Στην πραγματικότητα δεν θέλει να χάσει τίποτε, αλλά είναι αδύνατον να ανακτήσει το ποσόν του δανείου. Τα περισσότερα δάνεια που “πακετοποιήθηκαν” και πωλήθηκαν με έκπτωση 97%, γνωρίζουν οι τραπεζίτες ότι δεν είναι δυνατόν να αποπληρωθούν, ούτε υπάρχουν εχέγγυα προς κατάσχεση. Επρόκειτο μόνο για καταναλωτικά δίχως εξασφαλίσεις. Μιλάμε για δάνεια που είναι κόκκινα για μια σειρά ετών και οι υπόχρεοι των οποίων δεν έκαναν τίποτε στο μεσοδιάστημα. Όχι απαραίτητα γιατί ήταν στρατηγικοί κακοπληρωτές, αλλά ενδεχομένως γιατί δεν είχαν τη δυνατότητα να τα αποπληρώσουν. Σε κάθε περίπτωση τα δάνεια αυτά ήταν πρακτικά χαμένα.
Πρώτου η τράπεζα απευθυνθεί σε εταιρείες-κοράκια, είχε επιχειρήσει να διαπραγματευτεί με τους δανειολήπτες. Εδώ και χρόνια οι τράπεζες έχουν απευθύνει πρόσκληση στους υπόχρεους να διακανονίσουν τις υποχρεώσεις τους. Μόνον ένα μικρό ποσοστό πήγε στις τράπεζες και ακόμη μικρότερο ήταν το ποσοστό αυτών που έκαναν διακανονισμό. Σύμφωνα με στοιχεία των τραπεζών, εστάλησαν σχεδόν 1 εκατ. επιστολές και το ποσοστό ανταπόκρισης κυμάνθηκε μεταξύ 1,3 και 2%.
Φυσικά δεν τους χάρισαν το 97% του δανείου. Η τράπεζα προσπάθησε -εξετάζοντας και την δυνατότητα του δανειολήπτη- να πάρει πίσω όσα περισσότερα μπορούσε. Του πρότειναν όμως κουρέματα της τάξης του 94 ή 95%. Ακόμη και τότε δεν ανταποκρίθηκαν!
Ακόμη όμως και από αυτούς που προχώρησαν σε διακανονισμό, λίγοι τον τήρησαν. Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, στην αρχή του 2017, 4 στα 10 δάνεια που διακανονίστηκαν έγιναν ξανά κόκκινα από τους πρώτους κιόλας μήνες. Εφαρμόζοντας το “παραδοσιακό” κόλπο των ρυθμίσεων του δημοσίου, οι καθ’ έξιν “μπαταχτσήδες”, διακανόνισαν το δάνειο και αφού πλήρωσαν την πρώτη δόση, σταμάτησαν και πάλι να το εξυπηρετούν. Έτσι κέρδισαν μερικούς μήνες.
Οι τράπεζες εξάντλησαν σχεδόν κάθε μέσο που περιλαμβάνεται στους σκοπούς και τις δυνατότητές τους για να ανακτήσουν σημαντικό μέρος των χρημάτων. Πρακτικά από τα δάνεια αυτά δεν ήλπιζαν ότι θα λάβουν κάτι και το κόστος διαχείρισης όλων αυτών των νομικών υποθέσεων που συνεπάγονται τις δικαστικές προσφυγές, κρίθηκε ότι θα ήταν μεγαλύτερο από τα οφέλη.
Έτσι φώναξαν τα κοράκια. Μπορεί να ακούγεται δραματικό και ολίγον υποτιμητικό, αλλά οι εταιρείες αυτές παράγουν ένα χρήσιμο έργο όπως και τα όρνεα. Στην πραγματικότητα ούτε αυτές ελπίζουν ότι θα λάβουν πίσω το 100% του δανείου. Γνωρίζουν ότι πολλοί από τους δανειολήπτες έχουν φροντίσει -κάνοντας χρήση των νόμων- να προστατευθούν έναντι κατασχέσεων. Άλλοι έχουν αφήσει τον μάταιο τούτο κόσμο. Πολλά και διάφορα. Θα επιχειρήσουν να λάβουν -μεσοστάθμικά- τουλάχιστον το 3% των δανείων αυτών, κυρίως αποκαλύπτοντας τους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Τους νεκρούς και τους μη έχοντες δεν μπορούν να τους κυνηγήσουν. Δεν έχει νόημα.
Ακόμη και αν ακούγεται δραματικά μεγάλη η “έκπτωση” θα πρέπει να αναλογιστεί κανείς ότι ουσιαστικά η εταιρεία-κοράκι παίρνει κάποιο ρίσκο. Η τράπεζα έχει ήδη προηγουμένως ξεδιαλέξει τα δάνεια. Η εταιρεία-κοράκι, αγοράζει γουρούνι στο σακί. Με μεγαλύτερες πιθανότητες το γουρούνι να μην υπάρχει. Υπάρχει αντίθετα μια -μικρή σύμφωνα με τα διεθνή standards- πιθανότητα να μην εισπράξει τίποτε. Επιπλέον αγοράζει χονδρική και θα δαπανήσει επιπλέον ποσά για να διεκδικήσει δικαστικά ότι μπορεί να διεκδικήσει.
Αυτοί οι λόγοι αποτελούν τα βασικά επιχειρήματα έναντι όσων ζητούν να επαναγοράσουν οι δανειολήπτες μεμονωμένα όλα τα δάνειά τους με τόσο μεγάλη έκπτωση. Ακόμη και τα στεγαστικά όπου υπάρχει εξασφάλιση. Εννοείται ότι κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να συμβεί, καθώς θα δημιουργούσε μια εξαιρετικά άδικη κατάσταση. Αν ο καθένας, ανεξαρτήτως της οικονομικής τους κατάστασης μπορούσε να αποπληρώσει μόλις το 3% του δανείου του, ουδείς στο μέλλον θα ήταν πρόθυμος να αποπληρώσει κάθε δάνειο που θα ελάμβανε. Είναι αυτό που οι τραπεζίτες ονομάζουν ηθικό κίνδυνο.
Η μικροπολιτική έχει κάνει και στην προκειμένη περίπτωση το θαύμα της. Λαϊκιστές κάθε δυνατής απόχρωσης έχουν παρουσιάσει μια εικόνα με ανάλγητες τράπεζες, εταιρείες-κοράκια που ρουφούν το αίμα του κοσμάκη και ανήμπορούς δανειολήπτες. Στην πραγματικότητα τα τελευταία τουλάχιστον 3 χρόνια οι τράπεζες έχουν κάνει διάφορες προσπάθειες να ξεκαθαρίσουν το τοπίο. Πολλοί από όσους ήταν συνεπείς, τίμιοι και συνεργάσιμοι έλυσαν το πρόβλημά τους πολύ πριν έρθουν τα κοράκια. Αυτοί που τώρα κόπτονται για το ορθό και το δίκαιο βάλλοντας κατά πάντων, μπορεί να είναι είτε αφελείς, είτε πονηροί…
*Ο Σταμάτης Ζαχαρός είναι Αρθρογράφος του NEWS 247 και Σύμβουλος Έκδοσης της 24 MEDIA (@SZacharos)
