Επιστημονική ομάδα Taxheaven
Όπως είναι ήδη γνωστό, σύμφωνα με την υπ’ αριθμό 2563/2015 απόφαση της Ολομέλειας του Σ.τ.Ε. κρίθηκε ότι, η διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 29 του ν. 3986/2011 που όριζε ότι το ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα επί του οποίου υπολογίζεται το ύψος της επίδικης εισφοράς αλληλεγγύης λαμβάνεται υπόψη πριν από τις μειώσεις του άρθρου 19 του ν.2238/1994 (σ.σ συνεπώς και του άρθρου 34 παρ. 2 του ν.4172/2013), κατά το μέρος που αναφέρεται στις μειώσεις του άρθρου 19 παρ. 2 εδαφ. ζ’, αντίκειται στο άρθρο 4 παρ. 5 του Συντάγματος, όπως αντίστοιχα και η σχετική πρόβλεψη του άρθρου 1 εδαφ. 6 της απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών ΠΟΛ.1167/2011 η οποία επαναλαμβάνει τη ρύθμιση αυτή (σ.σ. ουσιαστικά αντίκειται στο άρθρο 4 παρ. 5 του Συντάγματος και η σχετική πρόβλεψη που υπάρχει για το ζήτημα αυτό στην εγκύκλιο του Γενικού Γραμματέα Δημοσίου Εσόδων ΠΟΛ.1099/2014, που αφορά στον τρόπο υπολογισμού της εισφοράς αλληλεγγύης μετά την έναρξη εφαρμογής του ν. 4172/2013).
Έτσι, σύμφωνα με την παραπάνω απόφαση της Ολομέλειας του Σ.τ.Ε., θεμελιώνεται το δικαίωμα φορολογούμενου να αιτηθεί την επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού εισφοράς αλληλεγγύης στις περιπτώσεις που κατά την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης φυσικών προσώπων, το ποσό της εισφοράς αλληλεγγύης έχει υπολογιστεί πάνω στο τεκμαρτό εισόδημα χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η τυχόν κάλυψη του τεκμαρτού εισοδήματος αυτού με ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων ετών (συμπλήρωση κ.α. 787 και 788 του εντύπου Ε1).
Υπενθυμίζουμε ότι, βάσει της ΠΟΛ.1087/2016, κατά την εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2016 και επόμενων, το τεκμαρτό εισόδημα για την επιβολή της εισφοράς λαμβάνεται υπόψη μετά από τις μειώσεις του άρθρου 34 του Κ.Φ.Ε. και συνεπώς δεν συντρέχουν λόγοι διεκδίκησης αχρεωστήτως καταβληθείσας εισφορά αλληλεγγύης για το φορολογικό έτος αυτό (σ.σ. δείτε και παλαιότερη είδηση του κόμβου με τίτλο: Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης δεν θα επιβάλλεται στο τεκμαρτό εισόδημα εφόσον αυτό καλύπτεται).
Στην πράξη υπάρχουν δύο περιπτώσεις για τις οποίες δίνεται η δυνατότητα διεκδίκησης επιστροφής για τα φορολογικά έτη 2014 και 2015 ως αχρεωστήτως καταβληθέντων, των ποσών ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης που βεβαιώθηκαν από τη φορολογική αρχή επί των αντικειμενικών δαπανών των φορολογουμένων (τεκμηρίων) ενώ αυτές καλύπτονται από ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων χρήσεων.
Α. Περίπτωση που είχαν «καλυφθεί» οι αντικειμενικές δαπάνες του φορολογούμενου (τεκμήρια) κάνοντας χρήση ανάλωσης κεφαλαίου από προηγούμενα έτη, αλλά τελικά του επιβλήθηκε ειδική εισφορά αλληλεγγύης και σ’ αυτές (υπολογισμός βάσει τεκμηρίων).
Ο φορολογούμενος μπορεί με αίτησή του στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., να ζητήσει την επιστροφή ως αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού, της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης που του επιβλήθηκε επί των αντικειμενικών δαπανών ενώ είχε καλύψει αυτές, κάνοντας χρήση ανάλωση κεφαλαίων προηγούμενων χρήσεων.
Η αίτηση πρέπει να υποβληθεί:
α) έως 31.12.2017, αξιώνοντας επιστροφή της αχρεωστήτως καταβληθείσας εισφοράς για το φορολογικό έτος 2014
β) έως 31.12.2018, αξιώνοντας επιστροφή για το φορολογικό έτος 2015.
Εφόσον η αρμόδια Δ.Ο.Υ. απορρίψει ρητά κοινοποιώντας σχετική απόφαση ή σιωπηρά μετά το πέρας άπρακτου τριμήνου από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης, ο φορολογούμενος μπορεί εντός 30 ημερών από την έκδοση της απόφασης ή την πάροδο του τριμήνου, να καταθέσει ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της Δ.Ε.Δ. κατά της απόφασης απόρριψης (ρητής ή σιωπηρής), η οποία σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα πρέπει να γίνει αποδεκτή.
Β. Περίπτωση που δεν είχαν «καλυφθεί» οι αντικειμενικές δαπάνες του φορολογούμενου (τεκμήρια), του επιβλήθηκε ειδική εισφορά αλληλεγγύης πάνω σ’ αυτές (υπολογισμός βάσει τεκμηρίων), αλλά υπήρχαν διαθέσιμα ποσά για ανάλωση κεφαλαίου από προηγούμενα έτη, τα οποία όμως, δεν έκανε χρήση δηλώνοντάς τα στην αρχική δήλωση.
Ο φορολογούμενος μπορεί να υποβάλλει τροποποιητική δήλωση επικαλούμενος κεφάλαια που είχε διαθέσιμα από προηγούμενες χρήσεις (ανάλωση κεφαλαίου).
Εφόσον η αρμόδια Δ.Ο.Υ. προχωρήσει στην έκδοση πράξης προσδιορισμού του φόρου χωρίς να λάβει υπόψη την ανάλωση κεφαλαίου για την επιβολή της εισφοράς αλληλεγγύης, ο φορολογούμενος μπορεί εντός 30 ημερών από την έκδοση της πράξης, να αιτηθεί την επιστροφή ως αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού της εισφοράς. Αν στην περίπτωση αυτή περάσει άπρακτη η προθεσμία ενός τριμήνου, μπορεί εντός 30 ημερών από αυτή, να καταθέσει ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της Δ.Ε.Δ., η οποία θα πρέπει να γίνει αποδεκτή.
Αν η αρμόδια Δ.Ο.Υ. δεν προχωρήσει στην έκδοση πράξης προσδιορισμού του φόρου για την υποβληθείσα συμπληρωματική δήλωση εντός τριμήνου από την ημερομηνία υποβολής της συμπληρωματικής δήλωσης, ο φορολογούμενος μπορεί εντός 30 ημερών από το πέρας της προθεσμίας αυτής, να καταθέσει ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της Δ.Ε.Δ., η οποία θα πρέπει να γίνει αποδεκτή.
Η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης επίκλησης ανάλωσης κεφαλαίου προηγούμενων ετών μπορεί να γίνει οποτεδήποτε και για οποιοδήποτε φορολογικό έτος.
Συμπέρασμα: Βάσει όλων των παραπάνω έχουν ήδη προσφύγει και δικαιωθεί, υποβάλλοντας ενδικοφανείς προσφυγές στη Δ.Ε.Δ. δεκάδες φορολογούμενοι χωρίς μάλιστα να απορριφθεί ούτε μια από αυτές που κατατέθηκαν για το λόγο αυτό. Μετά από ενδελεχή μελέτη δεκάδων αποφάσεων της Δ.Ε.Δ. που δικαίωσαν τους φορολογούμενους, κρίνουμε σκόπιμο να ενημερώσουμε τους συναδέλφους οι οποίοι έχουν εντοπίσει τέτοιες περιπτώσεις για τα φορολογικά έτη 2014 και 2015 έτσι ώστε να ακολουθήσουν τις ως άνω διαδικασίες προκειμένου να διεκδικήσουν αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά εισφοράς αλληλεγγύης για τους πελάτες τους.
