Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε σήμερα οδηγίες για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να προστατεύσουν τις γεωργικές εκτάσεις από απειλές όπως η υπερβολική κερδοσκοπία επί των τιμών και η συγκέντρωση ιδιοκτησίας.
Τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν το δικαίωμα να περιορίζουν τις πωλήσεις γεωργικών εκτάσεων για τη διατήρηση των αγροτικών κοινοτήτων και την προώθηση της αειφόρου γεωργίας.
Ωστόσο, με αυτόν τον τρόπο, πρέπει να συμμορφώνονται με το δίκαιο της ΕΕ, ιδίως με τους κανόνες για την ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων.
Το 2015, η Επιτροπή κίνησε διαδικασίες επί παραβάσει εναντίον κρατών μελών που εισάγουν διακρίσεις κατά επενδυτών από άλλες χώρες της ΕΕ και δημιουργούν δυσανάλογους περιορισμούς στις διασυνοριακές επενδύσεις.
Στη σημερινή ανακοίνωση, η Επιτροπή παρέχει στοιχεία στα κράτη μέλη σχετικά με το τι μπορούν να κάνουν για να ρυθμίσουν την πώληση γεωργικών εκτάσεων, βάσει της νομολογίας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Βασικά χαρακτηριστικά της καθοδήγησης της Επιτροπής
Η ανακοίνωση διευκρινίζει ότι το κράτος μέλος είναι αρμόδιο να αποφασίζει για τα μέτρα ελέγχου των πωλήσεων γεωργικών εκτάσεων. Όπως διευκρινίζεται από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ορισμένοι περιορισμοί είναι αποδεκτοί υπό ορισμένες προϋποθέσεις:
-εκ των προτέρων άδειες από τις εθνικές αρχές για την απόκτηση γης ·
-περιορισμό του μεγέθους της γης που πρόκειται να αποκτηθεί ·
-δικαιώματα προτίμησης που επιτρέπουν σε ορισμένες κατηγορίες αγοραστών να αγοράζουν γεωργικές εκτάσεις προτού πωληθούν σε άλλους. Οι αγοραστές που επωφελούνται από τα δικαιώματα αυτά μπορούν να περιλαμβάνουν τους εκμισθωτές, τους γείτονες, τους συνιδιοκτήτες και το κράτος.
-Παρεμβάσεις κρατικής τιμής.
Ωστόσο, το δίκαιο της ΕΕ δεν επιτρέπει περιορισμούς όπως οι γενικές προϋποθέσεις κατοικίας ως προϋποθέσεις για την απόκτηση γης.
Οι δυσανάλογοι περιορισμοί στις διασυνοριακές επενδύσεις είναι επίσης παράνομοι. Βάσει της νομολογίας, είναι ιδιαίτερα δυσανάλογο:
– Να επιβάλλουν υποχρεώσεις αυτοεργοδότησης.
– Απαγορεύεται στις εταιρείες να αγοράζουν γη.
– Απαιτούνται Γεωργικά προσόντα ως προϋπόθεση για την αγορά γης.
Η σημερινή ανακοίνωση ανταποκρίνεται σε μια έκκληση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το Μάρτιο, η οποία ζήτησε από την Επιτροπή να ορίσει σαφή και περιεκτικό σύνολο κριτηρίων για τους κανονισμούς της αγοράς γης, ώστε να εξασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ.
Ιστορικό
Η γεωργική γη είναι ένα σπάνιο και ειδικό περιουσιακό στοιχείο, το οποίο χρήζει ειδικής προστασίας. Ως εκ τούτου, ορισμένα κράτη μέλη επιβάλλουν περιορισμούς στην αγορά τους. Ταυτόχρονα, οι ξένες επενδύσεις αποτελούν σημαντική πηγή κεφαλαίου, τεχνολογίας και γνώσεων. Μπορεί να ενισχύσει τη γεωργική παραγωγικότητα και να βελτιώσει την πρόσβαση των τοπικών επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση. Οι κανόνες της ΕΕ για την ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων είναι ουσιώδεις για τη διασφάλιση αυτής της διασυνοριακής επένδυσης.
Τον Μάιο του 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, τη Λετονία, τη Λιθουανία και τη Σλοβακία να συμμορφωθούν με τους κανόνες της ΕΕ σχετικά με τις πωλήσεις γεωργικών εκτάσεων (IP / 16/1827). Ορισμένες διατάξεις των νόμων αυτών των κρατών μελών που περιορίζουν τα άτομα και τις επιχειρήσεις της ΕΕ από την αγορά γεωργικών εκτάσεων θεωρήθηκαν ότι εισάγουν διακρίσεις ή υπερβολικά περιοριστικές. Αυτοί οι νόμοι θεσπίστηκαν μετά τη λήξη των μεταβατικών παρεκκλίσεων από την ελευθερία αγοράς γεωργικών εκτάσεων, την οποία έλαβαν ορισμένα κράτη μέλη κατά την ένταξή τους στην ΕΕ.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διεξήγαγε διεξοδική έρευνα σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη της ΕΕ στις αγορές γεωργικών εκτάσεων. Πρόκειται κυρίως για την αυξημένη συγκέντρωση γης ή την υπερβολική κερδοσκοπία των τιμών με τη γη.
