Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικαιροποιεί τους ευρωπαϊκούς κανόνες για τα δικαιώματα των επιβατών των σιδηροδρομικών μεταφορών, με σκοπό την καλύτερη προστασία όσων ταξιδεύουν σιδηροδρομικώς σε περίπτωση καθυστέρησης, ματαίωσης δρομολογίων και διακριτικής μεταχείρισης.
Οι επιβάτες των σιδηροδρομικών μεταφορών θα πρέπει να προστατεύονται πλήρως οπουδήποτε και αν ταξιδεύουν στην ΕΕ. Η Επιτροπή επιθυμεί επίσης να διασφαλισθεί επαρκής ενημέρωση των επιβατών και να βελτιωθούν αισθητά τα δικαιώματα των επιβατών με αναπηρίες ή μειωμένη κινητικότητα. Ταυτόχρονα, η πρόταση της Επιτροπής είναι αναλογική και αναγνωρίζει ότι οι σιδηροδρομικές επιχειρήσεις μπορούν, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, να απαλλάσσονται από την υποχρέωση αποζημίωσης των επιβατών σε περίπτωση καθυστέρησης.
Με την πρόταση της Επιτροπής επικαιροποιούνται οι ισχύοντες κανόνες για τα δικαιώματα των επιβατών των σιδηροδρομικών μεταφορών σε πέντε βασικά πεδία:
- Ομοιόμορφη εφαρμογή των κανόνων: οι εσωτερικές υπεραστικές και διασυνοριακές αστικές, προαστιακές και περιφερειακές υπηρεσίες δεν είναι πλέον δυνατόν να εξαιρούνται από την εφαρμογή των κανόνων για τα δικαιώματα των επιβατών. Σήμερα, μόνο 5 κράτη μέλη (Βέλγιο, Δανία, Ιταλία, Κάτω Χώρες και Σλοβενία) εφαρμόζουν πλήρως τους κανόνες, ενώ άλλα έχουν καθιερώσει εξαιρέσεις σε διαφόρους βαθμούς. Εξαιτίας αυτού οι επιβάτες στερούνται τα δικαιώματά τους.
- Πληροφόρηση και απαγόρευση των διακρίσεων: βελτιωμένη παροχή πληροφοριών για τα δικαιώματα των επιβατών, π.χ. με την εκτύπωσή τους στο εισιτήριο. Οι επιβάτες που χρησιμοποιούν υπηρεσίες με ανταπόκριση με χωριστά εισιτήρια πρέπει να ενημερώνονται εάν τα δικαιώματά τους ισχύουν για ολόκληρη τη διαδρομή ή μόνο για κάθε τμήμα χωριστά. Οι διακρίσεις με βάση την ιθαγένεια ή τον τόπο διαμονής απαγορεύονται.
- Καλύτερα δικαιώματα για άτομα με αναπηρίες ή μειωμένη κινητικότητα: σε όλες τις υπηρεσίες υποχρεωτικό δικαίωμα παροχής συνδρομής και πλήρους αποζημίωσης για την απώλεια ή την επισκευή εξοπλισμού μετακίνησης. Σχετικές πληροφορίες πρέπει να παρέχονται σε προσιτές μορφές και το προσωπικό των σιδηροδρόμων πρέπει να επιμορφώνεται σε θέματα αναπηρίας.
- Επιβολή, διαδικασίες διεκπεραίωσης καταγγελιών και επιβολή κυρώσεων: σαφείς προθεσμίες και διαδικασίες διεκπεραίωσης των καταγγελιών και σαφείς ευθύνες και αρμοδιότητες των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την εφαρμογή και την επιβολή των δικαιωμάτων των επιβατών.
- Αναλογικότητα και ισονομία: με μια ρήτρα «ανωτέρας βίας» οι σιδηροδρομικές επιχειρήσεις θα απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης σε περίπτωση καθυστερήσεων λόγω φυσικών καταστροφών, τις οποίες δεν μπορούσαν να προβλέψουν ή να αποτρέψουν. Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, οι σιδηροδρομικές επιχειρήσεις οφείλουν να καταβάλλουν αποζημίωση, ακόμη και όταν αντιμετωπίζουν τέτοιες περιπτώσεις.
Επόμενα βήματα: Η πρόταση της Επιτροπής πρέπει τώρα να εξετασθεί και να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (δηλαδή από τα κράτη μέλη της ΕΕ) πριν αρχίσει να ισχύει.
Η ενιαία αγορά επιβατικών σιδηροδρομικών μεταφορών βρίσκεται προς το παρόν σε εξέλιξη με την προγραμματισμένη εισαγωγή του ανταγωνισμού στις αγορές εσωτερικού. Η υψηλή ποιότητα των σιδηροδρομικών υπηρεσιών και η προστασία των δικαιωμάτων των χρηστών είναι ουσιαστικής σημασίας για να επιτευχθεί ο στόχος αύξησης του μεριδίου των σιδηροδρομικών μεταφορών σε σύγκριση με άλλους τρόπους μεταφοράς.
Ιστορικό: Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η μόνη περιοχή στον κόσμο όπου οι πολίτες προστατεύονται με πλήρη δέσμη δικαιωμάτων των επιβατών, όπως και εάν ταξιδεύουν – αεροπορικώς, σιδηροδρομικώς, με πλοίο, με λεωφορείο ή με πούλμαν. Η νομοθεσία της ΕΕ σχετικά με τα δικαιώματα των επιβατών των σιδηροδρομικών μεταφορών άρχισε να ισχύει τον Δεκέμβριο του 2009.
Σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες, οι επιβάτες μπορούν, για παράδειγμα, σε ορισμένα κράτη μέλη, να δικαιούνται οικονομική αποζημίωση εάν η αμαξοστοιχία τους φθάσει στον προορισμό της με καθυστέρηση 1 ώρας ή περισσότερο. Οι επιβάτες που θίγονται από την καθυστέρηση μπορούν επίσης να δικαιούνται γεύματα και αναψυκτικά (ανάλογα με τον χρόνο αναμονής) και κατάλυμα, εάν είναι αναγκασμένοι να διανυκτερεύσουν.
Όλες οι πληροφορίες διατίθενται στον δικτυακό τόπο «Η Ευρώπη σου», όπου τα δικαιώματα των επιβατών είναι μεταφρασμένα σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ. Διατίθεται επίσης μια εφαρμογή για «έξυπνα τηλέφωνα» η οποία μπορεί να τηλεφορτωθεί δωρεάν σε Google Android, iPhone, iPad και Windows Phone. (europa.eu)
