μηνιαίων αποδοχών γίνεται υπολογίζοντας αρχικά το ωρομίσθιο. Το ωρομίσθιο εν προκειμένω του αμειβόμενου με μηνιαίο μισθό 762,00 ευρώ είναι (762,00/25) X ( 6/40)=4,572€.
Στη συνέχεια, για να υπολογιστεί ο μηνιαίος μισθός του εν λόγω εργαζόμενου με το συγκεκριμένο σύστημα εκ περιτροπής απασχόλησης, υπολογίζονται οι εβδομαδιαίες αποδοχές με τις 24 ώρες απασχόλησης την εβδομάδα (ωρομίσθιο επί τις ώρες απασχόλησης εβδομαδιαίως, δηλ. 4,572 X 24 ώρες =109,73 €) και ότι προκύπτει διαιρείται δια 6 και πολλαπλασιάζεται στη συνέχεια επί 25, με βάση τη γενική αρχή του δικαίου ότι ο μηνιαίος μισθός αντιστοιχεί κατά μέσο όρο, σε 25 εργάσιμες ημέρες, στις 6 δηλαδή ημέρες της κάθε εβδομάδας, δηλ. (109,73/6)X25=457,20 ευρώ. Εναλλακτικά θα μπορούσε να υπολογιστεί ως τα 3/5 (ή 24/40) του 762,00 ήτοι [762,00Χ (3/5)=457,20€].
Παράδειγμα υπολογισμού μηνιαίων αποδοχών εκ περιτροπής απασχολούμενου υπαλλήλου
Εκ περιτροπής απασχολούμενος εργάζεται επί 24 ώρες εβδομαδιαία εργασία (τρεις ημέρες την εβδομάδα επί οκτάωρο ημερησίως). Ο «συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση » αμείβεται με το νόμιμο νομοθετημένο κατώτατο μισθό συν μια τριετία, ήτοι τα 644,69€ , άρα το ωρομίσθιο διαμορφώνεται σε 3,87 € (644,69 x 0,006) και ο μηνιαίος μισθός του εκ περιτροπής απασχολούμενου ορίζεται ως εξής :
Με τον 1o τρόπο (που έχει επιλέξει το Υπουργείου Εργασίας στο έγγραφο 41815/Δ.10.199/16-9-2016):
Μηνιαίος μισθός εκ περιτροπής απασχολούμενου = ( Ώρες εβδομαδιαίας εργασίας μερικής απασχόλησης ) x (Ωρομίσθιο συγκρίσιμου εργαζόμενου με πλήρη απασχόληση) x (25/6) = 24 ώρες x 3,87€ x (25/6) = 387,00€.
Με τον 2o τρόπο:
Μηνιαίος μισθός εκ περιτροπής απασχολούμενου = 644,69 € x (24/40) = 386,82 €.
Η μικρή απόκλιση δικαιολογείται λόγω στρογγυλοποίησης των αριθμών.
4. Υπολογισμός μηνιαίων αποδοχών μερικώς απασχολούμενου ημερομισθίου
Για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο, το ωρομίσθιο βρίσκεται πολλαπλασιάζοντας το ημερομίσθιό τους επί (6/40). Στη συνέχεια υπολογίζονται οι εβδομαδιαίες αποδοχές του εν λόγω εργαζόμενου με βάση τις ώρες εργασίας που απασχολείται την εβδομάδα, οι δε μηνιαίες αποδοχές του εν λόγω εργαζόμενου θα υπολογίζονται πολλαπλασιάζοντας το ανωτέρω ημερομίσθιο της μερικής απασχόλησης επί τον αριθμό των πραγματοποιηθέντων ημερομισθίων κάθε μήνα.
Με δεδομένο ότι το Υπουργείο Εργασίας δέχεται ότι ο μήνας έχει 26 εργάσιμες ημέρες για τον πλήρως απασχολούμενο εργατοτεχνίτη και επομένως 4.33 εβδομάδες (προκύπτει από το κλάσμα 26/6), οι μηνιαίες αποδοχές του μερικώς απασχολούμενου ημερομίσθιου εργατοτεχνίτη (κατά τα αναφερόμενα και στο έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας 41815/Δ.10.199/16-9-2016) ορίζονται ως εξής:
Μηνιαίες αποδοχές Εργατοτεχνίτη = (Εβδομαδιαίες ώρες) x 4,33 x (Ωρομίσθιο)
Παράδειγμα υπολογισμού μηνιαίων αποδοχών εργατοτεχνίτη
Μερικώς απασχολούμενος εργατοτεχνίτης εργάζεται επί 20 ώρες εβδομαδιαία εργασία (πέντε ημέρες την εβδομάδα επί τετράωρο ημερησίως). Ο «συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση » αμείβεται με το νόμιμο νομοθετημένο ημερομίσθιο χωρίς τριετίες, ήτοι τα 26,18 € , άρα το ωρομίσθιο διαμορφώνεται σε 3,93 € [( 26,18 x (6/40)] και ο μηνιαίος μισθός του μερικώς απασχολούμενου εργατοτεχνίτη ορίζεται ως εξής :
Μηνιαίες αποδοχές μερικώς απασχολούμενου εργατοτεχνίτη = ( Ώρες εβδομαδιαίας εργασίας μερικής απασχόλησης ) x (Ωρομίσθιο συγκρίσιμου εργαζόμενου με πλήρη απασχόληση) x (26/6) = 20 ώρες x 3,93€ x (26/6) = 340,60 €
5. Υπολογισμός μηνιαίων αποδοχών εκ περιτροπής απασχολούμενου ημερομισθίου
Για τους εκ περιτροπής απασχολούμενους που αμείβονται με ημερομίσθιο, το ωρομίσθιο βρίσκεται πολλαπλασιάζοντας το ημερομίσθιό τους επί 6/40. Κατόπιν υπολογίζονται οι εβδομαδιαίες αποδοχές των εν λόγω εργαζόμενων σύμφωνα με τις ώρες εργασίας που πραγματοποιούν την εβδομάδα ήτοι Εβδομαδιαίες αποδοχές εκ περιτροπής απασχολούμενου εργατοτεχνίτη = Ώρες εβδομαδιαίας εργασίας x Ωρομίσθιο. Στη συνέχεια υπολογίζεται το ημερομίσθιο της αντίστοιχης εκ περιτροπής απασχόλησης που ορίζεται σε Εβδομαδιαίες αποδοχές /ημέρες εργασίας την εβδομάδα. Τέλος οι μηνιαίες αποδοχές των εν λόγω εργαζόμενων θα υπολογίζονται πολλαπλασιάζοντας το κατά τα ανωτέρω εξαχθέν ημερομίσθιο επί τον αριθμό των πραγματοποιηθέντων ημερομισθίων κάθε μήνα.
Με δεδομένο ότι ο μήνας έχει κατά μέσο όρο 26 εργάσιμες ημέρες για τον πλήρως απασχολούμενο εργατοτεχνίτη και επομένως 4.333 εβδομάδες που προκύπτει από το κλάσμα 26/6, οι μηνιαίες αποδοχές των εν λόγω εργαζόμενων ισούνται με Εβδομαδιαίες αποδοχές Χ (26/6).
Παράδειγμα υπολογισμού μηνιαίων αποδοχών εκ περιτροπής απασχολούμενου ημερομίσθιου
Εκ περιτροπής απασχολούμενος εργατοτεχνίτης εργάζεται επί 16 ώρες εβδομαδιαία εργασία (δυο ημέρες την εβδομάδα επί οκτάωρο ημερησίως). Ο «συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση » αμείβεται με το νόμιμο νομοθετημένο ημερομίσθιο συν τρεις τριετίες , ήτοι τα 30,11€ , άρα το ωρομίσθιο διαμορφώνεται σε 4,52 € [( 30,11 x (6/40)] και ο μηνιαίος μισθός του εκ περιτροπής απασχολούμενου εργατοτεχνίτη ορίζεται ως εξής:
Μηνιαίες αποδοχές εκ περιτροπής απασχολούμενου εργατοτεχνίτη = ( Ώρες εβδομαδιαίας εργασίας εκ περιτροπής απασχόλησης ) x (Ωρομίσθιο συγκρίσιμου εργαζόμενου) x (26/6) = 16 ώρες x 4,52€ x (26/6) = 313,39 €.
6. Εξεύρεση ωρομισθίου επί καθορισμένου μηνιαίου μισθού μερικώς απασχολούμενου υπαλλήλου
Για να υπολογισθεί το ωρομίσθιο ενός μερικώς απασχολούμενου υπαλλήλου του οποίου έχει προκαθορισθεί ο μηνιαίος μισθός διαιρείται αυτός (ο μηνιαίος μισθός της μερικής απασχόλησης) δια του γινομένου των ωρών της μερικής απασχόλησης την εβδομάδα επί τις εβδομάδες του μήνα (25/6). Κατά συνέπεια ,
Ωρομίσθιο = Μηνιαίος μισθός μερικής απασχόλησης / [(Ώρες μερικής απασχόλησης εβδομαδιαία) x (25/6)]
Παράδειγμα
Ο μηνιαίος μισθός του μερικώς απασχολούμενου υπαλλήλου (πενθήμερη εργασία επί 6ωρο ημερησίως) με τρεις τριετίες προϋπηρεσία που αντιστοιχεί σε εργάσιμο χρόνο διανυθέντα έως την 14η Φεβρουαρίου 2012 , καθορίσθηκε με αμοιβαία συμφωνία εργοδότη και εργαζόμενου στα 600,00€. Ποιος ο νόμιμος μισθός του μερικώς απασχολούμενου με δεδομένο ότι ο συγκρίσιμος εργαζόμενος (ο πλήρως απασχολούμενος) αμείβεται με βάση το νόμιμο νομοθετημένο μισθό συν τρεις τριετίες, ποιο το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο του και πως θα αποτυπωθεί η ανάλυση των μικτών αποδοχών του στο πίνακα προσωπικού;
Ο νόμιμος μηνιαίος μισθός του πλήρως απασχολούμενου υπαλλήλου που αμείβεται με το νόμιμο νομοθετημένο μισθό συν τρεις τριετίες ορίζεται σε 761,91€ και το νόμιμο ωρομίσθιο του σε 761,91 x 0,006 = 4,57€.
Κατά συνέπεια,
Νόμιμος μηνιαίος μισθός μερικώς απασχολούμενου = (Ώρες εβδομαδιαίας εργασίας μερικής απασχόλησης) x (Ωρομίσθιο συγκρίσιμου εργαζόμενου με πλήρη απασχόληση) x (25/6) = 30 ώρες x 4,57€ x (25/6) = 571,25€.
Καταβαλλόμενο Ωρομίσθιο = Καταβαλλόμενος Μηνιαίος μισθός μερικής απασχόλησης / [(Ώρες μερικής απασχόλησης εβδομαδιαία) x (25/6)] = 600,00 /[ (30 ώρες x (25/6)] =4,80€.
Επισημαίνεται ότι το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι μικρότερο του νομίμου. Εν προκειμένω το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο διαμορφώνεται σε 4,80€, συνεπώς είναι υπέρτερο του νομίμου που ορίζεται σε 4,57€.
Οι μικτές αποδοχές, στην ανάλυση τους, όπως θα αναγραφούν εν προκειμένω στον Ε4 – πίνακα προσωπικού έχουν ως εξής:
«Μικτές αποδοχές» = «Εβδομαδιαίες ώρες» x (25/6) x «Ωρομίσθιο» = 30 ώρες x (25/6) x Καταβαλλόμενο ωρομίσθιο = 30 ώρες x (25/6) x 4,80 €= 600,00€.
7. Πως αποτυπώνεται η ανάλυση των μικτών αποδοχών του μερικώς απασχολούμενου στο πίνακα προσωπικού όταν έχει επιλεγεί ως βάση υπολογισμού των μηνιαίων αποδοχών το ωρομίσθιο
Έστω ότι οι μηνιαίες αποδοχές ενός μερικώς απασχολούμενου (επί τετράωρο ημερησίως και επί πενθήμερο εβδομαδιαίως) υπαλλήλου υπολογίσθηκαν με βάση το ωρομίσθιο και όχι σύμφωνα με τον τύπο που ορίζει ότι Μικτές αποδοχές» = «Εβδομαδιαίες ώρες» x (25/6) x «Ωρομίσθιο».
Έστω επίσης ότι ο εν λόγω μερικώς απασχολούμενος υπάλληλος αμείβεται κατ΄ αντιστοιχία με τις ώρες απασχόλησης του, σύμφωνα με το νόμιμο νομοθετημένο μισθό χωρίς να δικαιούται τριετίες.
Ειδικότερα, έστω εν προκειμένω ότι ο υπολογισμός των στοιχείων μισθοδοσίας του εν λόγω μερικώς απασχολούμενου έγινε ως ακολούθως:
Ωρομίσθιο = 586,08 € x 0,006 = 3,52€
Ημερομίσθιο = 4ώρες x 3,52 € =14,08€
Ημερομίσθια μηνός = 22 σταθερά για κάθε μήνα
Μηνιαίος μισθός = Ημερομίσθιο x Ημέρες εργασίας μηνιαίως
Μηνιαίος μισθός = 22 ημερομίσθια x 14,08 € = 309,76 €.
Στην περίπτωση αυτή για να εφαρμοσθεί ο τύπος προσδιορισμού των μικτών αποδοχών που ορίζει το Υπουργείο Εργασίας και να εξαχθεί ως μηνιαίος μισθός το ποσόν των 309,76€ πρέπει να ανακαθορισθεί το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο, ήτοι:
Καταβαλλόμενο Ωρομίσθιο = Καταβαλλόμενος Μηνιαίος μισθός μερικής απασχόλησης / [(Ώρες μερικής απασχόλησης εβδομαδιαία) x (25/6)] = 309,76 /[ (20 ώρες x (25/6)] =3,717 €.
Κατά συνέπεια στον Πίνακα Προσωπικού θα αναγραφεί :
«Μικτές αποδοχές» = «Εβδομαδιαίες ώρες» x (25/6) x «Ωρομίσθιο» = 20 ώρες x (25/6) x 3,717 = 309,76€ .
Επισημαίνεται ότι το ΙΚΑ είναι αναρμόδιο να προσδιορίζει τον τρόπο υπολογισμού των αποδοχών των μερικώς απασχολουμένων.
Είναι αρμόδιο βεβαίως να ελέγχει το πλαίσιο ασφάλισης ενός μισθωτού συνεπώς και του μερικώς απασχολούμενου, σε καμία περίπτωση όμως δεν έχει αρμοδιότητα να καθορίζει το ύψος των αποδοχών των μερικώς απασχολουμένων, που εμπίπτει αποκλειστικά και μόνο στη σφαίρα αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας και του ΣΕΠΕ.
